publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik emigrantki

Pamiętnik Ireny Strzałkowskiej obejmuje lata 1939–1949 i rozpoczyna się od momentu mobilizacji i powołania do wojska jej męża, Jana Strzałkowskiego. Autorka w pierwszych dniach II wojny światowej jeździ z Lwowa do Stanisławowa, gdzie stacjonuje mąż. W Stanisławowie mieszka u znajomej, Nory Platonoff. Wspomina naloty na koszary w Stanisławowie i swój ciągły lęk o życie Jana, a także bombardowania Lwowa, gdzie została jej matka. Razem z mężem decydują się na ewakuację i ruszają za kolumną wojska w stronę Rumunii. Autorka czuje się uciekinierką, która porzuciła ojczyznę. Jest skrępowana tym, ze jej ubrania są nieświeże i nie ma innych na zmianę. Za Budapesztem małżonkowie i młody lekarz weterynarii, który do nich dołączył, kierują się do miejscowości Esterhaze. Strzałkowska przebywa w obozie dla cywili (wcześniej była to fabryka kawy), a po pewnym czasie zamieszkuje w posiadłości węgierskiej arystokratki, która udzieliła jej schronienia. 

W styczniu 1940 r. Strzałkowscy ruszają na zachód Europy. Podróżują przez Jugosławię, północne Włochy w kierunku Francji. Podczas pobytu w Paryżu Strzałkowska pracuje jako pielęgniarka w Czerwonym Krzyżu, a także jako szwaczka w Towarzystwie Pomocy. Autorka dokładnie zapisuje, ile zarabia i jakie są koszty utrzymania w mieście (wynajem mieszkania i zakupy). Po zajęciu Paryża przez Niemców Strzałkowscy przemieszczają się na zachodnie wybrzeże Francji, stamtąd odpływają do Liverpoolu, a następnie wyjeżdżają do Buggar w Szkocji.

W 1942 r. autorka wstępuje do służby pomocniczej Wojska Polskiego na wezwanie rządu emigracyjnego w Londynie. Jest rozczarowana, że mundury polskich oddziałów, podlegających dowództwu angielskiemu, odznaczają się jedynie opaskami i orłami na czapkach. Krytykuje sposób spędzania wolnego czasu przez żołnierki i żołnierzy brytyjskich w barach. Odbierała transport około tysiąca Polek ewakuowanych z Ugandy i Kenii, które trafiły do Afryki z Rosji lub Teheranu. Po zwolnieniu ze służby wojskowej w 1949 r. Strzałkowscy osiedlili się w Wielkiej Brytanii. Autorka podkreśla, że nadal mocno tęskni za ojczyzną. Wspomina list od matki – pierwszy, który do niej dotarł od chwili wybuchu wojny, zawierający wiadomości o śmierci ojca i brata. 

Autor/Autorka: 
Opis fizyczny: 
67 k.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1973
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
Rps akc. 10429
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
ewakuacja z Polski po wybuchu II wojny światowej, emigracja do Wielkiej Brytanii, służba wojskowa
Zakres chronologiczny: 
Od 1939 do 1949
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
pamiętnik/wspomnienia