publikacje

Wróć do listy

Listy rodzinne do Jana Działyńskiego

Ostatni list Anny Sapieżyny do Jana Działyńskiego, męża jej ukochanej wnuczki, Izabeli Czartoryskiej, napisany kilka miesięcy przed śmiercią autorki. List został napisany przez inną osobę, ale podyktowany i podpisany osobiście przez księżną. Podpis ujawnia słabą kondycję fizyczną Anny (niepewne pismo, niekształtne litery). Główną intencją autorki listu jest uregulowanie spraw spadkowych i majątkowych żony Jana. Wyjaśnia, że przed śmiercią pragnie uporządkować majątek Izabeli, aby po jej zgonie nie było żadnych sporów między jej dziećmi i wnukami.

publikacje

Wróć do listy

Notatki matki

Przepisany na maszynie dziennik Janiny Bieleckiej obejmuje okres dwóch lat: od 13 grudnia 1981 do 13 grudnia 1983 r. Jest pisany z perspektywy świadkini i uczestniczki wydarzeń historycznych, osoby głęboko zaangażowanej w polityczną działalność opozycyjną, członkini „Solidarności” i matki jej działacza. Autorka relacjonuje wydarzenia, w których uczestniczyła, przy czym najwięcej uwagi poświęca działalności syna, Jana Krzysztofa Bieleckiego i jego żony Barbary.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia stanu wojennego w moich zapiskach

Wspomnienia Marii Teresy Czai spisane są bogatym językiem, z licznymi odniesieniami literackimi i kulturowymi. Składają się z dwóch zróżnicowanych gatunkowo części. Pierwsza, obejmująca okres od nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. do 3 stycznia 1982 r., ma charakter prowadzonego na bieżąco zapisu diarystycznego, poszczególne wpisy opatrzone są datami dziennymi. Część druga, powstała w 1992 r., jest wspomnieniem dotyczącym wydarzeń 1982 r. To narracja ciągła, pozbawiona datacji. Zapiski z części pierwszej zostały uzupełnione w 1992 r.

publikacje

Wróć do listy

Životopisné rozpomienky

Wspomnienia Drahotíny Kardošovej-Križkovej dotyczą przede wszystkim rodziny, która zapewnia autorce poczucie odrębności, wyjątkowości. Obejmują długi okres – od dzieciństwa po dojrzałość (moment, kiedy została wdową).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z chłopskiej działalności rewolucyjnej

Dokument rozpoczyna relacja autorki dotycząca jej pochodzenia i dzieciństwa. Twierdzi ona, że były to kwestie, które ukształtowały jej przekonania polityczne. Jej kuzyni byli działaczami rewolucyjnymi, a ona sama w wieku piętnastu lat wstąpiła do Zjednoczonej Lewicy Chłopskiej „Samopomoc” – do koła na terenie gromady Brzozowa Gać.

publikacje

Wróć do listy

Zbieg okoliczności – wspomnienia z czasów okupacji austro-węgierskiej

Notatki pochodzą z 29 lipca 1934 r. Rozpoczyna je swobodna refleksja Komackiej, w której wspomina opowiadania babki o „niezwykłych przygodach” powstańców z roku 1863. Autorka opisuje tytułowy zbieg okoliczności, posiłkując się przykładem historii powstańca (tożsamość nieznana) z rozbitego oddziału, wygłodniałego i przemieszczającego się po obcych miastach, który „ścigany był jak zwierzę”. Kobieta notuje, że przez jakiś czas ukrywał się pod stertą desek, każdego ranka budziło go parskanie koni należących do kozackich oddziałów gęsto rozmieszczonych po okolicy.

publikacje

Wróć do listy

List Komitetu Wiecu Kobiet do Marii Wysłouchowej

List ma charakter oficjalny. Członkinie komitetu zawiadamiają, że w drugi dzień Zielonych Świątek, 4 czerwca, ma odbyć się w Krakowie wiec kobiet-Polek. Jego celem ma być naradzenie się nad programem wspólnej pracy w obszarze społeczno-narodowym. Ujmują to następująco: „Wiemy dobrze, że oprócz sumiennego wypełniania osobistych obowiązków powinna każda z nas złożyć na ołtarzu dobra publicznego tyle, ile tylko skromne siły nasze złożyć nam pozwolą”. Przywołują przykład poprzedniego pokolenia kobiet, które – choć słabe – wiele dokonały.

publikacje

Wróć do listy

MÓJ KOR I INNI – CZERWIEC 1976-STYCZEŃ 1980

Opowieść Rudzińskiej rozpoczyna się 24 czerwca 1976 r., w momencie ogłoszenia przez władze komunistyczne podwyżki cen w sklepach. Po przybyciu do redakcji autorka – zatrudniona podówczas w piśmie „Praca i zabezpieczenie społeczne”, po przybyciu kolejnego dnia do pracy zastała w redakcji chaos wywołany zapowiedzianą interwencją cenzury. Doświadczenie to stało się dla niej impulsem do podjęcia decyzji o przejściu na emeryturę, kiedy tylko będzie to możliwe. Wkrótce po wydarzeniach w redakcji autorka, za namową swoich znajomych, rozpoczęła pracę na rzecz Komitetu Obrony Robotników.

publikacje

Wróć do listy

WSPOMNIENIE O ADAMIE DOBOSZYŃSKIM

Pierwszą część wspomnień Jadwiga Malkiewicz poświęca na opowieść o wyprawie myślenickiej zorganizowanej przez jej brata w nocy z 22 na 23 czerwca 1936 r. W narracji diarystki Adam Doboszyński jest postacią niemal heroiczną, bohaterem bez skazy, który na swoje barki bierze odpowiedzialność za wszystkich uczestników wyprawy, a także stara się temperować ich zachowanie: „Ze starostwa wrócili na rynek, gdzie Adam ze zgrozą zobaczył rozbite żydowskie sklepiki i chłopów rabujących buty, ubrania i piwo.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 19)

Diarystka na początku opisała pobyt w Opolu w pierwszych miesiącach 1921 r. – spotkania w kręgu dyplomatów zaangażowanych w prace Komisji Międzysojuszniczej. Janina Żółtowska podróżowała z kilkoma francuskimi dyplomatami do Krakowa, gdzie zwiedzali muzea i prowadzili życie towarzyskie. W marcu wróciła do Poznania, podczas gdy jej mąż, Adam, został w Opolu, gdzie wkrótce miał odbyć się plebiscyt. W Poznaniu autorka spotkała się z rodzicami. Dowiedziała się, że majątek w Rajcy mimo wojny przyniósł stosunkowo duży dochód. Wszyscy byli zaniepokojeni postępującą inflacją.

Strony