publikacje

Wróć do listy

Ostatni rok Domu Wychowawczo-Naukowego Sacré Coeur we Lwowie

Anna Mierzwińska opisuje swój pobyt w Domu Wychowawczo-Naukowym Sacré Coeur we Lwowie, gdzie ukończyła trzy klasy gimnazjum i potem ósmą klasę sowieckiej dziesięciolatki (1939/1940). Mieszkała we Lwowie w latach 1933–1944, do 1939 r. w domu oficerskim na ul. Gródeckiej, później na ul. Mączyńskiego. Jej ojciec do 1939 r. był dowódcą Żandarmerii Wojskowej we Lwowie, potem w Londynie. Do wybuchu II wojny światowej były to lata beztroskie. Szkoła prowadzona przez siostry zakonne cieszyła się dobrą opinią. Anna chodziła do klasy tzw. „Bananów”, która była bardzo zgrana.

publikacje

Wróć do listy

Historia maleńka taka. Pionierka. (Wspomnienie o roku 1915)

Wspomnienia zostały napisane bogatym, pełnym uniesień językiem i ukazują rok studiów Stanisławy Gauze. W początkowej części są to zapiski poświęcone studiom w Instytucie Handlowym w Petersburgu, autorka porusza tu m.in. kwestie egzaminów, kadry profesorskiej czy życia studenckiego. Przede wszystkim jednak treść dokumentu dotyczy praktyki statystycznej, wyjazdu i pobytu na wsi rosyjskiej, na terenach ówczesnej guberni twerskiej. Samą propozycję wyjazdu na płatną praktykę adresowano jedynie do wyróżniających się studentów.

publikacje

Wróć do listy

Dziewczęce lata. Wspomnienia z lat szkolnych w Kijowie przed I wojną światową

We wspomnieniach autorka przenosi się do czasów sprzed pierwszej wojny światowej, do lat szkolnych, które spędziła na pensji w Kijowie, uczęszczając do polskiej szkoły. Polskie Gimnazjum Żeńskie w Kijowie Wacławy Peretjatkowicz było pierwszą w tym mieście szkołą średnią dla Polek i ewenementem – Peretjatkowicz udało się uzyskać zgodę na jego powstanie i obecność języka polskiego w nauczaniu (jako nadobowiązkowego).

publikacje

Wróć do listy

Moi rodzice. Wspomnienia Marii Steckiej o rodzicach: Konstantym i Marii z Ponikwickich Steckich

Dokument zawiera osobiste zapiski z czasu dorastania Marii Steckiej, przypadającego na okres przed 1905 r, wspomnienia dotyczą jednak przede wszystkim rodziców autorki – Marii i Konstantego Steckich, to oni są najważniejszym i jedynym punktem odniesienia we wspomnieniach. Zapiski Steckiej w pewnym sensie przybierają charakter świadectwa, złożonego przez autorkę, a opowiadającego o niezwykłości jej rodziców. Są zarazem potwierdzeniem ogromnego podziwu dla nich ze strony autorki.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Heleny Plater-Zyberk

Zyberkowa pisała pamiętnik w ostatnich latach życia (około 1930 r.) na prośbę dzieci (głównie z pamięci, ale również na podstawie innych źródeł, w tym dziennika ojca z lat 1865–1870 i pamiętnika przyrodniej siostry Anieli, do tekstu włącza też szczegółowe opisy miejsc na podstawie zachowanych zdjęć rodzinnych). Wspomnienia obejmują okres dzieciństwa i młodości (do momentu zamążpójścia). Autorka w niewielkim stopniu skupia się na sprawach osobistych i własnych przeżyciach.

publikacje

Wróć do listy

Poznałam K. Szymanowskiego

Wspomnienie dotyczy wydarzeń z wczesnej młodości autorki, gdy – jak pisze – wciąż jeszcze była pełna nadziei na spełnienie wszystkich swoich marzeń. W tym czasie została narzeczoną Piotra Perkowskiego (1901–1990, kompozytor i pedagog). Wyznaje, że mężczyzna ten nie był w jej typie, ale imponował jej i łechtał próżność, gdyż mogła chwalić się przed ludźmi, że zna prawdziwego kompozytora. Autorka stwierdza, że dla Perkowskiego była wówczas „ponętnym kąskiem”, jako świeża, naiwna czy wręcz infantylna panienka z Kresów.

publikacje

Wróć do listy

Gwiazda chanukowa

Helena Ruf, rozważając przebieg ludzkiego życia, przywołuje chanukową gwiazdę, która symbolizuje nadzieję. Świąteczna gwiazda jest jej powierniczką, a także wydaje się, że może na powrót połączyć rozproszone rodziny. Dokument został opisany jako opowiadanie i jest artystyczną próbą zniwelowania lęku, samotności i poczucia wyobcowania.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Stasi Wajntraub

Relacja sporządzona w 1945 roku.

Na dokumencie brak datacji, relacja obejmuje jednak w przybliżeniu okres od 1939 do 1945 roku.

Relacja ma formę wspomnień dotyczących przeżyć młodej dziewczyny w niemieckich obozach koncentracyjnych. Autorka pobieżnie opisywała kolejne miejsca, realia życia w nich i prace, do których była przydzielana. Dużo miejsca zajmują informacje o głodzie, złych warunkach, chorobach i zachowaniu strażników.

Kobieta opisała przede wszystkim Auschwitz i obóz w Lipsku.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z pierwszej młodości Ksawery Garbińskiej

Wspomnienia Ksawery Garbińskiej obejmują czas jej wczesnej młodości. Autorka, decydując się pisać pamiętnik, zamierzała „wprowadzić [matkę, ojca i rodzeństwo] w najgłębsze uczucia i tajniki myśli, zaspolić dusze i serca". W zapiskach pojawiają się osobiste wynurzenia, opisy doświadczeń religijnych, a także zostały przypomniane chwile, które spędzała z rodziną na łonie natury.

publikacje

Wróć do listy

Żywy obraz życia Stanisławowej Gadomskiej dopełniony pamiętnikiem z pożycia małżeńskiego

Wspomnienia Anny Gadomskiej, obejmujące lata 1873–1890, dotyczą jej dzieciństwa, które spędziła w Starym Sączu i innych miejscowościach w Galicji. Autorka opisuje lata swojej edukacji w szkole ludowej i zakonnej szkole prowadzonej przez starosądeckie klaryski. Gadomska opisuje postać ojca (nauczyciela), matki, a także dziadków oraz ich dom. Relacjonuje także pobyt w Seminarium Nauczycielskim w Przemyślu, gdzie mieszkała na stancji na terenie klasztoru benedyktynek. 

 

Strony