publikacje

Wróć do listy

Relacja Miry Kniaziew

Mira Kniaziew wraz z rodzicami trafiła do Auschwitz. Jej ojciec znajdował się w męskiej części obozu. Autorka wspomina ostatnią rozmowę z ojcem, w przeddzień jego wywiezienia do Niemiec.Nakazał jej opiekować się matką i powtarzał, że musi być dzielna. Kniaziew opisała białe izolatory, wokół których okręcone był druty ogrodzenia. Widać było je wyraźnie w nocy i zdawały się zachęcać do samobójstwa.

publikacje

Wróć do listy

Moje wspomnienia ze Lwowa i Wołynia

Głównym celem spisania wspomnień jest próba odnalezienia przez autorkę matki. Całą swoją uwagę pamiętnikarka skoncentrowała na pierwszych latach dzieciństwa do momentu emigracji do Ameryki. Treść wspomnień bogata jest w szczegóły życia rodzinnego. Autorka podaje dokładną datę i miejsce swego urodzenia. Starannie opisuje kolejne mieszkania, ich adresy, wnętrza, wyposażenie. Wspomina również o narodzinach swego młodszego brata w 1933 roku i o rozwodzie rodziców, który miał miejsce w 1934 roku.

publikacje

Wróć do listy

Kraj niedoli i niewoli

Kompozycja pamiętnika pozwala stwierdzić, że został on przygotowany przez autorkę z myślą o możliwej publikacji. Pamiętnikarka opatrzyła swój tekst wstępem, a treść wspomnień zakończyła spisem rozdziałów. Opublikowane w 1961 roku jej wspomnienia zostały znacznie okrojone w porównaniu do tekstu, który stanowi przedmiot niniejszej analizy.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Lilith Stern

Relacja Lilith Stern została podzielona na tytułowane części. W pierwszej autorka opisuje wielogodzinne oczekiwanie na pociąg do Lwowa. Ojciec został powołany do wojska (Wyjazd z Krakowa). 16 września 1939 r. dołączył do rodziny (Powrót tatusia i wkroczenie Sowietów). 29 czerwca 1941 r., „po zażartej jednotygodniowej obronie”, Niemcy zajęli Lwów. Żydzi początkowo bali się pokazywać na ulicach. Ukraińcy zgłaszali się do „czynnej służby w policji”.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Heleny Dicker

Helena Dicker opisuje obóz w Skarżysku-Kamiennej, gdzie pracowała w fabryce amunicji. Więźniarki były źle i brutalnie traktowane, brakowało im ciepłych ubrań. Przypomina o selekcji w obozie, chorych więźniów zabito, matki z dziećmi wywieziono do Lipska i Auschwitz.

publikacje

Wróć do listy

Do mojej najdroższej rodziny. Pamiętniki z lat 1943–44

Odpis listu (właściwie nieregularnego dziennika) pisanego przez Janinę Pac-Pomarnacką do rodziny (najpewniej do siostry Zofii i jej dwóch córek, Janiny i Krystyny), zawierający opis okoliczności zsyłki do Kazachstanu (do tego momentu autorka wraca w notatce z 11 czerwca 1944 r., opisując przejazd przez wileńską ulicę Świętej Anny) i warunków życia w tamtejszym kołchozie. Oryginał miał zostać dostarczony do rodziny Pac-Pomarnackiej przez pielęgniarkę i kucharkę z Wołkowyska, pracujące w szpitalu, do którego trafiła autorka w kwietniu 1944 r.

publikacje

Wróć do listy

Lwowianka, wspomnienia z lat II wojny światowej

Wspomnienia powstały w lipcu 1985 r. na życzenie córki autorki, Krystyny. Dużą część stanowią odpisy listów Chutkowskiej-Jasińskiej i jej męża, pisanych z zesłania do rodziny i przechowanych przez ojca autorki, w pamiętniku przetykanych odautorskimi komentarzami, wyjaśniającymi sytuację zesłańców (sama autorka wyznaje, że nie mogła w listach zdobyć się na całkowitą szczerość). Z treści odpisanych listów wynika, że autorka nosiła się z zamiarem prowadzenia dziennika dla rodziny, prawdopodobnie sama otrzymywała taki dzienniczek od rodziny.

publikacje

Wróć do listy

Moja wojna. Wspomnienia

Hanna Leszkiewicz przyjechała z Polski do Paryża z rodzicami w lutym 1940 r. (z Bukaresztu przez Jugosławię i Włochy), tuż przed zajęciem miasta przez Niemców (nie wyjaśniła powodów ucieczki z kraju). Rodzina Leszkiewiczów zamieszkała w dzielnicy Montparnasse. Autorka rozpoczęła naukę w liceum im. Cypriana Norwida, jej ojciec otrzymał pracę w fabryce produkującej części dla wojska.

publikacje

Wróć do listy

Ostatnie dni w Ravensbrück

W kwietniu 1971 r. Maria Bortnowska spisała swoje wspomnienia dotyczące ostatnich kilku miesiący pobytu w obozie kobiecym w Ravensbrück i okoliczności jego opuszczenia. Swój tekst zatytułowała Ostatnie dni w Ravensbrück, chociaż w rzeczywistości obejmuje on okres od 28 kwietnia do 22 lipca 1945 roku, kiedy to podjęto działania zmierzające do zamknięcia, a następnie likwidacji obozu. Tekst powstał w niespełna rok przed jej śmiercią i w 26 lat po opisanych wypadkach.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Miriam Biderman

Autorka rozpoczyna relację od powstania w getcie warszawskim. Wraz z grupą innych osób została złapana i odtransportowana na Umschlagplatz. W trakcie eskortowania bojownicy ostrzeliwali prowadzących kolumnę. Biderman plastycznie opisuje moment wsiadania do wagonów, pisze, co wtedy czuła. W transporcie była z siostrą, która została jedyną bliską jej osobą po tym, jak podczas tzw. wielkiej akcji w 1942 r. (Grossaktion Warschau) reszta rodziny trafiła do Treblinki. Autorka dokładnie relacjonuje podróż, próbę ucieczki i wyczekiwanie na świt. Podróż trwała trzydzieści godzin.

Strony