publikacje

Wróć do listy

Relacja Sydonii Lagsman

Relacja pochodzi z 1945 roku, obejmuje wydarzenia z okresu od 1942 do 1945 roku.

Tekst otwierają informacje o likwidacji getta tarnowskiego 10 listopada 1942 roku. Autorka zapisała, że zebrano ludzi na placu, nakazano im oddzielić się od dzieci i odwrócić. Kiedy spuszczono psy ze smyczy, te rzuciły się na dzieci i kąsały je. Większość młodocianych z marła na miejscu wskutek odniesionych ran i upływu krwi.

Następna część dokumentu dotyczy pracy Autorki w Montan. Tam kobieta poznała Włocha, komunistę. Po akcji likwidacyjnej wyjechała do niego do Gliwic – wyjazd z jego pomocą. Znalazła się "po aryjskiej stronie". Po krótkim czasie odkryto, że mieszkała bez zameldowania, co było zabronione. Włoch zameldował ją i ręczył za nią przed Niemcami. Polecił ją też do pracy jako krawcową.

Po wyjeździe Włocha (brak daty) Autorka wpadła w tarapaty – Niemcy wielokrotnie zatrzymywali ją i pytali o wyznanie, próbowali udowodnić, że jest Żydówką. W końcu jeden z nich zdecydował się zaprowadzić ją do pobliskiego lasu. Tam poddano ją torturom, w wyniku których trafiła do szpitala.

Ze szpitala została przeniesiona do więzienia w Opolu, gdzie ponownie ją przesłuchiwano. Niemcy wysłali do jej celi kobietę, która miała udawać, że została przez nich pobita i była torturowana. Jej zadaniem było nakłonić Autorkę do zwierzenia się współwięźniarce. Plan nie powiódł się, kobieta rozumiała, że cała sytuacja została zaplanowana.

W końcu Autorka została skierowana do pracy – brak informacji gdzie. Autorka zapisała tylko, że pracowała z Polką, która podejrzewała ją o bycie Żydówką. Chcąc uniknąć dalszych kłopotów uciekła do Wrocławia. Tam została aresztowana, przewiezioną ją do aresztu w Berlinie. Stamtąd trafiła do obozu pracy w Opolu, gdzie pozostała do wyzwolenia

Relację kończy adnotacja spisującej: "Zeznająca żyła na papierach Volksdeutscha i to zdaje się komplikowało podejrzenia".

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Kraków
Opis fizyczny: 
4 strony (210x295mm) maszynipisu w języku polskim.
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
Dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1945
Stan zachowania: 
Dobry, czytelny i zdigitalizowany tekst
Sygnatura: 
301/836
Tytuł kolekcji: 
Zespół: Relacje ocalałych z holokaustu (zespół 301)
Uwagi: 
Tytuł relacji nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Ze słów Autorki spisała Iza Lauer. Na dokumencie adnotacja o autoryzacji. Tekst niezbyt emocjonalny, raczej suchy i rzeczowy. Szczątkowa datacja, nieco chaotyczna konstrukcja utrudnia określenie kolejności niektórych wydarzeń.
Słowo kluczowe 1: 
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Nośnik informacji: 
papier
nośnik elektroniczny
Gatunek: 
relacja