publikacje

Wróć do listy

List Anny Guttowej do Michała Kulwiecia, b.d. [1877]

List, utrzymany w poufałym, serdecznym tonie („Już pozna pora oczy do snu skłonione i lampa wyciekła [...] Ściskam Ciebie a może i synek jak przy Tobie to i jego ściskam”), jest niemal pozbawiony elementów nowomowy charakterystycznej dla korespondencji w Kole Sprawy Bożej. Autorka nie opatrzyła go podpisem ani datą (podaje jedynie godzinę – „10 wieczór” – k. 1).

publikacje

Wróć do listy

Życie zmiennym jest. Pamiętnik. Cz. 1

Pierwsza część pamiętnika Marii z Paygertów Bobrzyńskiej obejmuje okres od dzieciństwa autorki do powstania niepodległego państwa Polskiego w 1918 r. Przedstawieniu najważniejszych wydarzeń z życia towarzyszą liczne charakterystyki istotnych dla Bobrzyńskiej miejsc i osób. Narrację rozpoczyna barwny opis Podola, a szczególnie rodzinnych stron w Sidorowie nad Zbruczem (ówczesny zabór austriacki, tuż przy granicy z Rosją), gdzie dorastała w rodzinnym majątku Paygertów.

publikacje

Wróć do listy

List Komitetu Wiecu Kobiet do Marii Wysłouchowej

List ma charakter oficjalny. Członkinie komitetu zawiadamiają, że w drugi dzień Zielonych Świątek, 4 czerwca, ma odbyć się w Krakowie wiec kobiet-Polek. Jego celem ma być naradzenie się nad programem wspólnej pracy w obszarze społeczno-narodowym. Ujmują to następująco: „Wiemy dobrze, że oprócz sumiennego wypełniania osobistych obowiązków powinna każda z nas złożyć na ołtarzu dobra publicznego tyle, ile tylko skromne siły nasze złożyć nam pozwolą”. Przywołują przykład poprzedniego pokolenia kobiet, które – choć słabe – wiele dokonały.

publikacje

Wróć do listy

List z Czytelni dla Kobiet do Marii Wysłouchowej

List ma charakter oficjalny. Otwiera go zwięzła prezentacja istniejącego od dwóch lat w Krakowie stowarzyszenia Czytelnia dla Kobiet. Siedlecka, jako naczelna przedstawicielka, wskazuje na cel, którym jest „podniesienie życia umysłowego kobiet naszych, a nadto […] bycie ogniskiem pracy dla dobra kobiecego ogółu”. Deklaruje, że aby odnieść pożądane rezultaty, potrzebne są zasoby materialne, a następnie moralne.

publikacje

Wróć do listy

EWA Z BRÓDNA. PAMIĘTNIK 1939-1945

Narracja pamiętnika prowadzona jest z perspektywy trzeciej osoby. W roli głównej bohaterki autorka umieściła samą siebie, zmieniając jednak imię i nazwisko protagonistki. Opowieść płynnie przechodzi pomiędzy okresem powojennym a wojennymi przeżyciami autorki. Konstrukcja narracji sprawia, iż pamiętnik przypomina bardziej powieść niż pisarstwo autobiograficzne.

publikacje

Wróć do listy

PAMIĘTNIK 1939-1947

Pamiętnik rozpoczyna się od opisu przyjazdu autorki w okolice Wisły pod koniec sierpnia 1939 r. Tam szybko dociera do niej wiadomość o mobilizacji rezerwistów, która skłania ją do podjęcia podróży powrotnej do Warszawy. Na miejscu zastaje nerwową atmosferę, nie dostrzega jednak strachu w mieszkańcach stolicy – wszyscy są zdenerwowani, ale pewni zwycięstwa w nadchodzącej wojnie: „Przygnębienia i strachu nie zauważyłam u ludzi.

publikacje

Wróć do listy

WYJĄTKI Z PAMIĘTNIKÓW 1939-1945

Wyjątki ze swoich wojennych dzienników rozpoczyna Wanda Ryś-Straszyńska od przedstawienia najważniejszych wiadomości o swoim ślubie, który odbył się w 1935 r. Następnie przechodzi do relacjonowania wydarzeń z sierpnia i września 1939 r. oraz przepisywania prowadzonych wówczas przez siebie notatek: „Pod koniec sierpnia rozpoczęła się u nas mobilizacja, była ona robiona dość tajemniczo. Ludzie jednak nie wierzyli w możliwość wojny, uspokajali jedni drugich, uważali, że Niemcy nie będą mieli odwagi zaczepić nas” (s. 4).

publikacje

Wróć do listy

WSPOMNIENIE O ADAMIE DOBOSZYŃSKIM

Pierwszą część wspomnień Jadwiga Malkiewicz poświęca na opowieść o wyprawie myślenickiej zorganizowanej przez jej brata w nocy z 22 na 23 czerwca 1936 r. W narracji diarystki Adam Doboszyński jest postacią niemal heroiczną, bohaterem bez skazy, który na swoje barki bierze odpowiedzialność za wszystkich uczestników wyprawy, a także stara się temperować ich zachowanie: „Ze starostwa wrócili na rynek, gdzie Adam ze zgrozą zobaczył rozbite żydowskie sklepiki i chłopów rabujących buty, ubrania i piwo.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 5-7b)

Kolejny z dzienników autorka zaczyna prowadzić w czerwcu 1950 r. w czasie studiów w Krakowie. Opisuje trudności związane z nauką, przygotowuje się do zdawania egzaminów poprawkowych we wrześniu. Ma jednak ambitne plany – chce otrzymać stypendium, nauczyć się języków rosyjskiego i francuskiego. Marzy o karierze pisarskiej. W lecie jeździ do Borowa, gdzie pomaga rodzinie przy żniwach. Odczuwa rozgoryczenie, ponieważ matka oczekuje od niej nadal ciężkiej pracy, podczas gdy ona powinna skupić się na nauce.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz.1-4)

Matylda Wełna zaczyna prowadzić zapiski w 1943 r. w czasie nauki w Lublinie (prawdopodobnie na tajnych kompletach). W dzienniku z lat wojennych opisuje wydarzenia ze swojej młodości. Głównymi tematami są: nauka, spotkania ze znajomymi, pierwsze zauroczenia i stany emocjonalne autorki. Zakochuje się w kolejnych chłopakach, są to jednak przelotne znajomości. Co pewien czas jeździ w rodzinne strony (Borów, Trzciniec), gdzie spotyka się z bliskimi. Codzienne życie toczy się w rzeczywistości wojennej, która znajduje również odzwierciedlenie w jej dzienniku.

Strony