publikacje

Wróć do listy

Sanitariuszka Wojska Polskiego – Halina Morska-Kościukowa

Halina Morska-Kościukowa w wywiadzie przeprowadzonym przez Antoninę Hobler opowiedziała o swoich korzeniach, życiu przed II wojną światową, działalności w Armii Krajowej i życiu powojennym. W czasie II wojny światowej cała jej rodzina, łącznie z ośmioletnim bratem, działała w AK. Morska-Kościukowa była sanitariuszką, przeszła też przeszkolenie wojskowe i awansowała do stopnia chorążej. Po zakończeniu wojny skończyła studia medyczne w Warszawie i pracowała w służbie zdrowia, m.in. w Cieplicach i Wrocławiu, gdzie osiadła na stałe. Opisała swoje zaangażowanie w walkę z okupantem oraz m.in.

publikacje

Wróć do listy

Jedno życie

Autorka opisuje losy Polaków na Kresach Wschodnich na przykładzie własnej rodziny. Urodziła się na terenach obecnej Białorusi, na osiedlu fabrycznym Rajówka koło Ilii (trzydzieści pięć kilometrów od Mińska, czterdzieści pięć kilometrów od Starej Wilejki), dokąd jej rodzice (z synkiem) sprowadzili się z Wilna. Ojciec był urzędnikiem i kapelmistrzem orkiestry fabrycznej, tu znalazł zatrudnienie w fabryce tektury i papieru Bogdanowicza. W 1935 r. urodziła się Apolonia. Dzieciństwo wspomina beztrosko do momentu wkroczenia wojsk sowieckich we wrześniu 1939 r.

publikacje

Wróć do listy

Notatnik z Wrocławia

Autorką pamiętnika jest Zuzanna Borowicz, studentka Akademii Medycznej. Wspomnienia dotyczą okresu dwóch miesięcy 1945 r. i obejmują wspólne przeżycia autorki i jej najbliższej przyjaciółki, które w lipcu owego roku przyjechały do Wrocławia z myślą o studiowaniu medycyny. Zuzanna opisuje zarówno początki pobytu we Wrocławiu (m.in. zakwaterowanie w pustej sali w klinice), jak i początki formowania się uczelni medycznej po wojnie, np. pracę Straży Akademickiej.

publikacje

Wróć do listy

List Ireny Solskiej do Kazimierza Gołby

List do pisarza Kazimierza Gołby jest przykładem korespondecji, którą Irena Solska prowadziła będąc referentką teatralną w Wojewódzkim Wydziale Kultury we Wrocławiu. Miała wówczas pod swoją opieką wiele zespołów amatorskich. Autorka dziękuje pisarzowi za przesłanie jej sztuki pt. Lompa. Pisze, że planuje wystawić ją już za miesiąc. List jest przesiąknięty charakterystycznym dla Solskiej entuzjazmem, co poświadczyć może jego fragment: „Rozpoczynamy pracę bardzo >>mocną<< – inaczej pracować zresztą nie warto”. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja małżeństwa Marzeny i Wiesława Kęcików

Dokument zawiera opis wspomnień Marzeny i Wiesława Kęcików dotyczący ich działalności opozycyjnej w latach 1977–1985. Zgodnie z relacją, po wyjściu z więzienia Wiesław Kęcik żeni się w 1974 r. z Marzeną [de domo Górszczyk]. Następnie oboje wyjeżdżają do Wrocławia, aby ukończyć rozpoczęte wcześniej studia. Podczas nauki na uniwersytecie para spotyka się z ludźmi o podobnym światopoglądzie, dlatego też inicjuje powstanie wrocławskiego Studenckiego Komitetu Solidarności (wzorem klubów krakowskich i warszawskich).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Janiny Jaślikowskiej

Janina Jaślikowska opisuje losy swojej rodziny w czasie II wojny światowej. Jej rodzice pochodzili z różnych stron. Matka urodziła się w ubogiej rodzinie w Sarzynie. Najmowała się do prac sezonowych, aż w końcu wyjechała do Stanów Zjednoczonych. Ojciec mieszkał k. Hrubieszowa, woj. lubelskie. By uniknąć wzięcia do wojska zaborców, również wyemigrował do Ameryki. Tam rodzice się poznali i założyli rodzinę. Urodzili im się dwaj synowie. Po odzyskaniu niepodległości powrócili do Polski. Kupili ziemię w rodzinnych stronach ojca i się pobudowali. Sporą sumę dali na rozbudowę kraju.

publikacje

Wróć do listy

Helena Bachnerowa do Żanny Kormanowej, 14.12.1955

Autorka pisze do Kormanowej, ponieważ dostała zawiadomienie z Sądu Powiatowego w Warszawie, z informacją, że Kormanowa miała być przesłuchiwana w sprawie odtworzenia jej świadectwa dojrzałości, które uzyskała w 1940 r. w Białymstoku. Została przyjęta na Zaoczne Studium WJE we Wrocławiu, pod warunkiem sądowego odtworzenia świadectwa dojrzałości. Bardzo przepraszała, że ją fatygowała, ale nie znała nikogo innego, kto mógłby to potwierdzić. W dalszej części listu Bachnerowa pisała o sprawach prywatnych, m.in. o swoich dzieciach i o swoich obowiązkach.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Wiesławy Gajewskiej dotycząca konfliktu między mieszkańcami wsi Lipa

Wiesława Gajewska opisała wydarzenia dotyczące konfliktu między mieszkańcami we wsi Lipa k. Bolkowa (woj. dolnośląskie) w latach 1980–1983. Przedstawiła swoją sytuację rodzinną, zawodową i partyjną od roku 1980 r. Od kilkunastu lat pracowała jako nauczycielka w szkole podstawowej w Lipie, była lubiana przez uczniów. Od 1975 r. sama wychowywała dwójkę dzieci, a w 1980 r. była w trakcie rozwodu. W 1979 r. wróciła na Uniwersytet Wrocławski, by dokończyć zaoczne studia z matematyki. W styczniu 1980 r. wybrano ją I sekretarzem podstawowej organizacji partyjnej (POP) w Lipie. Jesienią 1980 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Gecow z jej pobytu w więzieniu

Anna Gecow opisuje swój pobyt w więzieniu. Relacja została sporządzona na życzenie towarzysza Dolińskiego z Komisji Kontroli Partii przy KC PZPR. Anna została zatrzymana 26 lipca 1949 r. we Wrocławiu przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP). Przeprowadzono u niej rewizję i natychmiast przewieziono do MBP w Warszawie. Tego samego dnia aresztowano jej męża, Leona Gecowa, i brata, Salomona Zylberszaca. W MBP Światło pytał ją o Noela Fielda oraz Lisa i oświadczył, że ma zeznawać w sprawie jej trockizmu.

publikacje

Wróć do listy

Adela Muszyńska do Heleny Marek, 14.11.1965–21.09.1985

Kolekcja składa się z dwunastu listów pisanych do Heleny Marek w ciągu dwudziestu lat, przy czym cztery spośród nich znalazły się omyłkowo wśród korespondencji Adeli Dobrzańskiej (sygn. 56 tego samego zespołu).

Strony