Dwa artykuły wspomnieniowe profesor Danuty Dobrowolskiej. Pierwszy zatytułowany O trudnościach w wyjazdach zagranicznych w okresie pracy w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w W-wie (Warszawa, 11 lutego 1992 r.). Na trudności związane z wyjazdami zagranicznymi autorka (nieprzynależąca do PZPR) nie natknęła się w przypadku blisko jednej trzeciej wszystkich wyjazdów (o tych wyjazdach też nie wspomina). Trudności związane z wyjazdami zaczęły się w latach 70. XX w. Polegały m.in.

Dzienniki Zofii Römerowej składają się z pięciu tomów i zawierają zapiski z lat 1845–1877. Notatki są starannie prowadzone, niemal pozbawione poprawek, opatrzone datami (ze wskazaniem dnia tygodnia i przypadającego w danym dniu święta). Każdy miesiąc kończy się podsumowaniem wydarzeń. Tom pierwszy rozpoczyna się od wpisu w styczniu 1845 r. w Wołogdzie. Początek tego roku budzi w autorce żywe i bolesne wspomnienia dotyczące śmierci pierworodnego syna, Edwarda (Cika), silne emocje wywołuje również śmierć jej dwudziestojednoletniej siostry, Reginy (grudzień 1844).

Pamiętnik (z datowanymi notatkami) przeznaczony dla pierworodnego syna Cika (Edwarda Pawła), urodzonego 15 stycznia 1838 r. Pierwszy wpis pochodzi z 17 lipca 1843 r. O motywacji spisywania pamiętnika świadczy jedna z początkowych notatek: „W tej notatce pamiątek zbieranych naprędce nie szukaj, Ciku, ani pięknych myśli, ani gładkiego stylu nie obdarzy Cię tym nieumiejętne pióro Twej Mamy, serce moje przejęte żywem ku Tobie przywiązaniem znajdziesz wszędzie, szukaj tylko serca, a synowska Twa miłość pobłażającą na wszystkie inne niedostatki będzie” (k. 3r–3v).

Römerowa wyruszyła w podróż z siostrą Pauliną Kończyną do swojego męża, przebywającego w Wielkim Ustiugu, we wrześniu 1841 r. Wcześniej otrzymała od męża szczegółowe wskazówki (k. 20–21), w których Edward w dziewięciu punktach zawarł najważniejsze rady, m.in. poinformował żonę o konieczności wzięcia błogosławieństwa dla podróżujących i niezatrzymywaniu się dłużej w miastach; obliczał, że podróż potrwa blisko miesiąc. Fragment diariusza rozpoczyna się od daty 7 września – diarystka czuje się bezpiecznie pod opieką Boga mimo smutnego pożegnania z rodziną.

„Chcę, żeby to, co piszę, było moje własne, żeby oddawało to, co myślę, żeby zawierało wszystko to, co ważne – nie tylko z punktu widzenia historii, ale i dla mnie samej” (k. 1v). W dzienniku od początku obecne są zwroty bezpośrednie do ukochanego Józefa, który wyruszył na front – dziennik był pisany z myślą o Hlebowiczu i do jego rąk miał trafić (Józef Hlebowicz, mieszkający w Warszawie – według zapisu autorki na k. 1r).

Jerzy Ostrowski – pisarz, uczestnik pierwszej wojny światowej (w armii rosyjskiej), następnie należał do Polskiej Organizacji Wojskowej i służył w wojsku polskim. Urodzony 9 stycznia 1897 r. w Chodlu. W latach 1930–1931 pracował w Ministerstwie Oświaty jako radca, został z tego stanowiska usunięty. W latach 1931–1932 wizytował szkoły średnie w Kuratorium Wileńskiego Okręgu Szkolnego. W 1932 r. założył w Wilnie czasopismo „Ster”, był też stałym współpracownikiem „Muchy” pod redakcją Władysława Buchnera. W listopadzie 1939 r.

Pamiętnik rozpoczyna się od wspomnień z rodzinnego Lwowa – Rybicka relacjonuje swoje pierwsze kontakty z medycyną i życie tuż przed wybuchem wojny. Wspomina m.in. kurs pielęgniarski PCK, na którym poznała przyszłego narzeczonego Maksa. Opis okresu wojennego we Lwowie poświęcony jest przede wszystkim pięciu braciom autorki, ich działalności w Armii Krajowej i okolicznościom śmierci trzech z nich. Rybicka opisuje również swoją działalność w konspiracji, w charakterze pielęgniarki. Pamiętnik może być interesującym uzupełnieniem wiedzy o okupowanym Lwowie – ukazuje codzienne życie Polaków.

Akcja opowiadania toczy się w niemieckim obozie koncentracyjnym w Ravensbrück w 1945 r., w okresie Wielkiego Postu, przedstawia historię jednego dnia pracy więźniarek w szwalni. Bezosobowa narracja obrazuje codzienność obozową pod koniec wojny – przerywane wspólnymi modlitwami rozmowy kobiet podczas pracy obejmują przeróżne tematy: od doszukiwania się w snach oznak nadchodzącego oswobodzenia poprzez wymianę przepisów kulinarnych z powodu zbliżającej się Wielkanocy, po wspomnienia i dyskusje literackie.

Autobiograficzne opowiadanie w trzech częściach. Miejscem akcji opowiadania I. Pieski jest okupowana Warszawa jesienią 1939 r. Opowiadanie z narracją pierwszoosobową zawiera opis trudności aprowizacyjnych – problemu z dostępem do wody i żywności. Główne wydarzenia rozgrywają się przy hydrancie, gdzie mieszkańcy Warszawy oczekują w kolejce po wodę. Panuje nastrój przygnębienia, beznadziei i bierności, co uwidacznia się również w ludzkim wyglądzie.

W wierszu Moje spotkanie z pamięcią podmiot liryczny przywołuje wydarzenie z końca maja 1944 r., kiedy partyzanci, przeprawiając się przez linię kolejową, zostają zawróceni z drogi nowym rozkazem i przechodzą przez Bug. Wiersz rozwija wątki choroby, majaczeń i poczucia beznadziei, towarzyszących przeprawie.