publikacje

Wróć do listy

„Stasiukas“, „Tikslą“, „Žemesnėjė pakopoje“. Apsakymai. [Lietuvių ir lenkų kalbos. Mašinraštis.]

Rekord stanowią trzy opowiadania, których tytuły nie zostały przetłumaczone na język polski.

Opowiadania występują w dwóch wersjach językowych – litewskiej i polskiej. Polska wersja jest tłumaczeniem, często niedokładnym. Autorka w ciekawy sposób zapisuje to tłumaczenie – używając litewskich znaków (zapis przypomina bardziej nawet nie tłumaczenie, ile litewską transliterację polskich słów).

publikacje

Wróć do listy

„Be globos“, „Ne“. Apsakymai. [Lietuvių ir lenkų kalbos. Mašinraštis.]

Rekord stanowi zbiór dwóch opowiadań.

Oba występują w dwóch wersjach językowych – litewskiej i polskiej. Polska wersja jest tłumaczeniem, często niedokładnym. Autorka w ciekawy sposób zapisuje to tłumaczenie – używając litewskich znaków (zapis przypomina bardziej nawet nie tłumaczenie, ile litewską transliterację polskich słów).

publikacje

Wróć do listy

Czuwaj nie może być parobkiem. [Novelė, siųsta „Dzien Polski“ redakcijos novelių konkursui]

Praca nadesłana na konkurs „Dnia Polskiego” w 1937 roku. Jest to nowelka opowiadająca o koniu, który nazywał się Czuwaj. Autorka z perspektywy zwierzęcia opisuje zmiany zachodzące we dworze związane z wielkim kryzysem.Koń Czuwaj jest zwierzęciem przeznaczonym nie do pracy w polu lub ciągnięcia bryczki. Zmieniająca się sytuacja gospodarcza sprawia jednak, iż trafia on w grono koni zaprzęgowych. Tematem nowelki są zmiany społeczne lat trzydziestych zaprezentowane z perspektywy zwierzęcia. 

publikacje

Wróć do listy

Amerykanin. [Novelė, siųsta „Dzien Polski“ redakcijos novelių konkursui]

Praca nadesłana na konkurs „Dnia Polskiego” w 1937 roku. Nowelkę rozpoczyna informacja o konieczności wystawienia majątku na licytację. Autorka opisuje więc jego wygląd i to, jak bardzo stał się zaniedbany. Początek fabuły dotyczy przemyśleń gospodarza domu na temat sytuacji, która go spotkała. Zdaje on sobie sprawę, że będzie musiał opuścić majątek, nie wie jednak, jak potoczą się jego dalsze losy. Tytułowy „Amerykanin” to portret rdzennego mieszkańca Ameryki Północnej. Obraz ten został przez gospodarza –  pana Leona – sprzedany, by mógł on opłacić długi.

publikacje

Wróć do listy

Wiara [Novelė, siųsta „Dzien Polski“ redakcijos novelių konkursui]

Praca nadesłana na konkurs „Dnia Polskiego” w 1937 r. Nowelka podzielona została przez autorkę na trzy rozdziały. Każdy z nich ma długość około strony. Pierwszy jest bez tytułu, kolejne dwa zostały nazwane „Bunt” oraz „Przebudzenie”. Część pierwsza traktuje o Mietku, pewnym chłopcu, który nie chodził do kościoła. Narratorką jest jego „matka-staruszka”. Kobieta twierdzi, że z chłopcem jest wszystko w porządku, jedynie brak mu wiary. W drugim rozdziale pojawia się informacja o uroczystościach pogrzebowych związanych ze śmiercią przyjaciela Mietka.

publikacje

Wróć do listy

Przygoda Marysi [Novelė, siųsta „Dzien Polski“ redakcijos novelių konkursui]

Nowela przysłana na konkurs „Dnia Polskiego” z 1937 r. Autorka rozpoczyna od zakreślenia ramy czasowej – okresu pierwszej wojny światowej nazwanej przez autorkę „niszczycielką ludów”. Opowieść rozpoczyna się od informacji, że do dworu przyjeżdża pewna pani ze swoim synkiem i „przygodną nianią” – Marysią. Narracja prowadzona jest pierwszoosobowo z pozycji matki. Autorka opisuje wygląd niani jako mało atrakcyjnej osoby. Sytuacja wojenna zmusza matkę i nianię do wyjazdu do Finlandii, gdzie mieszkają teściowie kobiety.

publikacje

Wróć do listy

Wypisy z poezji Anieli Zabłockiej

Zbiór papierów po Anieli Zabłockiej zawiera zeszyt (k. 377, nie wszystkie zapisane) z wierszami różnych autorów, w tym Or-Ota, Konopnickiej, Lamartine’a. Oprócz tego do zeszytu jest dołączony zbiór luźnych kartek ze zdjęciami portretującymi niezidentyfikowane osoby, pocztówkami wysłanymi do autorki (w tym jedna przedstawiająca „Ofiarę” Caspara Rittera, wysłana przez Amelię do Zabłockiej, przebywającej w willi Warszawianka w Zakopanem), wycinkami z gazet i wierszami (w tym jeden – jak wskazuje dopisek – napisany przez Zabłocką).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z życia artystycznego w Ravensbrück

Teczka z materiałami Jadwigi Szałan-Kopijowskiej składa się z dokumentów, w tym autobiograficznych, dotyczących pobytu w obozie Ravensbrück. Są to m.in. wspomnienia związane z obozowym życiem artystycznym, tekst poświęcony wizycie w obozie w okresie powojennym, a także inne dokumenty związane z obozem, jak np. podpisany przez „Ravensbrüczanki” list z 26 września 1961 r.

publikacje

Wróć do listy

Ku wolności

Cykl Ku wolności zawiera opowiadania, będące częścią wspomnień autorki z obozu w Ravensbrück. Pięcioczęściowy cykl, z narracją pierwszoosobową, opisuje szczegółowo m.in.: pochód w marszu śmierci, wyzwolenie i kolejne etapy powojennej tułaczki. W kwietniu 1945 r., w czasie ucieczki przed zbliżającym się frontem alianckim, przymusowo wyprowadzono niemal wszystkich więźniów z Ravensbrück. Po sześciu dniach wędrówki grupa kobiet, w której znajdowała się narratorka, została cudem odbita przez wojska amerykańskie i odzyskała wolność.

publikacje

Wróć do listy

Cykl „Ludzie i uczucia”

Cykl „Ludzie i uczucia” jest częścią wspomnień Hanny Znatowicz z niewoli w obozie w Ravensbrück, stanowiący niejako uzupełnienie wcześniejszych utworów z tego okresu. Powstał w odpowiedzi na pytanie o to, czy w obozie istnieli „ludzcy” Niemcy. Na cykl składają się trzy opowiadania. Schwester Augusta i Adler przybliżają postaci pielęgniarki obozowej oraz esesmana. Pośród całej rzeszy pracujących w obozie byli oni jedynymi – zdaniem narratorki – którzy zasługiwali na miano ludzi.

Strony