publikacje

Wróć do listy

Ostatnia jesień marszałka Piłsudskiego

Wspomnienia Marii Morawskiej obejmują okres pobytu Józefa Piłsudskiego w Moszczanicy pod Żywcem w 1934 r. Morawska była córką właścicieli dworu, w którym przez osiem miesięcy przebywał chory marszałek. W jej zapiskach pojawia się legendarny Naczelnik Państwa przedstawiony jako ojciec narodu, lecz równocześnie autorka rozpatruje jego osobowość z prywatnego punktu widzenia. Jest on dla niej wyzwolicielem Polaków, który mimo sławy nie zapominał o zwykłych ludziach. Jednak sentymentalna konwencja wspomnień potęguje mityczny wizerunek dowódcy I Kompanii Kadrowej.

publikacje

Wróć do listy

Pamiątka z roku 1863 i 1864

Tekst Heleny Ziemiałkowskiej składa się z odpisów listów jej męża Floriana wysłanych z więzienia oraz kopii utworów różnych pisarzy i poetów. Dobór fragmentów obrazuje ideową i historiozoficzną koncepcję autorki, która w ten sposób przedstawia projekt sztuki zarówno uduchowionej, jak i zaangażowanej społecznie. 

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia nauczycielki Marii Dulęby

Wspomnienia Marii Dulęby obejmują lata 1927–1972. Autorka po zdaniu egzaminu dojrzałości w Gimnazjum Zofii Sierpińskiej w Warszawie w 1926 r. rozpoczęła studia na Uniwersytecie Warszawskim (kierunek: filologia polska). Po uzyskaniu dyplomu magistra przez rok pracowała jako nauczycielka na wsi. W latach 1927–1939 była zatrudniona w Szkołach Publicznych Zawodowych Dokształcających w Warszawie. W czasie II wojny światowej zaangażowała się w działalność konspiracyjną Armii Krajowej, m.in.

publikacje

Wróć do listy

Pokonany

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Autorka przedstawia historię mężczyzny wracającego po zakończeniu II wojny światowej do Warszawy. Jego priorytetem jest znalezienie miejsca, w którym kiedyś mieszkał („Skręcił machinalnie w lewo. Właściwie ulice niczym nie różniły się między sobą. Wszystkie świeciły oczodołami wypalonych okien, straszyły sterczącymi kikutami kominów, spazmatycznie powykręcanymi żelaznymi belkami. To chyba tutaj właśnie… A więc jednak różnią się między sobą. Ciężarem gatunkowym wspomnień”).

publikacje

Wróć do listy

Jak w starej Warszawie żartowano

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Jest to krótkie opowiadanie dotyczące żartów znanych Warszawiaków. W tekście opisano dowcip aktora Żółkiewskiego, który w 1815 r.: „na balkonie swojego mieszkania w dniu iluminacji, urządzonej celem uczczenia traktatu wiedeńskiego, oddającego Królestwo Polskie pod opiekę Cesarstwa Rosyjskiego [...] umieścił jeden tylko wyraz: »Napoleon«”. Zgodnie z relacją autorki, aktor wyjaśnił, że wyraz ten jest akronimem wyrażenia „Najjaśniejszy Aleksander Polski Oswobodziciel Ludów Europy Obrońca Narodów”.

publikacje

Wróć do listy

Banditen

Praca nadesłana na konkurs literacki zorganizowany z okazji obchodów 700-lecia Warszawy, ogłoszony przez Wydział Kultury Prezydium Rady Narodowej. Wspomnienia rozpoczynają się opisem spotkania dwóch znajomych kobiet w pobliżu ulicy Puławskiej. Widzą się one przypadkowo po raz pierwszy od czasu zakończenia II wojny światowej. Obie bardzo się z tego cieszą. Jedna z nich zaczyna wspominać stojący w tym miejscu niegdyś dom. Między nimi wywiązuje się rozmowa, która skutkuje odwiedzinami autorki w mieszkaniu spotkanej kobiety, znajdującego się przy ulicy Stołecznej.

publikacje

Wróć do listy

Spojrzenie wstecz

Wspomnienia otwiera opis Warszawy widzianej oczami małej dziewczynki o imieniu Ewunia. Autorka opowiada o tym, gdy jako dziecko była uczona ostrożnego zachowania się na ulicach Warszawy. W dalszej części wspomnień pojawia się opis ulicy Marszałkowskiej z jej mieszkańcami i podwórkami: „Na dole różne pracownie: tapicer, pralnia chemiczna, A na górze mieszkania. - Czy dobrze tam mieszkać? Chyba nie, bo ściany są trochę krzywe i po wodę należy schodzić na podwórze.

publikacje

Wróć do listy

Wrzesień moich wspomnień

Wspomnienie rozpoczyna opis kończącego się lata, które autorka spędziła nad morzem. Opisuje opustoszałe plaże, z komunikatów prasowych wynika, że wybuch wojny jest już pewny. Decyduje się więc na powrót do stolicy: „Warszawa jest inna niż przed dwoma tygodniami, trudno o tragarza, taksówkę, na dworcu mundury, uzbrojeni strażnicy”. Wraz ze swoją przyjaciółką Misią zgłaszają chęć uczestnictwa na apelu Kobiecego Przysposobienia Wojskowego, lecz w zamian dostają jedynie prośbę o pozostawienie swoich danych i oczekiwanie na wiadomość o rozpoczęciu kursu. Zrezygnowane odchodzą.

publikacje

Wróć do listy

Kanwa i na kanwie

Zasób składa się ze wspomnień wojennych Adama Uziembły, które zostały zredagowane oraz uzupełnione przez Anielę Uziembło, córkę autora. Wspomnienia rozpoczynają się od krótkiego życiorysu Adama Uziembły, który spisał swoją relację w latach 60. XX w.

publikacje

Wróć do listy

Sklepy przedwojennej Warszawy

„Sklepy mojego dzieciństwa w większości nie istnieją, mieszkałam do powstania w dzielnicy dziś zamarłej i cichej – w dzielnicy Placu Teatralnego. Przejdźmy się drogą wspomnień, drogą dzieciństwa” w taki sposób autorka rozpoczyna swoje wspomnienia. Pamiętnikarka udaje się wraz z czytelnikiem na wędrówkę ulubionymi trasami w stolicy, po drodze opisując co widzi wokół. Jej opowieści znakomicie oddają klimat przedwojennej Warszawy, z bogactwem jej kawiarń, cukierni, sklepików.

Strony