publikacje

Wróć do listy

Dziennik z powstania warszawskiego

W pierwszym wpisie autorka wspomina, że wcześniej podejmowała już próby prowadzenia dziennych zapisków, ale zabrakło jej wytrwałości. O swojej motywacji pisze: „Więc dzisiaj, kiedy już starość nadeszła, chcę rzecz tę naprawić i spróbuję spisywać zdarzenia i fakty, które mię najbardziej uderzyły lub wzruszyły, choć czuję dobrze, że reaguję teraz o wiele słabiej i obojętniej na rzeczy, które dawniej mię porywały” (k. 3r). W 1935 r. wpisała do dziennika tylko jedną notatkę. Kolejny wpis pochodzi z 1 stycznia 1936 r., w którym wspomina o wydarzeniach z poprzednich miesięcy, m.in. o śmierci matki i – znacznie obszerniej – Józefa Piłsudskiego. Diarystka deklarowała, że będzie go pamiętać do końca życia za jego zasługi dla kraju. Z dużym wzruszeniem przeżyła jego uroczystości pogrzebowe (w których brała udział), kiedy to serce Piłsudskiego złożono w grobie jego matki na cmentarzu na Rossie w Wilnie. Przedwojenne zapiski kończy retrospekcyjna notatka dotycząca wydarzeń z 1938 r. (wyłącznie osobistych).

Od k. 25r – zapiski z powstania warszawskiego. Rozpoczynają się 1 sierpnia, w dniu wybuchu powstania. Narracja diarystyczna staje się szczegółowa, autorka notuje codziennie – wątki dotyczące spraw bieżących przeplatają się z treściami politycznymi. W powstaniu widzi szansę na odzyskanie wolności. Do końca września Maria Gieysztor przebywała w Warszawie (opisywała bombardowania, zniszczenia w mieście, odnotowywała informacje na temat zabitych osób, które znała). Na początku października opuściła stolicę, przez jakiś czas przebywała w Milanówku, potem udała się do Piaseczna. Zanim opuściła Warszawę, spakowała do plecaka fotografie i listy oraz inne materiały do pamiętnika. W styczniu 1945 r., gdy przebywała w Piasecznie, dowiedziała się, że jej dom na ulicy Żurawiej 6 został doszczętnie spalony. Autorka straciła wiele cennych pamiątek z przeszłości (m.in. materiałów i fotografii dotyczących rodzin Gieysztorów i Szuksztów). Ostatnia dzienna notatka pochodzi z 15 lipca 1945 r.

Miejsce powstania: 
Warszawa, Milanówek, Piaseczno
Opis fizyczny: 
134 k. ; 16,5 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny
Data powstania: 
Od 1935 do 1945
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
akc. 17552/24
Uwagi: 
Zasób składa się z trzech zeszytów.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Data dzienna: 
1 sty 1935
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
śmierć matki, śmierć Józefa Piłsudskiego, codzienność powstańczej Warszawy, stan zdrowia
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1935 do 1945
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste