publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Wandy van Ingen Tomaszewskiej Połonieckiej z domu

Pisanie pamiętnika rozpoczyna Wanda Tomaszewska podczas pobytu w Indonezji w 1952 r. Dużo uwagi poświęca życiu towarzyskiemu, które prowadzi razem z mężem. Chętnie kreśli charakterystyki osób, podaje szczegóły ich postępowaniu i sytuacji życiowej. Czasem notuje drobne zdarzenia z życia codziennego obojga małżonków: przebieg dnia, stan zdrowia, otrzymana i wysłana korespondencja, problemy rodzinne męża z córkami z pierwszego małżeństwa (dotyczące przede wszystkim kwestii finansowych – zdaniem autorki rodzina męża domaga się od niego zbyt wysokich świadczeń). Ukazuje podjętą przez nich próbę osiedlenia się w Hiszpanii: poszukiwanie odpowiedniego mieszkania i sposobów zarabiania na życie, m.in. zorganizowanie pensjonatu. Relacjonuje problemy mieszkaniowe i finansowe. Te ostatnie prowadzą do nieporozumień w małżeństwie w 1964 r. Informuje, dlaczego zdecydowali się przeprowadzić na Majorkę – przeważającym argumentem okazały się niskie koszty utrzymania.

W zapiskach pojawiają się refleksje obyczajowe: „Hiszpanie mają zasadnicze wady, a raczej braki, że nie umieją się mierzyć z przedsiębiorczością i docelową wytrwałością […] i solidarnością. Ale nadmiar tych cnót czyni Holendrów niejadalnymi” (2 stycznia 1958 r.). Autorka robi też uwagi na temat rzeczywistości politycznej oraz lektur, np.: „Trzeba szukać chwilowej pociechy w tym, że świat pod władzą Hitlerów byłby koszmarem gorszym od rzeczywistości rosyjskiej” (2 stycznia 1958 r.).

W pierwszych słowach dziennika autorka wskazuje powód sporządzania tych notatek: „Będę zapisywała, bo mam notorycznie słabą pamięć” (2 stycznia 1952 r.), ale wydaje się, że o wiele istotniejszą przyczyną jest dla niej potrzeba pisania: „Bardzo mi się chce znów pisać, ale nic nie nastręcza się. A to się nie da przymusem zrobić” (7 lutego 1962 r.). Uwagi na temat tworzenia literatury stanowią ważny wątek pierwszej części pamiętnika: „Na to trzeba zawod[u] pisarza, żeby temat na zimno podejść, albo i jemu trudno” (7 lutego 1952 r.). Można sądzić, że dla diarystki prowadzenie notatek z codzienności stanowi namiastkę pracy literackiej. Napomyka o przekazaniu opowiadania pt. Jakub osobie mającej możliwość wydania – Tomaszewska wiąże z tym duże nadzieje. Pisze też, że chce sprzedać dom ze względu na postępowanie zamieszkałych w nim lokatorów.

Notatki nie są prowadzone systematycznie. Zdarzają się kilkumiesięczne i kilkuletnie przerwy, aczkolwiek kilka razy autorka deklaruje zamiar regularnego pisania. Długie przerwy powodują brak ciągłości relacji.

Miejsce powstania: 
Indonezja, Majorka
Opis fizyczny: 
96 k. ; 21 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1964
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
14628
Uwagi: 
Karty są zapisane atramentem. Pojawiają się pojedyncze skreślenia i nadpisania. Autorka używa inicjałów lub skrótów, podając nazwiska znajomych. Karty 43–96 niezapisane.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
życie towarzyskie i obyczajowe wśród obcokrajowców w Hiszpanii, trudności bytowe i różne próby ich rozwiązania, potrzeba uprawiania literatury
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1952 do 1964
Nośnik informacji: 
papier
mikrofilm
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste