Jadwiga Przybyszewska do Żanny Kormanowej, 1957–1974
Kolekcja kilkudziesięciu listów do Żanny Kormanowej. Korespondencja zaczyna się w 1957 r. i dotyczy głównie męża, z czasem pojawia się coraz więcej wątków prywatnych (o rodzinie, zdrowiu, sprawach mieszkaniowych, itp.). Początkowo listy dotyczą przygotowywanej przez Kormanową publikacji na jego temat oraz wydania jego książki poświęconej Janowi Dąbrowskiemu (praca doktorska, której nie zdążył obronić, bo musiał uciekać z Polski przed prześladowaniami). W czerwcu 1957 r. Kormanowa miała w radiu audycje poświęconą Eugeniuszowi Przybyszewskimu. W listach do Kormanowej Przybyszewska przypomina sobie niektóre fakty z życia męża, spisuje wspomnienia i przesyła zdjęcia do Wydziału Historii KC. Przypomina sobie nazwiska jego znajomych, osób, które bywały w ich domu (m.in. Ryszard Merle, Tomasz Kurpiejewski, Mieczysław Kwiatkowski, Józefa Stróżecka). Pomocą w zbieraniu informacji o Przybyszewskim miała być także jego siostra Leona. Okazało się, że pomimo zawieruchy wojennej, zachowało się sporo jego tekstów.
Przybyszewska jeszcze długo po wojnie łudziła się, że może jej mąż się jeszcze odnajdzie, szukała go przez PCK. Potem Kormanowa (a także Daniszewski) pomagała jej w wyjaśnieniu okoliczności jego śmierci i zdobyciu aktu zgonu. Potrzebny jej był m.in. do przeprowadzenia sprawy spadkowej po mężu. W marcu 1958 r. sąd uznał go za zmarłego i wystawił formalny akt zgonu (z hipotetyczna datą 9.05.1946 r.), który można było przedstawić w sprawie spadkowej. Trzy miesiące później, w wyniku interwencji Kormanowej w ambasadzie polskiej w ZSRR, otrzymała świadectwo zgonu jej męża, wystawione na nazwisko Czesława Jasińskiego, lat 51. Zmarł 28.12.1940 r. w łagrze w Magadanie (port na krańcach Azji Wschodniej). Dalsza korespondencja skupia się na sprawie wydania książki poświęconej Przybyszewskiemu, która się przedłuża o kilka lat (ostatecznie wyszła w marcu 1961 r.). Kormanowa opatrzyła ją wstępem, w którym odpowiednio naświetla postać autora i jego poglądy. Przybyszewska jest bardzo wdzięczna Kormanowej, że wskrzesiła pamięć o jej mężu i pomogła wykazać jego zasługi.
W korespondencji z czasem pojawiają się wątki osobiste. Autorka pisze o swoich bliskich (ma córkę i syna, którzy mają już swoje rodziny), o problemach mieszkaniowych, o kłopotach ze zdrowiem. Interesuje ją również samopoczucie Kormanowej. Często prosi ją o radę, a czasem oczekuje nawet jej interwencji, jako osoby bardzo wpływowej (np. Kormanowa załatwia sanatorium dla Leony). Traktuje ją jako swoistego opiekuna rodziny. Kormanowa stara się wyświadczać jej pewne grzeczności. Dzieli się z nią różnymi bolączkami i radościami. Jest bardzo dumna ze swoich wnuków, zwłaszcza z Tomka Dziedzica, który poszedł na socjologię na Uniwersytecie Warszawskim. Babcia prosi Kormanową o pomoc w załatwieniu dla niego akademika, bo uzyskał odmowę. Gdy ten kończy studia, ponownie babcia wstawia się za wnukiem, by go przyjęto na studia doktoranckie. Drugi wnuk, Krzyś Przybyszewski, studiuje geologię również w Warszawie. Przez wnuków przekazuje Kormanowej książkę prof. Helsztyńskiego, pt. „Meteory Młodej Polski”, w której znalazł się rozdział poświęcony jej mężowi. Gdy dowiaduje się, że w ZSRR nakręcono film na podstawie książki męża, prosi Kormanową o radę, jak sprowadzić go do Polski. Kormanowa pomaga także w publikowaniu artykułów na jego temat („Polityka”, „Świat”, „Głos Nauczycielski”) oraz w przygotowaniu sesji naukowej, którą zorganizowało Muzeum Mazowieckie w Płocku z okazji 80 rocznicy urodzin Przybyszewskiego.
Ostatni list pochodzi ze stycznia 1974 r. Przybyszewska prawie już nie widzi (zaćma) i słabo słyszy. Autorka podziwia Kormanową - jest dla niej ideałem komunistki i uczonej historyczki, a także wielką damą. Podsumowuje także swoje życie, pisząc, że niewiele osiągnęła, ale starała się być dobrą nauczycielką. Udało jej się samej wychować dzieci na porządnych, ideowych ludzi.