publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 1.10.1923–18.02.1924

Szesnasty zeszyt dziennika Romualdy Baudouin de Courtenay obejmuje okres od 1 października 1923 r. do 18 lutego 1924 r. Pierwszy wpis z 1 października traktuje o życiu rodzinnym. Dom Baudouinów opustoszał. Córka Maria właśnie pojechała do Piaseczna w odwiedziny do siostry, Eweliny Łempickiej-Małachowskiej. Autorka została sama z mężem. Maria wkrótce również wychodzi za mąż, za Sławomira Kieresanta-Wiśniewskiego. Romualda zajmowała się wyprawką małżeńską dla córki. Kolejny wpis pochodzi dopiero z 31 grudnia. Autorka zasiadła do pisania, ponieważ zwykle ostatniego dnia roku notowała najważniejsze wydarzenia. Zapisała wówczas, że „(...) przyjemniej jest teraz żyć – po upadku nieznośnego, niemądrego gabinetu piastowsko-endeckiego (z dodatkiem chrześć. demokr. etc.)”.

Ślub Marii i Sławomira odbył się 10 stycznia w kaplicy Matki Boskiej kościoła św. Krzyża. Diarystka opisuje wygląd córki, uroczystość ślubną i przyjęcie weselne. Stwierdza z humorem: „Dziwnie zesłowiańszczyła się rodzina: Świętosław, Stanisław, Sławomir, Ziemowit, Kazimierz – Stefan i Tadeusz ratują do pewnego stopnia sytuację, bo to już międzynarodowe imiona” (s. 14). Innym ważnym wydarzeniem w rodzinie była śmierć Beli Osieckiej, siostry ciotecznej matki autorki. Lekarze stwierdzili przewlekłą chorobę żołądka, nieżyt kiszek. Autorka relacjonowała ostatnie chwile życia kuzynki i pierwsze wspomnienia z nią związane. Pisała również o Zdzisławie i Adolfie Bojarskich, których również pamiętała jeszcze z Kochanówki i Edwardowa na Ukrainie; po dwóch dworach rodzinnych w Kochanówce już nic nie zostało, nawet groby przodków zostały zrównane z ziemią przez bolszewików. Wspominała babkę Eulalię Bojarską, z którą przebywała od piątego do jedenastego roku życia razem z Bernatem Głuchowskim, bratem ciotecznym. Eulalia Bojarska była córką Franciszka Skarbka Rudzkiego – wspominanego przez Tadeusza Czackiego (przyjaciela i współpracownika) w pamiętnikach. Baudouin de Courtenay zatrzymała się na historii Zdzisława, który oddał wszystko na rzecz powstania, jeździł do Brukseli na spotkania z Lelewelem. Zginął w potyczkach, a ponieważ długo nie było o nim żadnych wiadomości, babka Eulalia zaczęła uprawiać spirytyzm – zadawała pytania ołówkowi: gdzie jest Zdzisław?, aż wreszcie ołówek napisał na ścianie adres pobytu zaginionego. Adolf Bojarski zdecydował się pojechać do Żytomierza pod wskazany adres, ale ulica ta nie istniała. Eulalia od tamtej pory przestała zajmować się spirytyzmem i przestała czytać francuskie pismo Allana Kardeca (najpewniej chodziło o „Revue Spirite”). Autorka nadal posiadała pamiątki po Zdzisławie: nuty do sześciu polonezów Moniuszki. Zdzisław grał na wiolonczeli.

Jeśli chodzi o sytuację polityczną, autorka pochwalała plany i działania rządu Władysława Grabskiego. Polscy faszyści powołują się na Mussoliniego, ten z kolei uważa, że Władysław Sikorski zrobił błąd, nie objąwszy silną ręką władzy w Polsce tuż po zamachu na Gabriela Narutowicza. W ostatnim wpisie z 18 lutego 1924 r. pisze o głośnych sprawach sądowych: Aleksandra Lednickiego przeciwko Zygmuntowi Wasilewskiemu o zniesławienie oraz Zofii Sadowskiej „na tle wstrętnej rozpusty”, tj. homoseksualizmu („[...] nowy kodeks nie uważa za przestępstwo karalne tego rodzaju obrzydliwości – wśród kobiet zwłaszcza”, s. 29).

Inny tytuł: 
Pamiętnik dla rodziny dalszy ciąg r. 1923 i początek 1924
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
29 s. ; 21 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
Od 1923 do 1924
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
III-298, z. 16
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Pismo czytelne. Stan zachowania dziennika dobry, notatki sporządzone czarnym atramentem. Numeracja zeszytu została nadana przez redakcję zgodnie z chronologią powstania dziennika. Nie jest tożsama z numeracją podaną na okładkach zeszytów.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
życie rodzinne i towarzyskie rodziny inteligenckiej, polityka międzywojennej Polski, sytuacja gospodarcza kraju, echa wojny polsko-bolszewickiej, małżeństwo, śmierć, spirytyzm, sądownictwo, homoseksualizm, queer, diarystyka kobieca, losy rodziny, heterodoksyjna duchowość, patriotyzm, rodzina ziemiańska, pamiątki rodzinne, śmierć w rodzinie
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1923 do 1924
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste
Tytuł ujednolicony dla dziennika: