publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Kodis-Freyer

Zofia Kodis-Freyer spisywała swoje wspomnienia w wieku dojrzałym. Dysponowała wówczas pamiętnikiem matki, Józefy Kodis z Krzyżanowskich (1865–1940). Posiada również spuścizny swoich rodziców, w tym ich korespondencję z czasów ich pobytu w USA. Analizując pamiętnik matki i córki, można zauważyć wiele elementów wspólnych. We wspomnieniach Zofii widoczne jest przejęcie celu, dla którego podjęła się spisania wspomnień oraz struktury i zasad (jak pisanie pamiętnika z pozycji świadka dziejów). Zasadnicza część wspomnień zawiera historię najbliższej rodziny pamiętnikarki. Autorka szczegółowo przedstawiła losy dziadków i ich dzieci przy okazji, starając się napisać o każdym z nich kilka słów. We wspomnieniach Zofii najwięcej miejsca zostało przeznaczone na charakterystykę rodziców. Dość szczegółowo autorka opisywała ich aktualne zatrudnienia i prowadzone projekty naukowe, zainteresowania badawcze oraz wielokrotnie podejmowane różne inicjatywy niepodległościowe. Autorka relacjonuje wybuch pierwszej wojny światowej. We wspomnieniach Zofii Kodis-Freyer wielokrotnie powraca wątek Gabriela Narutowicza (wuja pamiętnikarki). Warte uwagi są informacje dotyczące przyjazdu Narutowicza do Warszawy. W tej części pamiętnika autorka zawarła wiele własnych przeżyć, w tym kolejne oświadczy Narutowicza względem Józefy Kodis (wówczas od kilku lat wdowy), rozmowy Narutowicza z Piłsudskim w sprawie kandydowania na prezydenta, same wybory oraz okoliczności morderstwa pierwszego prezydenta niepodległej Polski. Nie mniej interesująca jest dalsza część wspomnień, w której autorka pisze o własnej rodzinie, mężu i o rodzinie męża. Ciekawy jest fragment dotyczący początków drugiej wojny światowej. Wówczas autorka została sama w Warszawie z córką (Jadwigą, urodzoną 29 listopada 1932 r., zmarłą 4 października 2009 r., późniejszą profesorką i wybitną egiptolożką polską) i synem (Maciejem, urodzonym 14 lipca 1939 r., zmarłym 1 stycznia 1943 r.). Wiele miejsca przeznaczyła na opis panujących w Warszawie warunków życia, powszechnej paniki i głodu. Od tej części pamiętnika autorka skupiła uwagę na opisywaniu losów własnej rodziny. Warte uwagi są fragmenty dotyczące zaangażowanie męża autorki w działalność ruchu niepodległościowego, dorastania córki oraz losów syna Gabriela Narutowicza, Stanisława. Wiele osobistych wspomnień można znaleźć w opisach relacji autorki z córką, Jadwigą (późniejszą Lipińską). Z owych wspomnień rysuje się obraz przyszłej profesor egiptologii, jej pasji i zaangażowania. Pamiętnikarka w swoje wspomnienia umieszczała w miarę starannie swoje aktualne zatrudnienia, opisy samopoczucia, opinie na temat poszczególnych zdarzeń w życiu osobistym, społecznym i państwowym.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
103 k. ; 30,5 cm.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
Od 1970 do 1979
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
Rps akc. 11258
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Daty powstania wspomnień są podane w przybliżeniu w oparciu o listy aktualnie przechowywane w archiwum rodzinnym Józefy Kodisowej. W liście z 22 czerwca 1970 r. Prezydium „Patronatu” zwraca się z prośbą do Zofii Kodis-Freyer o napisanie wspomnień ze szczególnym uwzględnieniem jej pracy w „Patronacie” i niesienia pomocy więźniom w latach okupacji. Zaś w liście Jerzego Kubiatowskiego z 23 września 1976 r. autor proponuje Kodis-Freyer, by sięgnęła po wspomnienia Romany Pachuckiej, jeśli chce mieć więcej informacji o swojej matce, Józefie Kodis z Krzyżanowskich. Stąd wiadomo, że jeszcze nad tekstem pracowała. Datę końcową ustalono na podstawie dokumentacji nabycia tych wspomnień przez Zakład Rękopisów Biblioteki Narodowej, co miało miejsce w 1979 r.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
dzieje rodzinne, druga wojna światowa, Warszawa podczas wojny, dzieci
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
pamiętnik/wspomnienia