publikacje

Wróć do listy

Moja wojna. Wspomnienia

Hanna Leszkiewicz przyjechała z Polski do Paryża z rodzicami w lutym 1940 r. (z Bukaresztu przez Jugosławię i Włochy), tuż przed zajęciem miasta przez Niemców (nie wyjaśniła powodów ucieczki z kraju). Rodzina Leszkiewiczów zamieszkała w dzielnicy Montparnasse. Autorka rozpoczęła naukę w liceum im. Cypriana Norwida, jej ojciec otrzymał pracę w fabryce produkującej części dla wojska.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 1842–1859

Dziennik niezachowany w całości, zapiski (z wyraźnymi lukami) pochodzą z lat 1842–1843, 1847–1852, 1858–1859. Dokument ten mimo to jest ważnym źródłem do badania sytuacji kobiet w środowiskach emigrantów polskich we Francji po upadku powstania listopadowego. Autorka szczegółowo pisze o emigranckiej egzystencji: problemach finansowych, spotkaniach towarzyskich (początkowo unika wieczorów tanecznych, choć wyznaje, że sprawiłyby jej przyjemność). W swoich zapiskach zamieszcza detale codzienności: ceny, listy zakupów, tryb wychowywania dzieci.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik z lat 1872–1902

Motto: „Quel doit être le but d’un journal? Conserver les bonne pensées que Dieu nous suggère”. Zgodnie z mottem umieszczonym na karcie tytułowej treść dziennika skoncentrowana jest na rozmyślaniach religijnych autorki (odniesienia do codzienności są minimalne). W każdej notatce powraca wyznanie wiary i potwierdzenie ufności Bogu. Jak odnotowuje autorka w 1878 r. (brak dokładnej daty dziennej), „Jestem katoliczką, kocham swoją religię i jestem pewna, że to jedyna dobra religia, prawdziwa, zesłana ludziom przez samego Boga” (k. 11r, tłum. Emilia Kolinko).

publikacje

Wróć do listy

Listy Celiny Mickiewiczowej do Heleny z Szymanowskich Malewskiej, 1832–1853

Zbiór prywatnych listów Celiny Mickiewiczowej do siostry, Heleny Malewskiej. Treści podejmowane w korespondencji mają charakter osobisty, dotyczą codziennych zajęć, relacji z mężem, Adamem, oczekiwania na dziecko oraz pojmowania obowiązków i roli matki. W marcu 1835 r. Celina była w ciąży z pierwszą córką, Marią (Adam miał nadzieję, że urodzi się dziewczynka). Cieszyła się, że będzie sama karmić nowo narodzone dziecko. Do listu z 18 września 1835 r. – napisanym po narodzinach Marii – załączyła pukiel włosów córeczki.

publikacje

Wróć do listy

Przygoda Marysi [Novelė, siųsta „Dzien Polski“ redakcijos novelių konkursui]

Nowela przysłana na konkurs „Dnia Polskiego” z 1937 r. Autorka rozpoczyna od zakreślenia ramy czasowej – okresu pierwszej wojny światowej nazwanej przez autorkę „niszczycielką ludów”. Opowieść rozpoczyna się od informacji, że do dworu przyjeżdża pewna pani ze swoim synkiem i „przygodną nianią” – Marysią. Narracja prowadzona jest pierwszoosobowo z pozycji matki. Autorka opisuje wygląd niani jako mało atrakcyjnej osoby. Sytuacja wojenna zmusza matkę i nianię do wyjazdu do Finlandii, gdzie mieszkają teściowie kobiety.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z lat dziecinnych

Jerzy Andrzej Nowacki opowiada kilka epizodów z dzieciństwa, które przeżył w ZSRR i potem podążając szlakiem Armii Andersa do Anglii. Został wywieziony z matką do Archangielska w lutym 1940 r., miał dziesięć miesięcy. Z samego pobytu w ZSRR niewiele pamięta: chorobę matki oraz wyjazd z Rosji pociągiem na początku 1942 r. W czasie tej podróży matka wysiadła z wagonu, by stanąć w kolejce po jedzenie, zostawiając go śpiącego w pojeździe. W międzyczasie pociąg ruszył. Matka goniła go innymi przez trzy kolejne dni. Małym zaopiekowali się w tym czasie polscy żołnierze.

publikacje

Wróć do listy

19. Janina Nowacka z domu Leśkiewicz (7 lipca 1907 – 5 maja 1956)

Jest to życiorys Janiny Nowackiej z domu Leśkiewicz i jej męża Stanisława, napisany przez osobę spowinowaconą z Janiną poprzez matkę jej męża. Zgodnie z nim Janina Leśkiewicz urodziła się w 1907 r. w Kobryniu w rodzinie inteligenckiej. W 1937 r. poślubiła Stanisława Nowackiego, syna doktora medycyny Ludomira Nowackiego i Wandy z Bagniewskich. Stanisław wraz ze starszym bratem Wacławem wstąpił do służby zawodowej w lotnictwie wojskowym. Gdy Wacław zginął w 1928 r. jako pilot, na prośbę rodziców Stanisław wystąpił z lotnictwa.

publikacje

Wróć do listy

Przez deportację do wolności

Autorka opisuje losy swojej rodziny, deportowanej z Oszmiany w głąb ZSRR.

Od 17 września do czerwca 1941 r. odbyły się cztery wywózki Polaków: do Kazachstanu, na Syberię i do Kirgizji. Objęły głównie działaczy politycznych, inteligencję, ziemian, osadników i urzędników państwowych wszystkich szczebli wraz z rodzinami. Mężczyzn, głowy rodzin, osadzono w więzieniach a kobiety z dziećmi deportowano w wagonach towarowych. Celem było wysiedlenie Polaków mieszkających na Wschód od rzeki Bug.

publikacje

Wróć do listy

Zapiski pamiętnikarskie

Dziennik w formie listu, adresowany do męża, Kazimierza Czarnockiego (diarystka nie widziała się z nim od czterech lat), prowadzony podczas pobytu w Teheranie. Bezpośrednie zwroty do męża nie są konsekwentne, niekiedy autorka pisze do męża w drugiej o sobie, a niekiedy wypowiada się o nim w osobie trzeciej. Zapiski mają charakter intymny – autorka pisze o swoich przemyśleniach na temat wojny, zmagania się z przeciwnościami, odwołuje się także do wspomnień (m.in.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Teresy Wiktorii Daszkiewicz

Pamiętnik opatrzony jest datą dzienną – 11/23 października 1863 r. (w Orli) i jest to moment, w którym Daszkiewiczowa rozpoczęła spisywanie wspomnień, adresowanych do dzieci: syna Dymitra i córki Teresy. W krótkiej części poprzedzającej właściwą część wspomnień autorka pisze o motywach, które skłoniły ją do spisywania wspomnień: „Lecz ażeby tradycje rodowe wiernie przechowywać i nie zejść nigdy z drogi wiekami utorowanej, należy znać wspomnienia swojego rodu. Dlatego też skreślę Wam pokrótce to, com zdołała ze starych papierów lub tradycji ustnej się dowiedzieć” (k. 3v–4r).

Strony