b.t. [Jeżeli chodzi o wartość…]

Rozalia Rybacka opowiada o różnych sprawach i wydarzeniach związanych z działalnością jej i jej męża, oraz innych towarzyszy partyjnych.

Autorka omawia trudne położenie robotnika rolnego, który był związany ze swym pracodawcą stosunkami bardziej feudalnymi niż kapitalistycznymi, był jego poddanym. Miał zwykle krowę i parę zagonów, co ograniczało jego swobodę. Rybacka wspomina o umowie pomiędzy Związkiem Ziemian i Związkiem Robotników Rolnych, która dawała liczniejszym rodzinom robotników rolnych prawo do dwóch izb. Wkrótce po podpisaniu tej umowy, Związek Ziemian wydał poufne pismo, w którym radził, żeby zwalniać liczne rodziny z pracy, dla uniknięcia kłopotu z tymi dwoma izbami.

Dalej Rybacka opowiada o strajku październikowym z 1919 r., podczas którego Komitet Wykonawczy KC ZZ podjął uchwałę o poparciu strajku robotników rolnych przez robotników przemysłowych. 18.10.1919 r. kilku członków KC ZZ i KW ZZ zostało aresztowanych (m.in. Szczepan Rybacki, Ulman, Gabor, Sielanczyk, Sobor, Gutowski, i in.). Po ich aresztowaniu PPS ogłosił swój sprzeciw, a Komitet Wykonawczy KC ZZ odwołał strajk.

Jest tu także wspomnienie o tow. Tomaszu (Sokołowskim), który był ziemianinem na Litwie, ale potem zbliżył się do ruchu robotniczego i wstąpił do SDKPiL. Rybacka spotkała go w Moskwie w 1927 r., gdzie pracował w Międzynarodowym Instytucie Agrarnym, do którego ją wciągnął.

Sporo miejsca poświęcone jest nastrojom ludności w 1920 r. Rybacka przebywała wówczas na wsi między Wyszkowem i Jadowem. Wojsko polskie wycofywało się spod Kijowa i gdy przechodziło przez tamtejszą okolicę, rabowało wszystko, co się dało. Chłopi, którzy najbardziej na tym ucierpieli, czekali na przyjście bolszewików. Po odejściu Czerwonej Armii, na tych terenach nastąpiły masowe represje wobec tych, którzy sprzyjali bolszewikom. Rybacka i jej brat zostali aresztowani i oddani pod sąd doraźny. Zostali osadzeniu w więzieniu w Mińsku Mazowieckim, gdzie spotkali wielu towarzyszy  z Komitetu Rewolucyjnego. Ludność Mińska opiekowała się osadzonymi, przynosząc im jedzenie. Autorka opisuje egzekucję wykonaną na dwóch więźniach. Jej się udało uniknąć najgorszego, dzięki chorobie. Po przewiezieniu do Warszawy siedziała na Serbii, gdzie spotkała dr Grosserową.