publikacje

Wróć do listy

Co dalej?

Rozważania Haliny Martin nad kondycją i przyszłością Koła Byłych Żołnierzy Armii Krajowej w Londynie. Autorka stwierdziła, że po wojnie AK-owcy wnosili w emigracyjne środowiska kombatanckie „unikalną wielkość i powiew prawdziwej polskości”. Bycie żołnierzem AK było wielkim honorem. Mieli oni wiele pomysłów na funkcjonowanie organizacji: zbierali datki, utrzymywali kontakty z rozsianymi po świecie kolegami. Fundusz AK od samego początku istnienia koła - 1948 r. dbał o potrzeby byłych AK-owców w kraju. Kombatanci działali dopóki starczało im sił, których mieli coraz mniej.

publikacje

Wróć do listy

Grzesiu , nie umiem pisać recenzji

Autorka pisze o doktorze Grzegorzu Nowiku, którego poznała wiele lat wcześniej, w czasach PRL. Zgłosił się wówczas do niej w poszukiwaniu dokumentacji dotyczącej harcmistrza Kazimierza Sroki. Chciał dowiedzieć się czegoś o patronie praskiej drużyny harcerskiej, do której należał. Urodzony na Grochowie Nowik miał potrzebę pisania o tamtejszych ulicach i mieszkańcach. Dotarł do obszernej dokumentacji, ukazującej pracę harcerską w zastępach, drużynach, niewielkich konspiracyjnych szczepach i hufcach w okresie okupacji niemieckiej.

publikacje

Wróć do listy

Kolego, kim jesteś?

Są to refleksje Haliny Martin na temat emigracji i poczucia przynależności narodowej. Tekst pisany jest podczas pobytu w szpitalu, ok. 2005 r. Przynoszą jej korespondencję, która do niej przychodzi w dużej ilości. W jednym z listów pojawiło się pytanie, czy mając paszport amerykański jest się Polakiem na obczyźnie, czy Amerykaninem polskiego pochodzenia. Autorka stara się odpowiedzieć, zastrzegając, że opiera się jedynie na własnych przemyśleniach. Nawiązuje do niedawnej śmierci Jana Pawła II, który wezwał Ducha Św., by zszedł na Tę Ziemię – Ojczyznę XXI w.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Stanisława Aronsona, 1996–1997

Dwa listy do Stanisława Aronsona z Tel-Awiwu, byłego członka Armii Krajowej. Martinowa na początku listu przedstawiła się w kilku słowach, powołując się na wspólnych znajomych z okresu działalności w konspiracji. Stwierdziła, że w podziemiu działała od początku, dlatego znała wiele osób, zwłaszcza z pokolenia doktora Józefa Rybickiego pseudonim „Andrzej”. Podała też dane kontaktowe do Zofii Breskin z Tel-Awiwu, która mogła mu więcej na jej temat opowiedzieć. Autorka przywołała list Aronsona, który czytała w prasie, w którym wystąpił przeciwko pomawianiu żołnierzy AK o mordowaniu Żydów.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Andrzeja, 24.06.1989

List do Andrzeja [nazwisko nie pada w korespondencji], który wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Martin pisała, że nie znała już nikogo z Instytutu [prawdopodobnie mowa o Instytucie Józefa Piłsudskiego w Ameryce]. Mógł ją jeszcze pamiętać pan Jędrzejewicz [prawdopodobnie mowa o Wacławie Jędrzejewiczu, pracowniku Instytutu]. Wyjaśniła, że o Borisie von Smysłowskim pisał Ron Jeffery w swojej książce Red runs the Vistula, którą miał wydać w Stanach Zjednoczonych William Scott Maliszewski. To on odnalazł Smysłowskiego. Z Martin skontaktował się M.J.

publikacje

Wróć do listy

Wiersze i tłumaczenia z fragmentów dziennika [Eilėraščiai ir vertimai su dienoraščio intarpais]

Rekord stanowi zbiór zapisków pisarki . W ich zakres wchodzą wiersze ze skreśleniami i luźne notatki. Do zeszytu dołączone zostały również maszynopisy – tłumaczenia na język rosyjski. Nigdzie jednak nie ma informacji o tym, czy sama autorka jest twórczynią owych tłumaczeń. Interesującym fragmentem zapisków są zbiory piosenek: każda z nich posiada tytuł: Daina apie... [Piosenka o...]. Część z nich posiada swoją kopię maszynową.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Emila Morgiewicza, 1985–1988

Kolekcja listów Haliny Martin do Emila Morgiewicza [teczka zawiera również korespondencję zwrotną]. Skontaktował ich ze sobą ich wspólny znajomy z Polski o imieniu Witold [prawdopodobnie ze względów konspiracyjnych nie podają jego nazwiska, ponieważ Witold jest zaangażowany w opozycyjną pracę wydawniczą]. Listy dotyczą głównie poszukiwań w niemieckich archiwach dokumentów związanych z AK oraz przekazywania materiałów drukarskich dla opozycji w kraju.

publikacje

Wróć do listy

List Jadwigi Jeleniewskiej do Krzysztofa Jasiewicza

List adresowany do prof. Krzysztofa Jasiewicza z Instytutu Studiów Politycznych PAN – jednego z organizatorów konkursów Archiwum Wschodniego na wspomnienia Polaków ze Wschodu. Autorka, odpowiadając na komunikat w „Prawie i Życiu”, przesyła swoje wspomnienie na temat przesiedleń Polaków. Postrzega siebie jako osobę, która zna bardzo dobrze stosunki polsko-litewskie w związku z osobistą biografią. Wychowała się w Wilnie, w 1945 r. została przesiedlona do Krakowa. Dodaje, że może dosłać kopie dokumentów z tajnych studiów w Wilnie, gdzie studiowała medycynę i historię sztuki.

publikacje

Wróć do listy

List Krystyny Huber do Archiwum Wschodniego

List Krystyny Huber do Archiwum Wschodniego pisany przede wszystkim jako objaśnienie załączonych do niego materiałów biograficznych. Do korespondencji autorka dodaje pamiętnik ojca oraz swoje własne wspomnienia. List zawiera wyjaśnienie, kim był ojciec autorki oraz w jakich okolicznościach powstał jego pamiętnik. Jan Wierny był przed wojną pracownikiem państwowym. W kwietniu 1940 r. został aresztowany i wywieziony do łagru wraz z resztą rodziny. On sam trafił do Kotłasu, krewni zaś do Aleksandrówki. Po amnestii wstąpił do II Korpusu Wojska Polskiego.

publikacje

Wróć do listy

Jedno z moich wspomnień

Autorka opowiada o losach swojej rodziny w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu. Przed wojną autorka mieszkała z rodzicami i czworgiem rodzeństwa w Starym Oleksińcu koło Wiśniowca. Ojciec pracował w policji państwowej, ale rok przed wojną na prośbę matki wystąpił z instytucji. Przenieśli się wówczas w okolice Żwowa, skąd pochodził. W chwili wybuchu wojny autorka miała prawie trzynaście lat. Wspomina te czasy ze zgrozą. Najgorsze, według niej, przyszło w kwietniu 1940 r. W nocy 9 kwietnia Rosjanie aresztowali ojca, a rodzinę załadowali do pociągu towarowego i wywieźli na Syberię.

Strony