publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Ryszarda Przedpełskiego, 18.06.2005

List do Ryszarda Przedpełskiego, syna jej przyrodniego brata, Jana Przedpełskiego. Jest to odpowiedź na jego list z 22 maja 2005 r., pisana z Nowego Jorku. Ryszard załączył do listu wydruk internetowego wywiadu z Lechem Kaczyńskim, w którym została wspomniana należąca kiedyś do rodziny Przedpełskich willa przy ulicy Ikara 5 w Warszawie. Ryszard pisał, że jego ojciec był zbulwersowany faktem, że Kaczyński postanowił załatwić sprawę z generałem Wojciechem Jaruzelskim tylko połowicznie. Stwierdził że nie mógłby być politykiem. Prosił ciotkę o reakcję i wysłanie listu do Kaczyńskiego.

publikacje

Wróć do listy

Szare Szeregi

Halina Martin opisała historię Szarych Szeregów. Na początku września 1939 r. władze centralne Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP) przestały działać. 27 września odbyło się zebranie pod przewodnictwem Wandy Opęchowskiej. Pierwszym naczelnikiem konspiracyjnych harcerskich Szarych Szeregów został harcmistrz Florian Marciniak z Poznania. (Prawdopodobnie to on nadał konspiracyjnemu ZHP kryptonim „Szare Szeregi”). W organizacji tajnego harcerstwa pomagali mu harcmistrz Aleksander Kamiński, harcmistrz Lechosław Domański i Juliusz Dąbrowski. Nowe naczelnictwo ukonstytuowało się 16 stycznia 1949 r.

publikacje

Wróć do listy

Alina Janowska do Haliny Martin, 24.01.2005

List dotyczący Ilse Glinickiej, matki chrzestnej autorki. Matka Janowskiej poznała Ilse w Tallinie, jeszcze przed rewolucją październikową, a ich przyjaźń przetrwała długie lata. Autorka wspomina „ciocię” jako osobę dowcipną, błyskotliwą, inteligentną i odważną. Była też piękną, elegancką kobietą. W czasie wojny uratowała około stu osób, pomagała w wydobyciu ich z więzienia i obozów. Alinie również dwukrotnie ocaliła życie, podobnie jak jej ojcu.

publikacje

Wróć do listy

Wieczór poświęcony Generałowi Okulickiemu w dniu 25.04.1975

Janina Konopacka przygotowała tekst na wieczór poświęcony pamięci generała Leopolda Okulickiego, pseud. „Niedźwiadek”, którego była łączniczką. Opisała ostatnie tygodnie przed aresztowaniem generała od momentu wejścia Armii Czerwonej do Częstochowy, gdzie mieściła się wówczas Komenda Główna Armii Krajowej. W drugiej połowie stycznia 1945 r., kiedy Sowieci wkroczyli do Częstochowy, generał Okulicki przebywał w Krakowie na posiedzeniu Rady Jedności Narodowej. Wrócił bardzo szybko, z delegatem Rządu Janem Stanisławem Jankowskim.

publikacje

Wróć do listy

Historia obozu Ravensbrück. Schemat władz obozowych i funkcjonowanie. Wspomnienia

Wspomnienia dotyczą pobytu autorki w obozie Ravensbrück (1939–45) i zwierają szczegółowy opis niektórych aspektów rzeczywistości obozowej – nie mają jednak charakteru zapisu osobistych przeżyć. Są raczej próbą przekazania świadectwa za pomocą szczegółowych opisów faktograficznych.

publikacje

Wróć do listy

Prywatna inicjatywa 1945-1989

Tekst nadesłany w ramach konkursu Ośrodka Karta i Fundacji Bankowej im. L. Kronenberga. Temat konkursu: Na marginesie: „prywatna inicjatywa 1945-89.” Autorka w dosyć szczególny sposób potraktowała temat konkursowy, ponieważ opowiedziała nie o prywatnej działalności gospodarczej, lecz o swoich działaniach na rzecz pielęgnowania pamięci o lokalnych bohaterach związanych z ruchem harcerskim (głównie z Szarymi Szeregami). Swoją „prywatną inicjatywę” traktowała jako dowód wierności odziedziczonym wartościom chrześcijańsko-narodowym. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Janiny Kochanowskiej

Tekst opowiada o tajnym nauczaniu w Wilnie podczas okupacji niemieckiej. Lekcje odbywały się w mieszkaniach uczennic (autorka podaje nazwy ulic). Brakowało podręczników, więc uczennice  dzieliły się nimi. Na lekcje religii, które prowadził  ks. Chalecki, chodziły do kościoła pw. św. Katarzyny. W 1943 r. autorka zdała małą maturę i kontynuowała naukę w liceum o profilu matematyczno–fizycznym. W 1944 r., po zdaniu egzaminów, dziewczęta zostały przyjęte do polskiego gimnazjum przy ul. Ostrobramskiej. Nie posiadały żadnych świadectw z okresu tajnego nauczania. W 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

Co dalej?

Rozważania Haliny Martin nad kondycją i przyszłością Koła Byłych Żołnierzy Armii Krajowej w Londynie. Autorka stwierdziła, że po wojnie AK-owcy wnosili w emigracyjne środowiska kombatanckie „unikalną wielkość i powiew prawdziwej polskości”. Bycie żołnierzem AK było wielkim honorem. Mieli oni wiele pomysłów na funkcjonowanie organizacji: zbierali datki, utrzymywali kontakty z rozsianymi po świecie kolegami. Fundusz AK od samego początku istnienia koła - 1948 r. dbał o potrzeby byłych AK-owców w kraju. Kombatanci działali dopóki starczało im sił, których mieli coraz mniej.

publikacje

Wróć do listy

Na szalę zwycięstwa

Utwór przysłany na konkurs literacki „Dnia Polskiego” z 1936 r. Jest to zimowe opowiadanie o chłopcu przemierzającym drogę do ojczyzny. W fabułę wpleciono wiele opisów krajobrazów, są one napisane w poetyckim stylu. Bohatera utworu do powrotu zainspirowały opowiadania o kraju, które słyszał od wuja Macieja. Opowiadał on chłopcu o ojczyźnie, ale i o wojnie w taki sposób, że historie te wpływały na wyobraźnię chłopca. Wyobrażał on sobie siebie walczącego w okopach. Droga przez śnieg była dla bohatera wyjątkowo trudna.

publikacje

Wróć do listy

Jeden z pierwszych

Utwór przysłany na konkurs literacki „Dnia Polskiego” z 1936 r. Jest to opowiadanie napisane w duchu patriotycznym. Bohaterem jest młody chłopak mieszkający we wsi, w stodole. Tęskni za utraconą ojczyzną. Opowiadanie traktuje o tęsknocie chłopców za męskością. Pragną oni pójść na wojnę i walczyć o swoją ojczyznę. Imponują im „Panowie” – ładnie ubrani, bogaci i męscy. Bohater opowiadania marzy o tym by walczyć, by wypędzić wroga z ojczyzny (w żadnym momencie nie pojawia się informacja kto jest wrogiem i co rozumie on pod pojęciem ojczyzny).

Strony