publikacje

Wróć do listy

Dziennik, T. 10

Dziesiąty tom dzienników Wandy Nadzinowej rozpoczyna się od zapisków z życia codziennego – autorka notuje informacje na temat wyjazdu do Oslo sprzed kilku dni, niedogodności związanych z przedłużeniem paszportu, wspomina także zmarłego męża. Bardzo szybko jej uwaga przenosi się jednak na wydarzenia społeczno-polityczne (m.in. wydalenie części polskich dyplomatów przez rząd szwedzki), które będą jednym z dominujących tematów dziennika.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki Jadwigi Rapackiej (teczka III)

Życie Jadwigi Rapackiej ulega stabilizacji. Pracuje nadal jako stenotypistka, zajęcie to jest jednak dość jednostajne. Ma poczucie odizolowania od ludzi. Samotnie spędza święta, tłumacząc sobie, że sama wybrała takie życie i musi ponosić tego konsekwencje. Żyje przeszłością, którą ciągle wspomina. Czuje, że jej młodość już przeminęła, ale pozostała bardzo ważna pamięć o niej: „Nie, nie żałuję, że już nie jestem młoda. Miałam swój czas. Żałuję tylko, że nie mogę pisać, że nie mogę przeżywać własnej przeszłości na różne sposoby, na innych planach” (zesz. 7, s. 21–22).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik, T. 9

Dziewiąty tom dzienników Wandy Nadzinowej zaczyna się w momencie, gdy autorka próbuje ułożyć sobie życie wraz z synem po niedawnej przeprowadzce do Szwecji. Pierwsze tygodnie w nowym otoczeniu nie są dla niej łatwe, często rozpamiętuje dawne życie w Warszawie, zmarłą matkę i odwiedziny na jej grobie: „Matki urodziny. Myślę o niej ciągle. O Powązkach i Podkowie. Co się stało z moim życiem. Napewno zrobiłam głupstwo zostając tutaj. Ale nie mogłam rozłączyć się z Jackiem” (k. 3r).

publikacje

Wróć do listy

List Franciszki Themerson do Ireny Grosz, 22.07.1974

22 lipca 1974 r. Franciszka Themerson napisała, że próbowała kilka razy dodzwonić się do Ireny Grosz, jednak bezskutecznie, dlatego zdecydowała się na napisanie listu. Malarka przyznała, że oboje ze Stefanem nie mieli się najlepiej, przez co odłożyli decyzję o wyjeździe z Londynu. Plastyczka stwierdziła, że pewnie „wyskoczymy do Paryża któregoś tygodnia”, jednak zaznaczała, że nie będzie to żadna wielka wyprawa, skoro trudno jej spędzać dużo czasu na słońcu, natomiast Stefan miał w tym czasie problemy z kręgosłupem.

publikacje

Wróć do listy

List Franciszki Themerson do Ireny Grosz, 29.11.1972

Franciszka Themerson stwierdza, że skoro listy „długo chodzą”, to warto wysyłać życzenia świąteczno-noworoczne z wyprzedzeniem. Malarka relacjonowała także życie awangardystów: „St. był właśnie w Holandii, gdzie czytał i był fotografowany i interviewowany (co za słowo!), i bardzo mu było przyjemnie”. Plastyczka z pewnością miała na myśli promocję nowego wydania Special Branch (a Dialogue), który nakładem Gaberbocchusa został wydany tego samego roku.

publikacje

Wróć do listy

List Franciszki Themerson do Ireny Grosz, 22.07.1972

List rozpoczyna się od wspomnienia miesięcznych wakacji spędzonych przez awangardystów we Włoszech: „I masa zużyliśmy «silnej woli», żeby spokojnie odpocząć. Myślę, że nam to dobrze zrobiło. – Pracujemy teraz dość dużo”. W ciekawy sposób ten zapis wyraża podobną myśl, jak inny z listów, który Stefan przesłał Irenie, pisząc po powrocie z Warszawy w 1966 r.: „Kochana Irenko, dziękuję. I przepraszam, że nie umiem odpoczywać, – że nie umiałem oderwać się od setki drobnych spraw, które wziąłem, wylatując z Londynu – i musiałem do nich wrócić” (Muzeum Sztuki w Łodzi, syg. DS/1013).

publikacje

Wróć do listy

List Franciszki Themerson do Ireny Grosz, 4.01.1971

Cztery dni po rozpoczęciu roku 1971 Franciszka Themerson wysłała list z życzeniami noworocznymi do Ireny Grosz. Malarka pisała, że dowiedziała się od „Blanki” (mowa o Blanche Bronstein), że dziennikarka przebywa w klinice z powodu nagłej choroby. Plastyczka starała się wesprzeć duchowo przyjaciółkę, wykazując zrozumienie jej położenia: „Złotko, martwię się o ciebie, bo wiem, że chorować, całe życie myślimy, że głowa najważniejsza, to chora noga jest najbardziej irytującą rzeczą. Kochanie, trzymaj się i pilnuj się – pewno od razu przepracowałaś się po powrocie z Londynu”.

publikacje

Wróć do listy

List Franciszki Themerson do Ireny Grosz, 1978 [?]

List jest niedatowany, jednak – jak można wnioskować z informacji w nim zawartych na temat wydania w wersji francuskojęzycznej Bayamusa i Hau! Hau!, czyli kto zabił Ryszarda Wagnera? – prawdopodobnie został wysłany przez Franciszkę Themerson do Ireny Grosz w 1978 r. (uwaga na błędne ułożenie w teczce archiwalnej). Takie datowanie możemy przyjąć na podstawie stwierdzenia malarki w tym samym liście: „No więc widzisz, nawet się pisać nie chce.

publikacje

Wróć do listy

Zeszyt IX

Dziewiąty zeszyt wspomnień Heleny z Jarochowskich Garszyńskiej rozpoczyna się od opisu wakacji 1916 r., gdy wraz z dziećmi udała się w odwiedziny do zamieszkującej na Lubelszczyźnie rodziny. Autorka utyskuje na trudności w transporcie i małą – ze względu na trwające działania wojenne – liczbę rozrywek, które zastaje na miejscu.

publikacje

Wróć do listy

Zeszyt VIII

Ósmy zeszyt wspomnień Heleny z Jarochowskich Garszyńskiej zaczyna się od opisu pensji na której pracowała w czasie wojny. We fragmencie poświęconym pracy można zauważyć, iż Helena miała problem z zaakceptowaniem Żydów mieszkających na ziemiach polskich. Żydzi są dla niej obcokrajowcami, do których nie żywi ani mniejszej, ani większej sympatii niż do innych narodowości, nie potrafi ich jednak uznać za swoich rodaków: „[...] gdy na pensji tej wytworzył się później konflikt żydowski On [Żyd, ojciec jednej z uczennic] stanął bardzo wyraźnie po stronie Żydówek.

Strony