publikacje

Wróć do listy

Częstochowa

Autorka opisuje historię klasztoru na Jasnej Górze, podkreślając znaczenie cudownego obrazu dla narodu polskiego. Znajdujący się w Kaplicy Matki Boskiej obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, cel pielgrzymek milionów wierzących, został sprowadzony do Częstochowy przez księcia Władysława Opolskiego w 1382 r. i umieszczony w drewnianym kościółku na Jasnej Górze. Następnie na jego miejscu zbudowano murowaną świątynię, która z czasem została rozbudowana. Dobudowano klasztor i mury obronne oraz wieżę, która doszczętnie spłonęła w 1690 r.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z pierwszej młodości Ksawery Garbińskiej

Wspomnienia Ksawery Garbińskiej obejmują czas jej wczesnej młodości. Autorka, decydując się pisać pamiętnik, zamierzała „wprowadzić [matkę, ojca i rodzeństwo] w najgłębsze uczucia i tajniki myśli, zaspolić dusze i serca". W zapiskach pojawiają się osobiste wynurzenia, opisy doświadczeń religijnych, a także zostały przypomniane chwile, które spędzała z rodziną na łonie natury.

publikacje

Wróć do listy

Relacja wspomnień

Zofia Wolska opisała swoje działania podczas II wojny światowej. Po ogłoszeniu mobilizacji 25 sierpnia 1939 r. zgłosiła się do Polskiego Czerwonego Krzyża – do pracy w szpitalu. Trafiła do Modlina, gdzie wraz z innymi pielęgniarkami pracowała przy chorych i przygotowywała sale na przyjęcie rannych. Gdy wybuchła wojna, została siostrą oddziałową – przyjmowała transporty rannych i pomagała chirurgom. Po tygodniu część lekarzy skierowano do szpitali warszawskich, a resztę do Brześcia.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z powrotu z obozu Ravensbrück

Autorka opisuje dramatyczne chwile podczas ewakuacji obozu i formowania transportów, oraz trudy powrotu do kraju. Tekst ma formę dziennika, rozpoczynającego się datą 22 kwietnia 1945 r. Wydarzeniom towarzyszył chaos i dezorientacja. Armia Czerwona zbliżała się do obozu, 28 kwietnia Niemcy rozpoczęli ewakuację. Więźniowie służyli im za żywe tarcze. Wówczas rozpoczął się morderczy marsz przez kolejne niemieckie miasteczka Więźniowie byli skrajnie wycieńczeni i wygłodzeni. Olszyńska i jej towarzyszki dwukrotnie podejmowały próbę ucieczki z transportu, w końcu im się to udało.

publikacje

Wróć do listy

Początek drogi

Karolina Olszyńska, pseud. „Rola”, opisała swoją pracę w obronie przeciwlotniczej (OPL) i Polskim Czerwonym Krzyżu od 1936 r. oraz podczas kampanii wrześniowej w Warszawie. Przez swojego wcześniejszego szefa, komendanta Henryka Boruckiego, została zwerbowana do pracy w konspiracji. Wynajęto sklep naczyń emaliowanych, który stał się przykrywką dla tajnej działalności. Faktycznie mieściła się tam siedziba Komendy Głównej KOP (Komendy Obrońców Polski), kierownictwo wydziału bezpieczeństwa oraz punkt kontaktowy dla jednostek terenowych.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia ze Stalagu XI-B Bergen-Belsen

Autorka wspomina swój krótki pobyt w Stalagu XI-B Bergen-Belsen. Trafiła tam 1 listopada 1944 r. po trzytygodniowym osadzeniu w międzynarodowym Stalagu XI-B w Fallingbostel. W porównaniu z poprzednim, w którym przebywała, był to mały obóz, będący filią Fallingbostel. Oprócz przybyłej z nią 374-osobowej grupy kobiet – żołnierzy i podoficerów Armii Krajowej - znajdowały się tam wcześniej przewiezione ok.

publikacje

Wróć do listy

Pluton Łączności przy Dowództwie I Obwodu Armii Krajowej W-wa Śródmieście – Powstanie Warszawskie

Autorka tekstu opisuje powstanie warszawskie z perspektywy łączniczki. Felicja Bańkowska została wówczas przydzielona do Samodzielnego Plutonu Łączności przy Dowództwie I Obwodu Warszawa-Śródmieście. Zadaniem dwudziestoosobowej drużyny kobiecej była obsługa centrali telefonicznej i aparatu dowódcy obwodu oraz utrzymywanie łączności za pośrednictwem gońców z dowódcami rejonów, a także z poszczególnymi zgrupowaniami bojowymi na terenie Obwodu. Prawie wszystkie dziewczęta pełniły zarówno funkcje telefonistek, jak i gońców. Przez większość czasu centrala zlokalizowana była w budynku na ul.

publikacje

Wróć do listy

Składnica OPL w gmachu „Telkomu” przy ul. Nowogrodzkiej – wrzesień 1939 r.

Felicja Bańkowska w swoim tekście zrelacjonowała przebieg ostatnich dni sierpnia i pierwszych dni września 1939 r. w Warszawie. Autorka, jako harcerka należąca do tzw. Czarnej Jedenastki (XI WŻDH im. Zawiszy Czarnego przy gimnazjum i Liceum Haliny Gepner w Warszawie), została powołana rozkazem Komendy Pogotowia Harcerek wraz z grupą kilku dziewcząt z jej drużyny do służby w Centralnej Składnicy Obrony Przeciwlotniczej. Swoją służbę rozpoczęła 27 sierpnia w gmachu Urzędu Telekomunikacji na rogu ul.

publikacje

Wróć do listy

Manifestacja w 1915 roku.

Autorka opisuje manifestację, która odbyła się w sierpniu 1915 r. z okazji przybycia J. Piłsudskiego do Warszawy.

publikacje

Wróć do listy

Biura partyjne

Biura partyjne Polskiej Partii Socjalistycznej mieściły się w zakonspirowanych mieszkaniach. Odbywały się w nich spotkania działaczy partyjnych, w których uczestniczyli agitatorzy, prelegenci, instruktorzy i członkowie komórek technicznych. Otrzymywali w nich polecenia organizacyjne, adresy, pod którymi organizowano zebrania, służyły także jako miejsca noclegów. Za ich utrzymanie odpowiadały działaczki cieszące się całkowitym zaufaniem partii, które m.in. pozyskiwały i zarządzały adresami sympatyków PPS.

Strony