organizacje/partie

Wróć do listy

Legiony Polskie

Pierwsza polska formacja wojskowa w XX w., powołana 16 sierpnia 1914 r. przez Naczelny Komitet Narodowy. W jej skład weszły oddziały Związku Strzeleckiego, Polskie Drużyny Strzeleckie, Polskie Towarzystwo Gimnastyczne ,,Sokół” i inne organizacje paramilitarne działające przed I wojną światową głównie na terenie zaboru austriackiego. Legiony działały w ramach armii Austro-Węgier i podlegały częściowo jej dowództwu, a częściowo Naczelnemu Komitetowi Narodowemu. Na Legiony składały się trzy brygady: I Brygada dowodzona przez Józefa Piłsudskiego, II Brygada dowodzona przez Ferdynanda Küttera, a następnie przez Józefa Hallera i III Brygada dowodzona kolejno przez Wiktora Grzesickiego, Stanisława Szeptyckiego, Zygmunta Zielińskiego i Bolesława Roja, brygadom towarzyszyły jednostki pomocnicze. W szczytowym momencie, na jesieni 1915 roku, w Legionach służyło ponad szesnaście tysięcy żołnierzy. Od powołania Legionów, brygady działały na różnych frontach, a od jesieni 1915 do jesieni 1916 r. wszystkie walczyły wspólnie na Wołyniu, po czym wycofano Legiony na tyły, zdymisjonowano Piłsudskiego z funkcji brygadiera (dowództwo nad I Brygadą objął Marian Januszajtis) i przemianowano na Polski Korpus Posiłkowy. Wiosną 1917 r., po tym jak legioniści przeformowani w Polską Siłę Zbrojną (Polnische Wehrmacht) odmówili złożenia przysięgi na wierność Niemiec, nieposłusznych oficerów internowano w obozie w Beniaminowie, a żołnierzy w Szczypiornie. Pozostałych legionistów, w tym II Brygadę, ponownie przeformowano w Polski Korpus Posiłkowy. W lutym 1918 r. po zawarciu pokoju brzeskiego w oddziałach Korpusu doszło do buntu i żołnierze pod dowództwem Józefa Hallera przeszli pod Rarańczą na rosyjską stronę frontu, gdzie połączyli się z II Korpusem Polskim na Ukrainie.


Publikacje

Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk Laboratorium Cyfrowe Humanistyki UW