Zbiór myśli pobożnych

Rękopis sporządzony przez Paulę z Chłapowskich Jackowską koncentruje się na dwóch zasadniczych wspomnieniach z życia autorki. Pierwszym z nich są wydarzenia związane z klasztorem sióstr Urszulanek (Sacré-Cœur) w Pradze. Wspomnienia są poprzedzone tytułowym Zbiorem myśli pobożnych, a więc cytatami związanymi z praktykowaną przez autorkę wiarą katolicką, zebranymi przede wszystkim w oparciu o jej pobyt w klasztorze, uczestnictwo w rekolekcjach, odbywane sakramenty spowiedzi, ale również fragmenty listów prababci Pauliny z Łubieńskich Morawskiej (1790–1883). Pamiętnik pobytu w Sacré-Cœur Chłapowska rozpoczęła 1 października 1876 r. od opisu trzymiesięcznego przygotowania do sakramentu Komunii Świętej, które odbyła w zakonie jako dziesięcioletnie dziecko. Autorka wspomina dużą świadomość znaczenia sakramentu w jej życiu, opisuje ceremoniały poprzedające go, np. la comunion blanche, który polegał na otrzymaniu kilku hostii w przeddzień Komunii do nauki jej połykania. Samą uroczystość Chłapowska opisała jako duchowe doświadczenie („Od chwili, w której udzielił mi kapłan Komunii Św., nie wiedziałam zupełnie, co się ze mną dzieje i byłam jakoby bez przytomności”, s. 62–63).

Pobyt w klasztorze zakończył się 7 stycznia nagłym wyjazdem do domu. Chłapowska wróciła do Pragi w kwietniu 1878 r. i zostałą przyjęta do czwartej klasy szkoły zakonnej. W kolejnych latach awansowałą do wyższych klas. Naukę przerwał wyjazd na Litwę z matką do jej rodziny. Dziewczynka nie wróciła już do zakonu z powodu śmierci ojca latem 1882 r. W ostatnim momencie spisywania przez nią wspomnień minął trzeci rok od zakończenia nauki, była zamężna od czterech miesięcy. Na koniec wymieniła listę koleżanek z klasy z adnotacją ich obecnego stanu (zmarła, zamężna, zakonnica) oraz listę zakonnic z ich narodowością. Wspomnienia Chłapowskiej z tego okresu przepełniają niezatarte jeszcze wrażenia dziecka związane z przeżyciami duchowymi, ale również cierpnieniem z powodu rozłąki z rodziną.

Druga część Zbioru... to wspomnienie dnia ślubu Pauli Chłapowskiej z Tadeuszem Jackowskim 21 października 1885 r. Zapiski sporządzone są dla córki Marii (niewymienionej imiennie). Jackowska wspomina emocje, które towarzyszyły jej w dniu ślubu, stronienie od narzeczonego i potrzebę bliskości z kobietami z jej rodziny. Ceremoniał jest w tych zapiskach jedynie tłem przeżywanych uczuć. Wspomnienie pisane jest dwa lata od dnia ślubu, dzięki czemu autorka pozwala sobie w ostatnich zdaniach pozytywnie podsumować małżeństwo, uczucia męża i pojawianie się dzieci na świecie. Pamiętnik cechuje duża umiejętność opisywania emocji przez autorkę pomimo kilkuletnich retrospekcji.