publikacje

Wróć do listy

Relacja Heleny Zalewskiej

Autorka opisuje swoje losy od momentu aresztowania przez Rosjan dn. 29 grudnia 1939 r. Najpierw spędziła trzy tygodnie w areszcie w Augustowie, potem przewieziono ją do więzienia w Grodnie. Tam była brutalnie przesłuchiwana. Zalewska opisuje warunki panujące w więzieniu i sposoby prowadzenia przesłuchań. Śledztwo trwało tydzień. Po sześciu miesiącach spędzonych w więzieniu razem z kilkoma innymi osobami, została przewieziona na stację kolejową, gdzie dołączyła do grupy więźniów, jadących w wagonach towarowych do Witebska.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Szoka-Mrówczyńskiej

Maria Szoka-Mrówczyńska wspomina wrzesień i październik 1939 r. Pracowała wówczas w Komendzie Wojewódzkiej Policji Państwowej w Łodzi. Jej kuzyn, Czesław Gryc z Radomska (syn Antoniego i Józefy z Radłowskich), jako funkcjonariusz Policji Państwowej został we wrześniu 1939 r. ewakuowany na tereny wschodnie i tam internowany przez Armię Związku Radzieckiego. Jak wynika z wysłanej przez niego kartki pocztowej z dnia 15 grudnia 1939 r., przebywał w obozie w Ostaszkowie, później prawdopodobnie w obozie w obw. Stalino (obecnie Donieck).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Racheli Abramowicz

Relacja Racheli Abramowicz dotyczy przebiegu wydarzeń z lat 1944-1945 i jest kontynuacją jej wcześniejszego sprawozdania złożonego 21 czerwca 1947 r. Autorka opisuje transport więźniów do Auschwitz - obozu, do którego trafiła w czerwcu 1944 r.  W swoich wspomnieniach opisuje podróż w skrajnych warunkach. Więźniowie transportowani do obozu pozbawieni byli jedzenia i wody oraz zmuszeni zostali podróżować wśród rozkładających się ciał osób zmarłych. Abramowicz opisuje również próby ucieczki transportowanych, starających się wydostać z wagonów.

publikacje

Wróć do listy

Hanna Konopińska do Żanny Kormanowej, 12.07.1984

Autorka, w imieniu Zarządu Głównego Ligi Kobiet Polskich zaprasza Kormanową do udziału w konkursie pamiętnikarskim pod hasłem „Kartka z pamiętnika”, ogłoszonym z okazji czterdziestolecia Ligi Kobiet Polskich i Polski Ludowej. Celem konkursu było zebranie materiałów dotyczących organizacji, ukazanie jej dorobku, oraz upowszechnienie pozytywnych wzorców w osobach zasłużonych działaczek. Fragmenty najciekawszych prac miały być zamieszczane na łamach tygodnika LKP „Zwierciadło”. Organizatorzy konkursu podjęli starania, by najciekawsze prace zostały wydane w formie książkowej.

publikacje

Wróć do listy

Dorka Fajn do Żanny Kormanowej, 2.12.1944

Kartka do Żanny Kormanowej. Jej autorka zastanawiała się, dlaczego nie otrzymywała od niej żadnych listów, spekulowała, że mogło to wynikać ze zbyt licznych próśb, które skierowała pod jej adresem. Prosiła o wskazówki, które ułatwiłyby jak najszybszy powrót do Polski. Pytała m.in. o zasadność oczekiwania na ogólną ewakuację, w warunkach, gdy część osób decydowała się na powolne posuwanie się do przodu.

publikacje

Wróć do listy

Bronisława Jurkowska do Żanny Kormanowej, 8.08.1967

Autorka dziękowała za kartkę i za zainteresowanie sprawami jej rodziny. Przepraszała za opóźnienie, ale nie mogła wcześniej przesłać materiałów, z powodu nieobecności działaczy partyjnych, którzy mieli je zweryfikować. Dołączyła do listów nieautoryzowane maszynopisy wspomnień Zbigniewa Mierzwińskiego i Janusza Sidorka. Wspomnienie Jana Andrysiaka, dotyczące walk powstańczych na Żoliborzu, nie pokrywały się z wersją referatu wygłoszonego na sesji poświęconej dwudziestopięcioleciu Polskiej Partii Robotniczej, a niektóre fragmenty wspomnień E.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik z 1944 (Warszawa-Praga)

Dziennik rozpoczyna się od informacji o wybuchu powstania w Warszawie. Larysa Zajączkowska-Mitznerowa zanotowała, że dowiedziała się o tym podczas rodzinnego obiadu, bardzo się ucieszyła i miała nadzieję, że okupanci zostaną pokonani. Autorka nadmienia, że Niemcy byli wówczas zdezorientowani i w obawie przed ofensywą sowiecką przygotowują się do opuszczenia miasta. Mieszkańcy Saskiej Kępy, biorąc pod uwagę możliwość wysadzenia mostów, masowo uciekali na lewą stronę Wisły, przerażeni przypuszczeniem, że front przejdzie przez prawobrzeżną część Warszawy.

publikacje

Wróć do listy

Wyjątki z pamiętnika pisanego po ucieczce z Oświęcimia

Spośród trzech umieszczonych w teczce tekstów relacja Wandy Patoczki ma najbardziej osobisty charakter. Autorka skupia się na przeżyciach związanych z uwięzieniem. Melancholijnie przywołuje czasy przedwojenne, zestawiając je z warunkami, w których znajduje się obecnie. Rozpamiętuje przeszłość i wspomina najbliższych. Stwierdza, że Bóg odwrócił się od uwięzionych w Auschwitz.

publikacje

Wróć do listy

Wyjazd z Oświęcimia

Halina Smoleńska opisuje ewakuację więźniarek i więźniów. Po długim pobycie w obozie narratorka zachwyca się widokiem lasów i pól, uświadamiając sobie, że zapomniała, jak może wyglądać szczęście. Więźniarki są transportowane w bydlęcym wagonie i nie wiedzą, dokąd zmierzają. Przez sześć dni pociąg stoi w tunelu; w tym czasie nikt nie dostarcza im jedzenia ani wody. Gdy docierają do celu, autorka po wyjściu z wagonu znowu widzi drut kolczasty i baraki.

publikacje

Wróć do listy

Fragment z wojny bolszewickiej

Tekst o olkuskim szpitalu zorganizowanym przez tamtejsze Koło Ligi Kobiet dla rannych w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r.

Strony