publikacje

Wróć do listy

List Ludmiły Skrzekut do Związku Sybiraków

List kierowany do Związku Sybiraków ma na celu uzupełnienie informacji podanych przez autorkę w jej wspomnieniach. Rzecz dotyczy przede wszystkim deportacji na Syberię. Autorka wspomina nieludzkie warunki, w jakich przyszło im żyć na zesłaniu. Pamięta przede wszystkim potworny głód i choroby. Kiedy zachorowała na malarię, jej matka prosiła, by wysłać ją do szpitala, jednak komendant łagru nie wyraził na to zgody. Twierdził, że szpital nie jest przezaczony dla Polaków. Innym razem, gdy rodzina chorowała na tyfus, lekarz ukrył prawdę o chorobie, mówiąc, że to grypa.

publikacje

Wróć do listy

List Marii Miller do Janusza Przewłockiego

Korespondencja pomiędzy Marią Miller, a Januszem Przewłockim. Autorka wspomina swoją operację usunięcia guza sprzed sześciu lat, od czasu której często choruje. Udziela się jednak w Związku Sybiraków, gdzie pełni funkcję przewodniczącej sądu koleżeńskiego. Komisję Historyczną prowadzą Marta Salabura i Bolesław Kołtun, a kronikę pisze żona prezesa, pani Mongiałło. Autorka wyraża nadzieję, że jako deportowana otrzyma uprawnienia inwalidy wojennego. W 1994 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Marii Kuligi z zesłania na Syberię

Autorka mieszkała z rodzicami we wsi Pomiarki. Na początku stycznia 1940 r. rodzina autorki, wraz z całą wioską, została wywieziona na Syberię. Żołnierze przyszli po nich nad ranem, przeprowadzili rewizję i dali pół godziny na spakowanie. Na stację kolejową w Horodence  przewieziono ich saniami. Czekały tam już inne rodziny z ich wioski. Mieszkańcy Pomiarek byli osiedleńcami z Rzeszowszczyzny, którzy po wojnie kupili ziemie w ówczesnym województwie stanisławowskim. Podróż wagonem towarowym trwała miesiąc. W każdym wagonie zamknięto po trzydzieści osób. Panował chłód.

publikacje

Wróć do listy

Irena Tarska do Żanny Kormanowej, 1949–1974

Zbiór listów prywatnych i służbowych. Kobiety znały się bardzo dobrze. W korespondencji prywatnej autorka zwraca się do adresatki bezpośrednio - „Droga Żaniu”, jedynie listy służbowe pisane są językiem oficjalnym: jako Naczelnik Wydziału w Ministerstwie Oświaty (list datowany na 21 czerwca 1949 r.), czy jako Redaktor Naczelny w Państwowych Zakładach Wydawnictw Szkolnych (list z 1 czerwca 1952 r.).

publikacje

Wróć do listy

Alina Więzikowa do Żanny Kormanowej, 1959–1973

25 lutego 1964 r., autorka podziękowała za życzliwą ocenę publikacji jej zespołu oraz za uwagi o materiałach bibliograficznych. Mimo, że Kormanowa przekazała te uwagi bezinteresownie, członkowie redakcji wysłali skromne honorarium z nadzieją, że będą mogli liczyć na jej pomoc w przyszłości.

publikacje

Wróć do listy

Albina Wojtowicz do Żanny Kormanowej, 1949–1985

Wieloletnia korespondencja z Żanną Kormanową, prowadzona w latach 1949-1985, ale z najstarszego listu znajdującego się w tej kolekcji wynika, że kobiety korespondowały już wcześniej. Mimo wieloletniej znajomości kobiety do końca zwracały się do siebie per „Pani”. Albina wiedzie bardzo skromne życie, boryka się z chorobami, żali się Kormanowej na swój los. Z korespondencji wynika, że Kormanowa regularnie wspomaga Albinę finansowo, czasem interweniuje w jej sprawach, wspiera ją także psychicznie.

publikacje

Wróć do listy

Wśród wariatów. Pamiętnik z 10 miesięcy więzienia z Anglii od dn. 14 września 1943 do dn. 21 lipca 1944

Zofia Zaleska na początku pamiętnika umieściła adnotację: „Autorka bierze pełną odpowiedzialność za opisane fakty. Oryginały cytowanej korespondencji znajdują się w jej posiadaniu”. Zaleska załamała się po śmierci jedynego syna i przebywała wbrew własnej woli w szpitalach psychiatrycznych w Pinner (Middlesex) oraz Northampton. Krytykuje angielskie szpitale psychiatryczne, a także polskie środowisko emigracyjne, w tym rząd londyński. Wspomina o swoim strajku głodowy, który podjęła w szpitalu, aby zostać zwolnioną, zapisuje nazwy podawanych jej leków.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Ewy Siwoschinsky

Teczka zawiera dwa dokumenty, pierwszy został zatytułowany Protokół, a drugi Protokół oględzin. W Protokole Ewa Siwoschinsky podała imię i nazwisko, datę urodzenia, wyznanie: mojżeszowe, narodowość: rosyjską. Opisała swoje losy od 1933 r., kiedy opuściła Berlin (wraz z rodzicami i bratem) i przeniosła się do Paryża. Do 1942 byli tam bezpieczni. Ojciec musiał się przekwalifikować – z dentysty na metalowca. W lipcu 1942 r. aresztowano wszystkich Żydów pochodzący spoza Francji.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Bronisławy Leśniowskiej

Bronisława Leśniowska była więźniarką obozu w Płaszowie i pracowała przy budowie drogi. Autorka informuje, że na jednej zmianie powinno pracować sześćdziesiąt kobiet, ale z powodu ciężkich warunków zwykle ich liczba nie przekraczała trzydziestu – co najmniej połowa nie miała sił lub chorowała. Spora część jej relacji dotyczy nadzorcy Sołtka. Leśniowska przytacza więzienny hymn o znoju codziennego życia w obozie pracy. Następnie została przewieziona w grupie pięćdziesięciu więźniarek do obozu w Lipsku. Wszystkie skierowano na oddział galwaniczny w fabryce broni.

publikacje

Wróć do listy

Smak bezrobocia

Autorka opisuje swoje przeżycia, kiedy w 1990 r., mając 43 lata, stała się bezrobotna. Wcześniej 25 lat przepracowała w dużym zakładzie produkcyjnym na różnych stanowiskach ( sekretarza w związkach zawodowych, , pracownika administracyjnego, pracownika techniczno-technologicznego, kadrowej, księgowej). Przez ostatnie 6 lat pracowała w zakładowym klubie. Bardzo jej ta ostatnia praca odpowiadała, ponieważ mogła samodzielnie prowadzić ten klub, a wiązało się to z poznawaniem ciekawych ludzi ze świata kultury i sztuki.

Strony