publikacje

Wróć do listy

Pamiętniki

Pierwszy pamiętnik to młodzieńczy dziennik intymny z lat 1920-1921, na jego kartach Dłuska spisała około 30 wierszy (dokładnie trudno określić, ile, jako że niektóre są niekompletne, niektóre niedokończone, o czym często we wpisach informuje sama autorka). Stanowią one cenny przykład jej warsztatu poetyckiego we wczesnym okresie twórczości; poza tym sama treść pamiętnika to wyjątkowe źródło historyczne, poświadczające zaangażowanie emocjonalne (i nie tylko) Dłuskiej w odradzającą się niepodległą Polskę.

publikacje

Wróć do listy

Wiersz Weroniki Fidyk

Wspomnienie Weroniki Fidyk przysłane na konkurs poświęcony tekstom wspomnieniowym z sierpnia 1980 r., zorganizowany przez Gdański Oddział Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Tekst ma formę wiersza podzielonego na czterowersowe zwrotki, autorka operuje prostym rymem i rytmem. Opisuje narastający kryzys gospodarczy i niezadowolenie społeczne, wybuch strajków na Wybrzeżu, następnie zmianę ekipy rządzącej: odejście Edwarda Gierka i objęcie funkcji I Sekretarza KC PZPR przez Stanisława Kanię. Wiersz przypomina balladę ludową, ma formę narracyjną.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Julii Żakiewicz z sierpnia 1980

Wspomnienie Julii Żakiewicz koncentruje się na poszukiwaniach przyczyn gwałtownego wzrostu niezadowolenia społecznego w sierpniu 1980 r. Autorka diagnozuje głęboki kryzys polityczno-społeczny spowodowany takimi zjawiskami, jak korupcja, arogancja elit partyjnych, demoralizacja i brak właściwych postaw obywatelskich: „Mało jest dyscypliny, wychowania obywatelskiego, uczciwości” (s. 2). Przedstawia własną wizję wyjścia z kryzysu, polegającą przede wszystkim na odnowie moralnej i jedności całego społeczeństwa.

publikacje

Wróć do listy

List Hilarii Budzyńskiej

Krótkie wspomnienie opisujące wydarzenia z sierpnia 1980 r. w Gdyni. Zostało zawarte w liście, który Hilaria Budzyńska przesłała na konkurs Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Do listu autorka dołączyła maszynopis wierszy autorstwa osoby podpisującej się pseudonimem „Jotes”, przedstawionej jako długoletni robotnik pracujący w którejś z trójmiejskich stoczni. Budzyńska opisywała swoje emocje i odczucia towarzyszące strajkom w Gdyni. Najbardziej doniosłym przeżyciem była dla niej msza święta na terenie stoczni, obserwowana spod jej bramy.

publikacje

Wróć do listy

Sierpień 1980

Jolanta Apryasz w momencie spisywania wspomnienia z sierpnia 1980 r. miała szesnaście lat. Była uczennicą szkoły średniej, bardzo religijną, interesowała się polityką. Tekst wspomnienia zaczyna się od informacji o wybuch strajków na Wybrzeżu. Autorka dowiedziała się o tym z dziennika telewizyjnego, przyjęła wiadomość z radością i nadzieją na zmianę. Dalsze informacje o wydarzeniach na Wybrzeżu czerpała ze słuchanych razem z rodzicami audycji Radia Wolna Europa. Ze wzruszeniem zareagowała na wiadomość o modlitwach i śpiewaniu pieśni religijnych na terenie stoczni.

publikacje

Wróć do listy

Sierpniowe refleksje Elżbiety Janik

Wspomnienie Elżbiety Janik dotyczy strajków na Wybrzeżu w sierpniu 1980 r. Autorka nie relacjonuje bieżących wydarzeń, nie przytacza informacji zaczerpniętych z mediów, koncentruje się na własnych przemyśleniach i emocjach. Opisuje złą sytuację zaopatrzeniową, np. problem z zakupem chleba w wiejskim sklepie. O strajkach dowiaduje się z radia BBC: „włączyłam radio z audycją z Londynu i wtedy usłyszałam, że w Polsce są strajki” (s. 1). Jest oburzona faktem, że oficjalne media nie informują o wydarzeniach na Wybrzeżu, a robią to zachodnie rozgłośnie.

publikacje

Wróć do listy

Moje dni sierpniowe

Wspomnienie Gabrieli Wichlińskiej dotyczy Sierpnia 1980. Autorka koncentruje się na opisie własnych emocji i przemyśleń, nie relacjonuje bieżących wydarzeń ani informacji zaczerpniętych z mediów. Nie podaje nazwisk działaczy opozycyjnych, zaś o strajkach na Wybrzeżu pisze bardzo ogólnie, jako o zjawisku społecznym. Nie podaje również żadnych dat, ani szczegółów wspomnianych wydarzeń.

publikacje

Wróć do listy

Dzieją się dzieje

Wspomnienie Marii Andrzejczak opisuje krótki okres z sierpnia 1980 r. w Reczu. Autorka przedstawia ówczesne wydarzenia z perspektywy mieszkanki małego miasta oddalonego od Wybrzeża, ale utrzymującego kontakt z tamtejszymi stoczniami poprzez Fabrykę Sprzętu Okrętowego „Remor” w Reczu. Autorka pracowała w „Remorze” prawdopodobnie na stanowisku robotniczym. 26 sierpniu 1980 r. wzięła udział w zebraniu załogi zakładu, na którym zdecydowano o nieprzystępowaniu do strajku i wysłaniu jedynie listu solidarnościowego do Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie.

publikacje

Wróć do listy

Czułam się jak w Polsce

Wspomnienie Lucyny Langmesser dotyczy jesieni 1980 r. w Trójmieście. Autorka studiowała wówczas teologię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Pod koniec października przyjechała do Gołębiewka, ok 30 km od Gdańska, z zamiarem odwiedzenia rodziców. Jeździła do Gdańska, aby zobaczyć się z ojcem, który brał udział w strajku w jednej z tamtejszych stoczni.

publikacje

Wróć do listy

Mój strajk!

Wspomnienie Marianny Waliszewskiej jest bardzo emocjonalną relacją na temat strajków w Stoczni im. Lenina oraz w innych zakładach pracy w Gdańsku. Autorka opierała się na informacjach przekazywanych jej przez starszego syna, który uczestniczył w strajku, oraz na plotkach i wiadomościach z mediów oficjalnych i z Radia Wolna Europa. Z powodu trudności z poruszaniem się (od 1975 r. była na rencie zdrowotnej) nie chodziła pod bramę stoczni. Tylko raz, zabrana tam samochodem przez syna, widziała bramę i mury stoczni.

Strony