publikacje

Wróć do listy

Zapiski ze stanu wojennego

Wspomnienie w całości dotyczy okresu po wprowadzeniu stanu wojennego (od 20 grudnia 1981 r. do 24 października 1982 r.). Napisane zostało celowo, jako relacja dokumentarna, z niewielkiej perspektywy czasowej. 24 grudnia 1981 r. autorka zanotowała: „Od kilu dni myślę o zapisaniu wrażeń z tamtej niedzieli. Jak to było?” (s. 1). Autorka zrelacjonowała przebieg wydarzeń: wprowadzenie stanu wojennego i przemówienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, powstanie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON), kolejne wizyty dyplomatyczne premiera Mieczysława F. Rakowskiego.

publikacje

Wróć do listy

Moje życie w PRL

Nadesłane na konkurs na pamiętnik z ostatnich siedmiu lat w Polsce, ogłoszony wspólnie przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa i redakcję paryskiej „Kultury” we wrześniu 1982 r. wspomnienia opisują życie autorki w Polsce od późnych lat 60. do roku 1980. Napisane zostały z perspektywy wiedzy o wydarzeniach lat 1980–1981, zawierają ocenę okresu kryzysu gospodarczego narastającego od połowy lat 70. Autorka koncentruje się na opisie własnego życia, ukazując je na tle sytuacji ekonomicznej, społecznej i politycznej Polski.

publikacje

Wróć do listy

Oczekiwanie. Wspomnienia z lat 1980–1981

Rękopiśmienny pamiętnik zatytułowany „Oczekiwanie” obejmuje okres ponad roku: od sierpnia 1980 do września 1981. Został spisany i wysłany na konkurs na pamiętnik z ostatnich siedmiu lat w Polsce, ogłoszony wspólnie przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa i redakcję paryskiej „Kultury” we wrześniu 1982 r. Tekst ułożony jest w porządku chronologicznym, chociaż brakuje datacji zapisków.

publikacje

Wróć do listy

Milanówek–Wrocław dziennik

Dziennik Anny Hładowskiej-Koch składa się z dwóch części. Pierwsza (strony 1–11) obejmuje okres od 23 sierpnia 1943 do 23 września 1946 r. i dotyczy wczesnej młodości autorki, spędzonej głównie w Milanówku. Hładkowska-Koch opisywała życie codzienne w czasie II wojny światowej, skupiając się na obchodzeniu świąt i uroczystości rodzinnych. Zapisywala swoje emocje: obawy przed wywózką na roboty do Niemiec, strach o ojca wywiezionego do obozu pracy (z którego wrócił), o bliskiego kuzyna Leszka, więźnia Auschwitz (przeżył obóz). Rejestrowała krążące po Milanówku plotki o planowanym wysiedleniu.

publikacje

Wróć do listy

Zápisky jednej paničky

Notatki osobiste Lei Mrázovej mają duże walory literackie. Autorka wspomina dziecięce zabawy, zwłaszcza te, które były przesycone polityką (symulowanie morderstwa carskiej rodziny, zakazane śpiewanie Międzynarodówki). Pisze o likwidacji węgierskich szyldów w Bratysławie po 1918 r. Rozpaczliwie ocenia sytuację w Czechosłowacji po układzie monachijskim, kiedy to część terytoriów Czechosłowacji przyłączono do Rzeszy Niemieckiej.

publikacje

Wróć do listy

Životopisné rozpomienky

Wspomnienia Drahotíny Kardošovej-Križkovej dotyczą przede wszystkim rodziny, która zapewnia autorce poczucie odrębności, wyjątkowości. Obejmują długi okres – od dzieciństwa po dojrzałość (moment, kiedy została wdową).

publikacje

Wróć do listy

Spomienky z detstva

Wspomnienia z dzieciństwa Kristy Bendovej mają duże walory literackie. Autorka stawia w nich na szczerość i autentyczność. Opisuje dzieciństwo jako etap, w którym człowiek „zaczyna myśleć” (s. 4). W tym sensie tekst może być interpretowany także jako jej pisarskie credo i świadectwo partnerskiego podejścia (bez dydaktyzmu) do czytelnika dziecięcego. Emocją, która określała jej dzieciństwo, był przede wszystkim strach bez konkretnej przyczyny. Bendová opisuje liczne sytuacje, które wzbudzały jej obawy, uważa, że była nieprzyjemnym i niezabawnym dzieckiem.

publikacje

Wróć do listy

Denník

Dziennik Terézii Vansovej obejmuje zapiski z lat 1877–1878 (od 11 marca do 28 grudnia). Wszystkie wpisy są opatrzone datą dzienną, zazwyczaj skupiają się na codzienności, życiu rodzinnym i towarzyskim. W latach 1877–1878 Vansová mieszkała w miejscowości Lomnička (na Spiszu) z mężem Jánem Vansą, pastorem ewangelickim. Zaznaczyła, że „udalosti zvláštne sú u nás veľmi zriedkavé“ / „nic wyjątkowego się u nas nie wydarza” (s. 1). Życie rodzinne opisywała jako sielankowe, spokojne, o mężu Janie pisała z największą sympatią: „Dnes je v Bušovciach piknik.

publikacje

Wróć do listy

Listy Anny Dzieduszyckiej do Tadeusza Dzieduszyckiego (1914–1917)

Druga część kolekcji listów Anny Dzieduszyckiej do męża Tadeusza obejmuje lata 1914–1917. W korespondencji autorka omawia głównie sprawy rodzinne i gospodarskie. Kilka pierwszych listów zostało napisanych w Jaryczowie, gdzie autorka spędzała czas u swojej synowej Wandy. Prawdopodobnie pomagała jej w opiece nad wnukiem. W liście z 1 września 1914 r. Dzieduszycka zaznacza, że dowiedziała się „o tragedii w Sarajewie i śmierci arcyksięcia i jego żony” (k. 17). Listy z 1916 r. zostały napisane w Zarzeczu. Autorka opisywała stan pałacu i gospodarstwa.

publikacje

Wróć do listy

Ze wspomnień chwil wojennych – pamiętnik Antoniny Kołaczkowskiej

Pamiętnik otwiera motto, cytat z anonimowej „Pieśni Żołnierza”: „A kto chce rozkoszy użyć / Niech idzie w wojence służyć…”

Początkowe rozważania koncentrują się na istocie wojny i wpływie, jaki wywiera na ludzkiej psychice. „Nie było domu, w którym by nie żegnano kogoś, nie było życia, które by mogło pójść dalej normalnym trybem” (k. 1r). W publicznej mentalności nie funkcjonowała już jako zjawisko równie dzikie, jak w przeszłości, powątpiewano także w jego aktualną długość – „(…) pomimo nawet intensywności chwilowej, rychły jej koniec wróci dobro i spokój” (k. 1r).

Strony