publikacje

Wróć do listy

Coś niecoś z mojego filmu. Wspomnienia

Maria Skrochowska przed wojną autorka prowadziła dzienniki i zapiski, które uległy zupełnemu zniszczeniu w powstaniu warszawskim. Została zachęcona przez znajomego, którego nazwiska nie wymienia, do spisania wspomnień. Zajęła się tym po zakończeniu II wojny światowej. Wspomnienia rozpoczynają się podaniem okoliczności podjęcia pracy sekretarki u ociemniałej Elisabeth Paris: znajoma matki szukała kogoś odpowiedniego dla francuskiej pisarki i tłumaczki i zaproponowała zajęcie Marii Skrochowskiej.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Sadowskiej z lat 1939–1955

Na początku wspomnienia Zofii Sadowskiej ukazują atmosferę lata 1939 r., przygotowania do wojny i wkroczenie do Łucka wojsk radzieckich. Obszernie przedstawione są deportacje ludności polskiej na wschód i próba udzielenia pomocy rodzinie Wdziękońskich. Odnotowane zostają działania NKWD, które przed opuszczeniem Łucka w czerwcu 1941 r. rozstrzelało około siedmiu tysięcy więźniów oraz narastające zagrożenie ze strony Ukraińców – Armia Krajowa tworzy w okolicy miasta punkty obrony przed nimi. Zapiski pokazują pracę autorki jako łączniczki w 27 dywizji AK – m.in.

publikacje

Wróć do listy

Drobne wspomnienia konspiratora

Olga Stande ujawnia, co skłoniło ją do napisania wspomnień – przeczytawszy wiele relacji z wydarzeń, w których brała udział, uznała, że inaczej pamięta niektóre zdarzenia. „Może warto zanotować tę inną wersję danego wydarzenia” – stwierdziła. W swoich wspomnieniach przedstawia przede wszystkim pracę w Polskiej Partii Socjalistycznej – Wolność Równość Niepodległość (PPS-WRN) w Krakowie, którą rozpoczęła w 1943 r. Polegała ona na prowadzeniu nasłuchu radiowego oraz redagowaniu pisma PPS-WRN „Naprzód”.

publikacje

Wróć do listy

Spełniam przyrzeczenie

Eugenia Deskur zaczęła pisać wspomnienia dotyczące pobytu w obozie koncentracyjnym na Majdanku wkrótce po opuszczeniu obozu w Ravensbrück, skąd wyjechała do Szwecji w kwietniu 1945 r. Uważała za swój obowiązek spisanie relacji naocznego świadka. Na początku pojawia się opis traktowania nowo przybyłych więźniarek: dezynfekcja i golenie, autorka odnotowuje zawstydzenie nagich kobiet dotykanych przez obcego mężczyznę, który stara się oswoić je z traumatyczną sytuacją: „Proszę się mną nie przejmować.

publikacje

Wróć do listy

Trochę wspomnień z lat okupacji

Krystyna Libiszowska-Dobrska snuje opowieść o losach swoich i swojej rodziny od września 1939 r. do końca 1944 r. Przeplata je wzmiankami o sytuacji w Europie, Polsce, Warszawie i Skolimowie, gdzie często bywa u kuzyna Mieczysława Prekera oraz w Przysusze, gdzie (w domu rodziców) spędza większość okupacji. Portretuje ziemian z sąsiedztwa, opisuje ich dworki i majątki.

publikacje

Wróć do listy

Wśród nocnej ciszy

Eugenia Deskur opisuje swój pobyt w obozie w Ravensbrück, dokąd zostaje wysłana z Majdanka razem z przyjaciółką Katarzyną Deskur (pierwszą żoną drugiego męża Eugenii) w lipcu 1943 r. P rzebywa tam do kwietnia 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

XXV-letni Jubileusz Babci

Eugenia Deskur rozpoczyna pisać wspomnienia 23 października 1967 r., w dwudziestą piątą rocznicę opuszczenia na zawsze Cholewianki (wieś w pobliżu Kazimierza Dolnego, gdzie autorka mieszkała od 1936 do 1943 r.), czyli dnia, kiedy została aresztowana przez gestapo za działalność w Związku Walki Zbrojnej.

publikacje

Wróć do listy

Fragment wspomnień

W dwóch listach do ZNiO, Leokadia Bagińska zawarła zarys swoich wspomnień z okresu II wojny światowej. Autorka wyraża chęć przesłania rozszerzonej wersji swoich przeżyć, jednocześnie akcentuje zaniepokojenie o własne bezpieczeństwo w sytuacji jej ewentualnego przekazania. Obawę tłumaczy pośrednio istniejącą sytuacja geopolityczną („niemogę bardzo się rozpisywać o przeżyciach w Pińsku. Tereny te należą obecnie do narodu zaprzyjaźnionego z Polską”) oraz faktem, że właśnie z powodu prowadzonych zapisków została zesłana na Syberię („pięć lat przebywałam za moje piśmiennictwo”).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Marii Balinskiej z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja Marii Balinskiej spisana w 1945 r. w Lubece, podczas kursu gospodarstwa domowego dla dziewcząt, w ramach zadanego wypracowania na temat pobytu w Niemczech. Dokument opisuje okoliczności wywiezienia autorki do Niemiec, warunki egzystencji i pracy przymusowej (czas pracy, zakres obowiązków w kuchni oraz jako służąca). Autorka najpierw pracowała wraz ze swoją rodziną na wsi, później sama w mieście. Balinska opisuje swoje relacje z niemiecką gospodynią, z którą się bardzo zżyły oraz swój nastrój, kiedy przebywała w Lubece i tęskniła za bliskimi, za polskim językiem.

publikacje

Wróć do listy

Mój pobyt w Niemczech

Relacja młodej dziewczyny, Zofii Chlebickiej, spisana tuż po wojnie w 1945 r., podczas kursu gospodarstwa domowego dla dziewcząt w Lubece, w ramach zadanego wypracowania pt. „Mój pobyt w Niemczech”.

Strony