publikacje

Wróć do listy

Dzienniki i listy 1944–1947

Krystyna Rodziewicz opisuje przede wszystkim życie codzienne najpierw w Altenburgu, później w Oberlangen, gdzie uwięzione kobiety starają się prowadzić w trudnych warunkach normalne życie: obchodzą imieniny, andrzejki, na święta Bożego Narodzenia przygotowują przedstawienie, organizują lekcje, wykłady dotyczące historii Polski oraz koncerty – w świetlicy mają dostęp do fortepianu. Mogą pisać listy lub pamiętniki, grać w karty, dużo rozmawiają ze sobą. Tworzą zażyłe relacje, czemu sprzyja dzielenie trudnego losu i małej powierzchni mieszkalnej. Czekają na paczki i listy z domu.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 1940

Dziennik 1940 opisuje transport grupy lwowiaków w głąb Rosji w kwietniu 1940 r. oraz kilka miesięcy spędzonych przez autorkę wraz z rodzicami w Kazachstanie. Autorka wyraża niepewność co do dalszego losu: „Tydzień już nas wiozą. Dokąd – nie wiadomo”(wpis z 20 kwietnia 1940 r.), opisuje złe warunki w wagonie. Autorka zapisuje swoje wrażenia o Rosji: „Przytłaczają człowieka te przestrzenie bezgranicznie szerokie i bezgranicznie smutne.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Marii Stangel

Maria Stangel wspomina lata dzieciństwa w zamożnej rodzinie. Mieszkała w dużym domu z ogrodem. W 1924 r. wyjechała z Lwowa, co oznaczało dla niej traumatyczne rozstanie z ukochaną nianią. Zapiski dotyczące czasów szkolnych są obszerne. Mówią o gimnazjum najpierw w Katowicach, później Chorzowie, konflikcie z nauczycielką niemieckiego, o wakacyjnych wyjazdach w góry i nad morze. Diarystka opowiada o swojej fascynacji teatrem: „Gdy miałam jedenaście czy dwanaście lat  teatr był już częścią mego życia. Chodziłam po dwadzieścia razy na sztuki, na które pozwalała mi mama.

publikacje

Wróć do listy

Działalność Anny Szarzyńskiej-Rewskiej w ZWZ i AK w l. 1941–1944

Większość wspomnień i relacji dotyczących pracy konspiracyjnej Anny Szarzyńskiej-Rewskiej do wybuchu powstania  to szkice i notatki, których niewielka część została opracowana przez autorkę, a część przez jej siostrę Krystynę Szarzyńską (podpisującą teksty przez siebie zredagowane). Brak dokładnej informacji, kiedy powstały notatki, a kiedy – maszynopis (z pewnością później).

publikacje

Wróć do listy

Coś niecoś z mojego filmu. Wspomnienia

Maria Skrochowska przed wojną autorka prowadziła dzienniki i zapiski, które uległy zupełnemu zniszczeniu w powstaniu warszawskim. Została zachęcona przez znajomego, którego nazwiska nie wymienia, do spisania wspomnień. Zajęła się tym po zakończeniu II wojny światowej. Wspomnienia rozpoczynają się podaniem okoliczności podjęcia pracy sekretarki u ociemniałej Elisabeth Paris: znajoma matki szukała kogoś odpowiedniego dla francuskiej pisarki i tłumaczki i zaproponowała zajęcie Marii Skrochowskiej.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Sadowskiej z lat 1939–1955

Na początku wspomnienia Zofii Sadowskiej ukazują atmosferę lata 1939 r., przygotowania do wojny i wkroczenie do Łucka wojsk radzieckich. Obszernie przedstawione są deportacje ludności polskiej na wschód i próba udzielenia pomocy rodzinie Wdziękońskich. Odnotowane zostają działania NKWD, które przed opuszczeniem Łucka w czerwcu 1941 r. rozstrzelało około siedmiu tysięcy więźniów oraz narastające zagrożenie ze strony Ukraińców – Armia Krajowa tworzy w okolicy miasta punkty obrony przed nimi. Zapiski pokazują pracę autorki jako łączniczki w 27 dywizji AK – m.in.

publikacje

Wróć do listy

Drobne wspomnienia konspiratora

Olga Stande ujawnia, co skłoniło ją do napisania wspomnień – przeczytawszy wiele relacji z wydarzeń, w których brała udział, uznała, że inaczej pamięta niektóre zdarzenia. „Może warto zanotować tę inną wersję danego wydarzenia” – stwierdziła. W swoich wspomnieniach przedstawia przede wszystkim pracę w Polskiej Partii Socjalistycznej – Wolność Równość Niepodległość (PPS-WRN) w Krakowie, którą rozpoczęła w 1943 r. Polegała ona na prowadzeniu nasłuchu radiowego oraz redagowaniu pisma PPS-WRN „Naprzód”.

publikacje

Wróć do listy

Spełniam przyrzeczenie

Eugenia Deskur zaczęła pisać wspomnienia dotyczące pobytu w obozie koncentracyjnym na Majdanku wkrótce po opuszczeniu obozu w Ravensbrück, skąd wyjechała do Szwecji w kwietniu 1945 r. Uważała za swój obowiązek spisanie relacji naocznego świadka. Na początku pojawia się opis traktowania nowo przybyłych więźniarek: dezynfekcja i golenie, autorka odnotowuje zawstydzenie nagich kobiet dotykanych przez obcego mężczyznę, który stara się oswoić je z traumatyczną sytuacją: „Proszę się mną nie przejmować.

publikacje

Wróć do listy

Trochę wspomnień z lat okupacji

Krystyna Libiszowska-Dobrska snuje opowieść o losach swoich i swojej rodziny od września 1939 r. do końca 1944 r. Przeplata je wzmiankami o sytuacji w Europie, Polsce, Warszawie i Skolimowie, gdzie często bywa u kuzyna Mieczysława Prekera oraz w Przysusze, gdzie (w domu rodziców) spędza większość okupacji. Portretuje ziemian z sąsiedztwa, opisuje ich dworki i majątki.

publikacje

Wróć do listy

Wśród nocnej ciszy

Eugenia Deskur opisuje swój pobyt w obozie w Ravensbrück, dokąd zostaje wysłana z Majdanka razem z przyjaciółką Katarzyną Deskur (pierwszą żoną drugiego męża Eugenii) w lipcu 1943 r. P rzebywa tam do kwietnia 1945 r.

Strony