publikacje

Wróć do listy

Bój o życie

Opowiadanie Bój o życie jest literacką wersją opisu operacji przeprowadzonej w ramach akcji „Burza” na Wołyniu. Autorka rozwija wątek związany z uderzeniem niemieckich sił na Sztuń i obroną miejscowości przez kompanię por. Zbigniewa Ścibora-Rylskiego „Motyla” – dowódcy „Błękitnych”. W sposób faktograficzny wydarzenia ze Sztunia zostały opisane przez autorkę w innym jej utworze – Kronice dwudziestolatki, rok 1944.

publikacje

Wróć do listy

Tak było naprawdę (Kronika dwudziestolatki, rok 1944)

Zapis przeżyć wojennych autorki z 1944 r. Urszula Jankowska, „Zula”, służyła jako sanitariuszka w kompanii „Motyl” – oddziale dowodzonym przez por. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego „Motyla”. Kronika jest świadectwem walk w tym okresie, m.in. obrony Sztunia, oraz relacją z kolejnych miejsc potyczek, w których autorka przebywała wraz ze swoim oddziałem (Ossa, Świniarzyn, Czmykos, Dominopol, Zamłynie, Sztuń, Lasy Kruszynieckie, Dubica, Krasne, Uścinów, Maśluchy, Lasy Parczewskie, Kozłówka).

publikacje

Wróć do listy

11 lat życia zaprogramowanych przez Związek Sowiecki i PRL w 4-ch rozdziałach. Wspomnienia z lat 1945–1955

Wspomnienia z lat 1945–1955 autorka podzieliła na cztery części i każdą z nich opisała w osobnych rozdziałach. Pierwsza część – Więzienie – rozpoczyna się od momentu zajęcia Lwowa przez wojska radzieckie i aresztowania autorki, obejmuje też czas jej internowania. Kolejny rozdział Haydenberg poświęciła ponaddwuletniemu okresowi spędzonemu na zesłaniu. Relacjonuje m.in. warunki egzystencji i pracy w obozach, do których trafiła. Zapiski dotyczą także współwięźniów i współwięźniarek – Polaków i Niemców – oraz funkcjonariuszy obozu.

publikacje

Wróć do listy

Ostatni rok Domu Wychowawczo-Naukowego Sacré Coeur we Lwowie

Anna Mierzwińska opisuje swój pobyt w Domu Wychowawczo-Naukowym Sacré Coeur we Lwowie, gdzie ukończyła trzy klasy gimnazjum i potem ósmą klasę sowieckiej dziesięciolatki (1939/1940). Mieszkała we Lwowie w latach 1933–1944, do 1939 r. w domu oficerskim na ul. Gródeckiej, później na ul. Mączyńskiego. Jej ojciec do 1939 r. był dowódcą Żandarmerii Wojskowej we Lwowie, potem w Londynie. Do wybuchu II wojny światowej były to lata beztroskie. Szkoła prowadzona przez siostry zakonne cieszyła się dobrą opinią. Anna chodziła do klasy tzw. „Bananów”, która była bardzo zgrana.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys mego męża Jana Mikołajewskiego

Autorka opisuje losy swojego męża, Jana Mikołajewskiego, wziętego do hitlerowskiej niewoli.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Heleny Michnik-Potajałło

Autorka opisuje swoje dziecięce przeżycia z lat okupacji na Wołyniu. Mieszkała z rodziną w Łucku. Wspomina aresztowanie matki, Weroniki Kazanowskiej, w grudniu 1943 r. Razem z nią gestapo zabrało dwóch kolejarzy: Henryka Sylwestrzaka i jego siostrzeńca. Cała trójka została rozstrzelana w łuckim więzieniu w styczniu 1944 r. Rodzinę poinformowali o tym współwięźniowie, którym udało się wyjść na wolność. Więzienie było strzeżone prze policję ukraińską. Helena chodziła tam codziennie, zanosiła mamie paczki, czasem udało jej się z nią widzieć przez bramę.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia [Elżbiety Zandeckiej

Autorka opisuje pobyt swego ojca w obozach koncentracyjnych w Niemczech (Buchenwald, Neuengamme, Dachau).

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik z lat wysiedlonych do Niemiec od dnia 28-29 lutego 1941 roku

Autorka pisze o wywiezieniu jej rodziny na roboty do Niemiec. Miało to miejsce w końcu lutego 1941 r. Nad ranem do ich domu przyszli Niemcy i kazali się pakować. Barbarę z rodzicami i dwiema siostrami załadowali na ciężarówkę i zawieziono na dworzec PKP w Łodzi, do lagru (dwóm braciom udało się uciec). Następnie wysłano ich do Stuttgartu, gdzie czekał już na nich niemiecki chłop, tzw. Bauer. Po dwóch tygodniach ściągnięto do nich także braci. Musieli pracować w polu, a dziewczęta w oborze. Ponieważ mieli włosy blond i jasne oczy, to Niemcy chcieli z nich zrobić rasę niemiecką.

publikacje

Wróć do listy

List Kamili Zajączkowskiej-Ułanek do redakcji audycji „Dawniej niż wczoraj”

List przesłany do redakcji programu Dawniej niż wczoraj, realizowanego we współpracy z Archiwum Wschodnim. Jego autorką była Kamila Zajączkowska-Ułanek. W liście wyraziła wsparcie i wdzięczność za opowiedzenie o losach Polaków na Wschodzie. Autorka odnajduje swoje doświadczenia w zasłyszanych historiach, bo sama spędziła dzieciństwo w Kazachstanie. Do listu dołączyła fragment swoich wspomnień z pobytu w tym kraju.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia repatriantów z Kresów Wschodnich

Kamila Zajączkowska-Ułanek wspomina pobyt w Kazachstanie na zesłaniu. Została wywieziona z matką i braćmi w dniu 13 kwietnia 1940 r., ponieważ uznano ich za kułaków. Autorka skupia się na prześladowaniach NKWD za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Wyjaśnia, że wkrótce po przybyciu do kołchozu wydano im dokument stwierdzający obywatelstwo radzieckie. Potem, po podpisaniu umowy pomiędzy Sikorskim i Stalinem, zmienili im dokument i wpisali obywatelstwo polskie. Wtedy wstąpiła w nich nadzieja, że może wrócą do Polski.

Strony