Do wspomnień

Autorka opisuje początek swojej działalności społeczno-politycznej i swoje spotkania z działaczem komunistycznym Szymonem Zachariaszem W 1922 r. Helena miała 17 lat, kończyła szkołę średnią i zdała maturę. Zapisała się na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego i podjęła pracę jako nauczycielka języka polskiego i historii Polski w żydowskiej szkole ludowej. Wspólnie z koleżankami uczestniczyła w wykładach ze współczesnej literatury pięknej i politycznej, odbywających się w ramach Uniwersytetu Ludowego oraz spotkaniach Związku Zawodowego Pracowników Handlowych i Biurowych. Jako jeden z sekretarzy związku pracował tam Lucjan Marek, jej późniejszy mąż. Dzięki niemu poznała kilku lewicowych działaczy związkowych i partyjnych, m.in. Szymona Zachariasza, z którym zetknęła się już wcześniej w Związku Włókniarzy, gdzie często przychodził i był tam cenionym mówcą. Związek Zawodowy Robotników i Robotnic Przemysłu Włóknistego w Warszawie przy ul. Karmelickiej znajdował się pod wpływem komunistów, prowadził ożywioną działalność na polu kulturalno-oświatowym. W jego ramach powstało np. koło mandolinistów, chór, koło dramatyczne, organizowano również kursy dla robotników. W tym czasie w Biurze Żydowskim Komunistycznej Partii Polski powstała myśl utworzenia na wzór Uniwersytetu Ludowego instytucji oświatowej dla robotników żydowskich. Marek otrzymała zadanie zarejestrowania stowarzyszenia. Znalazła też nauczycieli, którzy podjęli się prowadzenia zajęć bezpłatnie lub za niewielką opłatą. Ze swojej nauczycielskiej pensji opłaciła również czynsz za pierwsze miesiące wynajęcia lokalu pod szkołę. Wkrótce przy innych związkach zawodowych powstały inne szkoły.Robotnik Szymon Zachariasz pomimo młodego wieku cieszył się dużym szacunkiem robotników. Wyglądał poważnie, ubierał się schludnie. Był dobrym mówcą, po polsku mówił słabo, występował w języku jidysz. Znał dobrze literaturę żydowską. Jego brat Abraham był starszym i bardziej doświadczonym działaczem partyjnym. We wspomnieniach pojawia się także opis życia w Warszawie w latach 1921-1922. Były to trudne, powojenne czasy. W przepełnionym ludźmi z różnych stron Polski mieście panowała bieda, żywność była na kartki, panowało bezrobocie. Ze wschodu i zachodu docierały wieści o rewolucyjnych wydarzeniach. W kraju toczyła się walka o władzę pomiędzy ugrupowaniami sanacyjnymi, endeckimi, pepeesowskimi i komunistycznymi. Odbywało się wiele wieców robotniczych. Żydzi byli atakowani na ulicach przez endeków.