Ha-Szomer ha-Cair
Ha-Szomer Ha-Cair (hebr. Młody Strażnik, Harcerz) - lewicowa syjonistyczna organizacja młodzieżowa, wchodząca w skład Światowej Organizacji Syjonistycznej. Powstała w 1916 roku w Wiedniu, z połączenia ruchu Ceirej Cijon (kółka samokształcenia z lekcjami języka hebrajskiego) i Ha-Szomer (żydowska organizacja skautowa powstała w 1909 roku w Palestynie, skupiająca żydowskich emigrantów, głównie z terenów Rosji). W 1917 roku w Częstochowie odbył się zjazd założycielski organizacji Ha-Szomer Ha-Cair w Polsce. Głównym założeniem ruchu były działania na rzecz odrodzenia narodowego poprzez naukę hebrajskiego i przygotowanie do pracy w kibucach w Palestynie. Organizacja silnie się rozwijała, jednocześnie ewoluując ideowo w kierunku marksizmu. W 1924 roku w Gdańsku ukonstytuowała się Światowa Federacja Ha-Szomer Ha-Cair. Organizacja działała także w Austrii, Rumunii, Bułgarii, Czechosłowacji, Belgii, na Litwie, Łotwie i w Kanadzie. W 1935 roku należało do niej około 70 tysięcy członków. W czasie II wojny światowej w Polsce Ha-Szomer Ha-Cair odegrał ogromną rolę w organizowaniu żydowskiego podziemia. Przez pewien czas kontynuowano działania edukacyjne i wychowawcze, w warszawskim getcie funkcjonowała biblioteka i garkuchnia, prowadzono seminaria dla instruktorów wychowania, wydawano biuletyny informacyjne i pisma. Wraz z innymi organizacjami syjonistycznymi Ha-Szomer Ha-Cair wchodził w skład ŻKN (Żydowski Komitet Narodowy), był także inicjatorem utworzenia ŻOB (Żydowska Organizacja Zbrojna). Członkowie organizacji brali udział w powstaniu w getcie warszawskim oraz w ruchu oporu w getcie wileńskim i krakowskim. Po wojnie Ha-Szomer Ha-Cair wznowił legalną działalność w Polsce, podjął tworzenie szkolnictwa hebrajskiego, wydawał prasę młodzieżową, prowadził kibuce m.in. we Wrocławiu, Wałbrzychu, Bielawie, Legnicy, Katowicach, Łodzi i w Warszawie, prowadził domy dziecka (organizował też nielegalne emigracje Żydów z Polski). W 1946 roku powstała Żydowska Partia Robotnicza Ha-Szomer Ha-Cair. Opowiadała się za masową emigracją Żydów do Palestyny i utworzenia tam państwa dwunarodowego, w którym koegzystowaliby Żydzi i Arabowie. W 1949 roku doszło do powstania Zjednoczonej Żydowskiej Partii Robotniczej "Poalej Syjon - Ha-Szomer Ha-Cair " (po zjednoczeniu ze Zjednoczoną Żydowską Partią Robotniczą "Poalej Syjon"). 1 lutego 1950 roku partia została rozwiązana. Także w Palestynie na bazie organizacji Ha-Szomer Ha-Cair powstała partia, w 1948 roku wcielona do innej partii lewicowej Achdut ha-Awoda Poalej Syjon.
Źródeł: Jewish Historical Institute www.jhi.pl