publikacje

Wróć do listy

Dziennik Stefanii de Laveaux z domu Borkowskiej /1844-1878/ pisany w Jaronowicach w dniach od 11 lipca do 31 grudnia 1861 r.

Dziennik obejmuje zapiski z sześciu miesięcy życia siedemnastoletniej panny, Stefanii Borkowskiej, w rodzinnym majątku autorki – Jaronowicach. Początkowo prowadzony jest regularnie, z czasem jednak traci na systematyczności, nad czym autorka ubolewa, tłumacząc przerwy w notowaniach brakiem czasu i nadmiarem obowiązków. Pisanie dziennika jest dla Borkowskiej prawdziwą przyjemnością i zbawienną przerwą w rutynie życia młodej szlachcianki. Opisuje w nim swoje codzienne zajęcia, przeczytane książki, rzadkie wyjazdy – m.in. do kościoła w Jędrzejowie – i odwiedzające jej rodzinny dom osoby. Wskazuje również, jak edukacja i rozwój umysłowy stopniowo przemieniają się w naukę praktycznych umiejętności, które to prace wcale jej nie pociągają: „[…] choć ja się jeszcze uczyć nie skończyłam, Mama życzy sobie, abym się wyłącznie gospodarstwem zajmowała i w wielu ją rzeczach wyręczała. Czuję, że tak powinno być, ale mnie się to wcale nie podoba”. Borkowska często podkreśla, że bardzo chciałaby się nadal kształcić i poświęcić temu cały swój czas. Poza zapisem bieżących spraw i codziennych zajęć dziennik jest dla Borkowskiej często jedynym miejscem, gdzie może otwarcie wyrazić swoje zdanie: „[…] wszystkie moje myśli i uczucia, których bym nikomu nie mogła lub nie chciała powierzyć, wszystko wyleję na ten papier, który mojem powiernikiem będzie”. Pisanie przynosi jej ulgę i pomaga w trudnych chwilach, kiedy autorka czuje się nierozumiana, skrzywdzona czy osamotniona: „[…] wiele przykrych słów usłyszę, wiele zimnego obejścia doznaję, pewno mój niedobry charakter jest tego przyczyną”. Autorka opisuje w nim swoje relacje m.in. z siostrą i z matką, a powracającym wątkiem jest poczucie osamotnienia i wyobcowania: „[…] bo mnie się często zdaje, że mnie nikt nie kocha, a przynajmniej bardzo mało”. Ponadto treść dziennika dotyczy m.in. narastających wśród Polaków nastrojów patriotycznych i niepodległościowych; zawiera także echa wydarzeń warszawskich z 1861 r. W notatkach pojawia się postać bernardyna – ojca Benwenutego – kaznodziei i działacza niepodległościowego.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Jaronowice
Opis fizyczny: 
92 s. [t. 1], 49 k. [t. 2] ; 20 cm, 29,6 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
Zbiór zinwentaryzowany, z założenia udostępniany jest mikrofilm. W Dziale Rekopisów ZNiO możliwość otrzymania oryginału do wglądu w celach badawczych, po złożeniu pisma rekomendującego z uczelni/projektu badawczego etc.
Data powstania: 
1861
Stan zachowania: 
bardzo dobry
Sygnatura: 
14497/II
Uwagi: 
Rękopis: zeszyt w okładce, pióro (kolor brązowy, odbarwiony atrament). Marginesy wyznaczone ołówkiem. Zapis dwustronny. Pismo drobne, gęste. Maszynopis: przepisany rękopis dziennika. Luźne kartki oprawione przez ZNiO (wklejone grzbietem, każda osobno klejona, okładka), forma „książkowa”. Nieliczne poprawki długopisem (niebieski tusz). Na stronie tytułowej podpis wnuczki autorki, Józefiny z Karczów Pochwalskiej, która przepisała rękopis dziennika (długopis, niebieski tusz).
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
życie młodej szlachcianki, życie we dworze, edukacja i wychowanie dziewcząt, podleganie normom, posłuszeństwo, wyobcowanie, diarystyka panieńska, relacje między siostrami, relacje matki i córki, czas wolny, samokrytycyzm, niskie poczucie wartości, autoterapia, wyznanie w dzienniku osobistym, intymność
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1861
Nośnik informacji: 
papier
mikrofilm
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste