publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia 1887–1945

Sygnatura obejmuje wspomnienia Elżbiety Krasińskiej-Rudnickiej, spisane w formie notatek przez Amelię Łączyńską, w toku rozmów prowadzonych z autorką od 29 listopada 1963 r. – wpływa to na całokształt rękopisu, którego treść jest często chaotyczna i nieuporządkowana. Swoje wspomnienia zaczyna Krasińska od rewolucji w Rosji, w trakcie której przebywała w Kijowie – wspomina rozstrzeliwanie osób z „wyższych sfer” i swoje przypadkowe ocalenie, które zawdzięczała dawnej sklepowej ekspedientce, aby w dalszej części przejść do charakterystyki rodziców i historii rodziny.

publikacje

Wróć do listy

Opowieść o moim Gdańsku 1894–1897

Opowieść o Gdańsku rozpoczyna Wicherkiewiczowa od przeszłości, nawet tej na poły mitycznej, odwołując się do obrazu miasta jako powstałego „z osady słowiańskich Wikingów” (k. 2r). Po spokojnym i cichym Poznaniu Gdańsk urzeka jednak młodą, zaledwie osiemnastoletnią autorkę jako ruchliwy, pełen gwaru i życia. Zwraca uwagę na wszechobecną niemieckość, czasami tylko przerywaną przez pojedyncze polskie i kaszubskie głosy. Na k.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o Francyi w podróży szczęśliwej

Zasadniczy temat wspomnień Justyny z Brześciańskich Skibickiej stanowi podróż. Autorka rozpoczyna ją w Krakowie i odbywa dalej przez miasta leżące na terenie dzisiejszych Niemiec (Berlin, Poczdam, Drezno, Lipsk, Frankfurt nad Menem, Moguncja, Kolonia, Koblencja, Trewir) i Francji (Metz, Thionville, Paryż, Wersal, Sèvres, Saint-Cloud, Grenoble, Fontainebleau, Montmorency, Lyon, Awinion, Aix-en-Provence, Dijon, Chalon-sur-Saône, Cannes, Nicea, Nancy), opisywane lub wzmiankowane na niespełna sześciu stronach.

publikacje

Wróć do listy

[Jerzy_Narwańcze, to tak...]

List rozpoczyna Solska od rodzaju pouczenia wobec Żuławskiego: nie powinien sygnalizować w liście, że dzieje się z nim coś, o czym jednocześnie nie pisze. Zapewnia, że bardzo martwi się takimi komunikatami, i prosi, by w następnym liście wyjaśnił jej, co się dzieje. Prośbę motywuje nie tylko własną ciekawością, lecz przede wszystkim względem na niego: nie chce, aby męczył się takim ukrywaniem informacji.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 27.12.2000–27.09.2001

Dziennik prowadzony od 27.12.2000 do 27.09.2001 r., w Warszawie, Londynie i Sarajewie. Rozpoczęty po dwumiesięcznej przerwie (typowej też dla poprzedniego dziennika). Pierwszy wpis dotyczy przerwania notatek w poprzednim dzienniku, spowodowanego – jak przyznaje autorka – chęcią rozpoczęcia ich w nowym, ładniejszym. Dziennik zawiera w sumie siedemnaście wpisów dziennych.

publikacje

Wróć do listy

[Dziś dopiero piątek...]

Solska rozpoczyna list opisem tego, co robiła między piątkiem a niedzielą. Dużą wagę przywiązuje do opisu pracy w teatrze. Informuje, że miała wiele prób; opisuje sposób wchodzenia w rolę; wspomina o tym, jak godzinami uczy się tekstu i przed lustrem wymawia poszczególne słowa.

publikacje

Wróć do listy

Dzień Zaduszny

Tekst literacki. Narratorka, siedząc w oknie, obserwuje pochód tłumu zmierzającego w stronę cmentarza w Dzień Zaduszny. Pejzaż opisany przy pomocy licznych epitetów swoją aurą koresponduje z istotą święta. Dusza – za sprawą wykorzystanej personifikacji – jawi się jako żywa, cierpiąca istota. Sposób opisu jest pretekstem do rozważań na temat procesu przemijania i śmierci. Fragment: „Siedziałam w oknie patrząc w jesień martwiejącą, w szkielety drzew nagich wcieloną, w obłoczne niebo i tłumu tego pochód poranny. I piłam dziwną woń liści zeschłych, gnijących.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 7)

Antonina Górska opisuje małżeństwo Lucjana Rydla, którego znała osobiście, z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Przedstawia zalety tego związku i przytacza anegdoty dotyczące Rydlów. Autorka zastanawia się także nad różnicami w postawach mieszkańców trzech zaborów. Uważa, że Wielkopolska, z której pochodzi, jest zupełnie inna niż pozostałe ziemie polskie. Porównuje Galicję z Królestwem Polskim, przeciwstawiając zachodnią łagodność i wschodnią deprawację. Górska wspomina podróże do Berlina i Belgii.

publikacje

Wróć do listy

W dymie ogniska i w gwarze potoku

Artykuł poświęcony Tatrom w twórczości Andrzeja Struga. Autorka omawia krótko utwory pisarza „Zakopanoptikon” (druk: „Wiek Nowy”, Lwów 1913) i „Wielki dzień” („Kurier Poranny”, Warszawa 1926), w których autor w sztafażu satyry przedstawił środowisko przedwojennego i powojennego Zakopanego: „ochroniarzy, profesorów, taterników, gości dancingowych u Pchełki (Płonki), deszczu, ducha gór i wszelakich dopustów Bożych” (k. 2); „Zakopanego, zalanego falą inflacji, polityki i paskarstwa” (k. 2).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Marceliny Kulikowskiej. 28 VI – 26 IX 1905 r.

Bruliony tekstów literackich, zatytułowane: „Cisza”, „Wspomnienie z Izdebnej”, „Sonet” (wiersze), „Nowelka z wagonu” (proza), napisana w drodze do Monachium 21 września 1905, „Murzyn (obrazek z rzeczywistości, 21 września 1905)”. Na k. 47v: tematy do opracowania i wygloszenia w ramach odczytów ludowych: jeden poświęcony oku, a drugi krwi.

Strony