publikacje

Wróć do listy

Mieszkam na Mokotowie - 1948 r.

Wspomnienia autorki dotyczące Mokotowa z przełomu lat 40. i 50. XX w. zostały ujęte w zbiór krótkich opowiadań. Zapis rozpoczyna się od przedstawienia domu Lucyny Penciakowej, zlokalizowanego przy alei Niepodległości 138, wraz z jego bliższymi i dalszymi okolicami. Autorka po raz pierwszy zobaczyła Mokotów w 1941 r. podczas odwiedzin u swojej koleżanki z Wolnej Wszechnicy Polskiej. Znajoma - Maria - była żoną Feliksa B., znanego redaktora prohitlerowskiego pisma. Lucyna Penciakowa udała się do niej, aby prosić o pomoc dla kogoś bliskiego, kto został aresztowany przez Niemców. Autorka odnotowuje, że nie spotkała się z pozytywną reakcją. W 1948 r. pisząca zamieszkała z mężem na Mokotowie, osiedlając się w pięciopiętrowym domu na rogu ulicy Ludwika Narbutta oraz alei Niepodległości. Autorka w dalszej części tekstu opisuje swój dom, w którym również przez dłuższy czas mieszkał Juliusz Wiktor Gomulicki - varsavianista, autor wielu artykułów publikowanych w czasopiśmie „Stolica”. Zgodnie z jej relacją Mokotów nie był tak zniszczony jak inne części miasta po powstaniu warszawskim; jego odbudowa trwała do 1948 r. W swoich opowiadaniach autorka bardzo szczegółowo opisuje pobliską okolicę. Wspomina m.in. o budowie kina „Stolica” (pierwszego takiego miejsca dzielnicy), zaprojektowanego przez architekta Mieczysława Pipreka, męża jednej z jej koleżanek. Pisząca przedstawia kolejno budynki ulic: Narbutta, Kazimierzowskiej, Wiśniowej, Madalińskiego, Sandomierskiej, Puławskiej, Rakowieckiej, Opoczyńskiej, Asfaltowej, Łowickiej, Boboli, Wołowskiej, Różanej, Racławickiej, Woronicza oraz alei Niepodległości. W swojej relacji przedstawia takie miejsca, jak: Bankową Drukarnię i fabryczkę papieru, szkołę rękodzielniczą, Główny Urząd Statystyczny, kaplicę pw. św. Szczepana, Teatr Nowy. Zauważa, że znajdowały się tam również: kino „Ton”, PKO, Centrala Rybna, Dom Towarowy, Bazar Mokotowski, Dyrekcja Polskiego Monopolu Solnego, Państwowy Zakład Higieny, remiza tramwajowa, koszary wojskowe, szkoła Kadetów, Dom Dziecka (później Dom Młodzieży im. H. Sawickiej), Państwowy Instytut Geologiczny, kompleks dawnej Wyższej Szkoły Handlowej, budynek „Nafty”, Centralny Urząd Przemysłu Cukrowniczego, boisko Gwardii, Pole Mokotowskie, Szkoła Inżynieryjna Wawelberga i Rotwanda, dom Ojców Jezuitów, ogród Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, fińskie domki, stadion sportowy Ogniwo (Syrena), Urząd Patentowy. W swoich opowiadaniach autorka przywołuje również opis nowopowstałego stadionu Skra (na miejscu dawnej Warszawianki), ogródka jordanowskiego im. Małgorzaty Fornalskiej, parku Dreszera, szpitalu ss. Elżbietanek, odbudowanych bloków dla Przedsiębiorstwa Państwowego „Filmu Polskiego” przy ulicy Puławskiej 61, kompleksu domów „Społem” przy ulicy Grażyny 13 i 15. Penciakowa odnotowuje również informacje o ocalałych budowlach zabytkowych: ruinach Królikarni, pałacu Szustra, kościoła pw. św. Marcina, kościoła pw. św. Katarzyny na Służewiu, kamienicy Władysława Marconiego. W tekście znajdują się też informacje dotyczące Warszawskiej Współdzielni Mieszkaniowej Osiedla Mokotów, a także Biura Odbudowy Stolicy.

Autor/Autorka: 
Inny tytuł: 
Z Mokotowa (1948–1951)
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
mps., 8 s. luź. ; 30 cm.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
Dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1960
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
293
Tytuł kolekcji: 
Zbiór rękopisów
Uwagi: 
Wzmiankowany w tekście Juliusz Wiktor Gomulicki jest synem poety Wiktora Gomulickiego oraz dziadkiem artysty Maurycego Gomulickiego.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
Warszawa, Mokotów, miasto
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1948
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
inne