publikacje

Wróć do listy

Żanna Kormanowa do Henryka Bednarskiego, 29.12.1986

List Żanny Kormanowej do prof. Henryka Bednarskiego, Sekretarza KC PZPR, napisany w związku z wycofaniem się tow. Ryszarda Gradowskiego ze składu Komitetu Redakcyjnego Słownika Biograficznego Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego. Odpis swego listu do Kormanowej, zawierającego rezygnację z tej funkcji, Gradowski skierował do sekretarza Bednarskiego. Kormanowa poczuła się zatem w obowiązku wyjaśnić mu tło tej sprawy.

Gradowski zrezygnował ze swej funkcji, ponieważ w planowanym tomie IV miały pojawić się kontrowersyjne nazwiska. Kormanowa przedstawia swoje stanowisko w tej sprawie, które zgodne jest ze stanowiskiem pozostałych członków Komitetu. Chodzi tu znikomy promil zawartości tomu, bo zaledwie o 8 z 1300 nazwisk z projektowanej listy. Usunięcie jednak tych nazwisk stanowiłoby odejście od pewnych założeń naukowych, w oparciu o które ten projekt jest realizowany, a które zostały dobrze przyjęte w środowisku historycznym. Polegają one na tym, żeby dać użytkownikowi Słownika informację, z odpowiednim oświetleniem politycznym w marksistowsko-leninowskim duchu, o każdym z nieżyjących uczestników polskiego ruchu robotniczego, który kiedykolwiek odgrywał znaczącą rolę w partiach tego ruchu, zarówno w nurcie klasowo-internacjonalistycznym, jak i w nurcie PPS-owskim oraz w klasowym ruchu zawodowym. Tylko wtedy Słownik będzie wiarygodnym narzędziem pracy politycznej i informacji naukowej.

Wizja Słownika tow. Gradowskiej ograniczała go jedynie do roli „swoistej tablicy honorowej” działaczy ruchu rewolucyjnego. Owszem Słownik jest po części takim panteonem ruchu, ale ,jednocześnie dąży do tego by stać się wartościowym narzędziem poznania politycznego i naukowego. Próbuje on pokazać, poprzez zgromadzone w nim biografie, wielonurtowość tego zjawiska, jakim był w przeszłości ruch robotniczy i nie uciekać od spraw trudnych. Inaczej publikacja ta nie miałaby żądnego autorytetu i nie spełniałaby swych naukowych funkcji. Zadośćuczynienie postulatom Gradowskiego oznaczałoby de facto krok wstecz, ku sposobom uprawiania partyjnej historiografii sprzed 1955 r.

W dalszej części listu autorka odnosi się do poszczególnych nazwisk, które wzbudziły sprzeciw Gradowskiego (Ignacy Mościcki, Jędrzej Moraczewski, Mützenmacher, Mołojec). Omawia te postacie i wyjaśnia, że należy je, uznając ich wkład w rozwój ruchu robotniczego, przedstawić w odpowiednim partyjnym oświetleniu, zapobiegając pokusie poszukiwania informacji w innych, wrogich źródłach. Chodzi tu o sprawę zasadniczą, czy Słownik ma uciekać od trudnych problemów, czy odpowiadać na nie, podając należytą partyjna interpretację. Autorka jest przekonana, że chodzi o to drugie. Zmierzenie się z trudnymi tematami sprzyja bowiem autorytetowi partii. I takie stanowisko przyjął Komitet Redakcyjny.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
rps., s. 249-253, luź.; ; 29,5 cm
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
tak
Data powstania: 
1986
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
1573/494
Tytuł kolekcji: 
Akta Żanny Kormanowej
Słowo kluczowe 1: 
Data dzienna: 
29 gru 1986
Zakres chronologiczny: 
1986
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
list
Tytuł ujednolicony korespondencji: