publikacje

Wróć do listy

Życie zmiennym jest. Pamiętnik. Cz. 1

Pierwsza część pamiętnika Marii z Paygertów Bobrzyńskiej obejmuje okres od dzieciństwa autorki do powstania niepodległego państwa Polskiego w 1918 r. Przedstawieniu najważniejszych wydarzeń z życia towarzyszą liczne charakterystyki istotnych dla Bobrzyńskiej miejsc i osób. Narrację rozpoczyna barwny opis Podola, a szczególnie rodzinnych stron w Sidorowie nad Zbruczem (ówczesny zabór austriacki, tuż przy granicy z Rosją), gdzie dorastała w rodzinnym majątku Paygertów.

publikacje

Wróć do listy

Notatki matki

Przepisany na maszynie dziennik Janiny Bieleckiej obejmuje okres dwóch lat: od 13 grudnia 1981 do 13 grudnia 1983 r. Jest pisany z perspektywy świadkini i uczestniczki wydarzeń historycznych, osoby głęboko zaangażowanej w polityczną działalność opozycyjną, członkini „Solidarności” i matki jej działacza. Autorka relacjonuje wydarzenia, w których uczestniczyła, przy czym najwięcej uwagi poświęca działalności syna, Jana Krzysztofa Bieleckiego i jego żony Barbary.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia stanu wojennego w moich zapiskach

Wspomnienia Marii Teresy Czai spisane są bogatym językiem, z licznymi odniesieniami literackimi i kulturowymi. Składają się z dwóch zróżnicowanych gatunkowo części. Pierwsza, obejmująca okres od nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. do 3 stycznia 1982 r., ma charakter prowadzonego na bieżąco zapisu diarystycznego, poszczególne wpisy opatrzone są datami dziennymi. Część druga, powstała w 1992 r., jest wspomnieniem dotyczącym wydarzeń 1982 r. To narracja ciągła, pozbawiona datacji. Zapiski z części pierwszej zostały uzupełnione w 1992 r.

publikacje

Wróć do listy

Zápisky jednej paničky

Notatki osobiste Lei Mrázovej mają duże walory literackie. Autorka wspomina dziecięce zabawy, zwłaszcza te, które były przesycone polityką (symulowanie morderstwa carskiej rodziny, zakazane śpiewanie Międzynarodówki). Pisze o likwidacji węgierskich szyldów w Bratysławie po 1918 r. Rozpaczliwie ocenia sytuację w Czechosłowacji po układzie monachijskim, kiedy to część terytoriów Czechosłowacji przyłączono do Rzeszy Niemieckiej.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Leokadii Sternickiej-Deymerowej z lat ok. 1895–1972

Wspomnienia Marii Leokadii Sternickiej-Deymerowej z lat ok. 1895–1972 można określić jako autobiografię autorki. Opisuje ona po kolei swoje dzieciństwo, a zwłaszcza pobyt na pensji Urszulanek w Krakowie; swoją edukację i aspiracje literackie, w tym okres studiów literackich na Sorbonie w Paryżu, oraz niezwykłe koleje losu spowodowane małżeństwem z Şefikiem Hüsnü (1887–1959), tureckim lekarzem i działaczem politycznym, założycielem tureckiej partii socjalistycznej (wchłoniętej potem przez komunistyczną), członkiem Kominternu, którego poznała w Paryżu. 

publikacje

Wróć do listy

Ze wspomnień chwil wojennych – pamiętnik Antoniny Kołaczkowskiej

Pamiętnik otwiera motto, cytat z anonimowej „Pieśni Żołnierza”: „A kto chce rozkoszy użyć / Niech idzie w wojence służyć…”

Początkowe rozważania koncentrują się na istocie wojny i wpływie, jaki wywiera na ludzkiej psychice. „Nie było domu, w którym by nie żegnano kogoś, nie było życia, które by mogło pójść dalej normalnym trybem” (k. 1r). W publicznej mentalności nie funkcjonowała już jako zjawisko równie dzikie, jak w przeszłości, powątpiewano także w jego aktualną długość – „(…) pomimo nawet intensywności chwilowej, rychły jej koniec wróci dobro i spokój” (k. 1r).

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 93-96)

Zapiski są datowane od listopada 1998 r. Autorka nadal udziela się w ZLP, wspomina o zmianie zarządu organizacji. Regularnie komentuje aktualne wydarzenia (m.in. wojna w Kosowie, sytuacja w Polsce, protesty rolników i górników, strajk pielęgniarek). Ważne są dla niej również wypowiedzi papieża, Jana Pawła II, które często cytuje. Autorka jest rozczarowana rzeczywistością, w której żyje, i dopatruje się coraz to nowych zagrożeń. Pogłębia się też jej ksenofobia – szczególną niechęć odczuwa w stosunku do Niemców i Żydów, co wyraża np.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 68-72)

Matylda Wełna prowadzi dalsze zapiski od stycznia 1993 r. Autorka ma problemy finansowe, coraz bardziej martwi się o przyszłość. Krytykuje rząd za obecną sytuację gospodarczą. W efekcie rewaloryzacji rent i emerytur poetka otrzymuje mniej pieniędzy. Jest rozgoryczona i oburzona, wielokrotnie w dziennikach daje upust swojej niechęci do rządu. Cały czas pracuje nad kolejnymi utworami, starając się jak najwięcej opublikować. Diarystka śledzi też wydarzenia na świecie – konflikt Iraku z USA, wojnę w Jugosławii, sytuację w Izraelu i w Rosji. Obawia się wybuchu kolejnej wojny światowej.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 58-62)

Kolejne zeszyty Matylda Wełna zapisuje od września 1990 r. Diarystka na kartach brulionów dodaje notatki z różnych lektur. Wychodzą kolejne tomiki poezji, sfinansowane przez autorkę. Wiele uwagi pisarka poświęca bieżącej sytuacji politycznej. Ma ambiwalentny stosunek do przemian, które się dokonały w ostatnim czasie – z jednej strony bowiem jest negatywnie nastawiona do poprzedniego ustroju, z drugiej zaś z niepokojem obserwuje zmiany społeczne i sytuację gospodarczą. Ważnym wydarzeniem jest dla niej mianowanie Wałęsy na prezydenta, które opisuje następująco: „Historyczny dzień.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 53-57)

Diarystka kontynuuje prowadzenie zapisków w kolejnych zeszytach od grudnia 1989 r. Dziennik zawiera notatki i krytyczne komentarze autorki odnośnie różnych dzieł. Matylda Wełna pracuje nad książkami: Wieloch i Żebro Adama. Diarystkę pochłaniają też mocno sprawy polityczne oraz burzliwe wydarzenia w kraju i na świecie. W związku z transformacją ustrojową następują zmiany na rynku wydawniczym, które niekorzystnie wpływają na publikację utworów autorki. Wełna czuje się rozgoryczona i zawiedziona tą sytuacją: „I muszę pójść […] do wydawnictwa, żeby zabrać swoje rękopisy.

Strony