publikacje

Wróć do listy

Masza

Opowiadanie o charakterze biograficznym, dotyczące wybranych epizodów z pobytu autorki w obozie na Majdanku oraz przebywającej tam więźniarki Maszy. Wspomnienia rozpoczynają się od opisu „kąpania Żydówek z getta” w łaźni obozowej. Lipińska relacjonuje szczegółowo wszystkie czynności z tym związane: rozbieranie kobiet, przeszukiwanie ich włosów i ubrań w poszukiwaniu kosztowności, polewanie głowy kupreksem i flitowanie łona i pach; do mycia więźniarki otrzymywały zamiast mydła kawałek gliny z piaskiem). Teksty zamyka się na wspomnieniu o wyzwoleniu obozu w Oświęcimiu przez wojska radzieckie. Autorka kończy je, opisując, jak Masza – bohaterka wspomnień – rusza wraz z wojskiem do Berlina.

W dalszej części wspomnień pojawiają się dialogi między bohaterkami. Rozmawiają one o małej dziewczynce, którą obie widziały minionego dnia pod prysznicem i wydawała im się niepodobna do reszty. Zdecydowały następnego dnia pójść do bloku żydowskiego z bandażami i opatrunkami. Podczas opatrywania rannych pojawiła się znów mała dziewczynka z prośbą o nożyczki, by skrócić jej sukienkę. Z rozmowy wynikało, że jest ona warszawianką oddaną „na przetrzymanie” do sklepikarza ze Złotej. Dziewczynka zaczęła opisywać układ mieszkania sklepikarza. Chłopiec z Hitlerjugend odkrył, że jest ona ukrywana, i jakiś czas później jej gospodarza zabrało gestapo. Ją samą odstawiono wprost do pociągu, który był przeładowany, nie było jak usiąść, stała więc przez dwie doby. W wagonie z powodu tragicznych warunków podróży zmarło dwadzieścia osób. Masza kilkakrotnie „wychodziła obronną ręką” z selekcji do komór gazowych. Po przecieku informacji o planowanym transporcie części więźniarek z obozu Lipińska poradziła Maszy, by się zgłosiła. Mimo strachu przed śmiercią dziewczynka pojechała. Autorka zaznacza, że nie wiadomo wówczas było, dokąd dojechał transport i czy Masza przeżyła.

W dalszej części autorka wspomina ewakuację szpitala wraz z personelem i chorymi i przeniesienie więźniów do Oświęcimia, fatalne warunki sanitarne w szpitalu obozowym w Oświęcimiu i dużą śmiertelność wśród pacjentów. Opisuje też niespodziewane spotkanie z Maszą, która była bardzo wdzięczna, że jedna z pielęgniarek uratowała jej życie. Dziewczynka poznała w obozie koleżankę, która chora na tyfus przebywała w obozowym szpitalu, a jej brat bliźniak zmarł w wyniku eksperymentów czynionych przez dr. Josefa Mengele. Dalej Masza wspomina o braku solidarności między Żydówkami, z którego to powodu odczuwała wstyd.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
5 k. ; 30 cm.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1945
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
VII/M-27
Tytuł kolekcji: 
Pamiętniki, relacje, ankiety byłych więźniów
Uwagi: 
Poza wspomnieniem w teczce znajduje się też wykaz nazwisk więźniarek i wykaz miejscowości. Przybliżona data powstania dokumentu.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
warunki w obozie koncentracyjnym, szpital obozowy, żydowskie dzieci w obozach
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1943 do 1945
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
pamiętnik/wspomnienia