Barthel de Weydenthal, Jadwiga

Artystka rzeźbiarka i działaczka niepodległościowa. Dorastała w rodzinnym dworku w Bądkowie na Kujawach w rodzinie o tradycjach patriotycznych (rodzice jej matki brali udział w powstaniu 1863 r.). Miała czwórkę rodzeństwa: siostrę Marię, działaczkę niepodległościową i zakonnicę sióstr urszulanek; brata Przemysława, pułkownika Legionów Polskich; brata Jerzego, dyplomatę; oraz brata Jana, więźnia Mauthausen-Gusen. Ukończyła szkołę średnią w Paryżu, a następnie rozpoczęła studia artystyczne na Sorbonie, które musiała jednak porzucić z powodów zdrowotnych. Od 1905 do 1920 r. studiowała z przerwami na wydziale rzeźby w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie (pod kierunkiem prof. Karola Tichego). Z powodu choroby płucnej wyjechała na dłuższy czas do Zakopanego, gdzie pobierała lekcje u artysty malarza Dembowskiego. Od 1921 r. studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem prof. Edwarda Wittiga. W przededniu I wojny światowej należała do lwowskiego oddziału Polskich Drużyn Strzeleckich, a w 1914 r. zaangażowała się w działania Oddziału Żeńskiego Polskiej Organizacji Wojskowej najpierw jako zastępczyni komendantki, a od 1916 jako komendantka. Po wojnie była aktywną dzialaczką społeczną i kombatancką, m.in. jako przewodnicząca Stowarzyszenia Peowiaczek czy redaktorka wspomnień legionowych (Wierna Służba i Służba Ojczyźnie). W 1935 r. za sprawą Aleksandry Piłsudskiej została matką chrzestną pasażerskiego transatlantyku „Batory”. We wrześniu 1939 r. Jadwiga uczestniczyła w obronie Warszawy, pełniąc służbę sanitarną oraz dyżurując przy telefonach. W czasie wojny straciła brata Jana oraz dwóch bratanków, synów Jerzego, którymi opiekowała się w czasie okupacji w Warszawie. Po wojnie Jadwiga pracowała w fabryce porcelany we Włocławku, skąd jednak została zwolniona ze względu na pochodzenie. Wówczas znalazła dom w zakonie sióstr urszulanek w Rybniku, gdzie pozostała aż do śmierci.