publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 18)

W lecie 1920 r., gdy Janina Żółtowska przebywała w Bolcienikach, trwała wojna polsko-bolszewicka. W związku z zagrożeniem rodzina opuściła majątek i wyjechała do Warszawy, gdzie spotkali się z ciotką Adelą Kieniewiczową, która zaczynała wracać do zdrowia. W stolicy wkrótce wybuchła panika w związku z sytuacją na froncie, co skłoniło Żołtowskich do wyjazdu do Poznania. Adam zaczął się starać o pracę dyplomatyczną na Śląsku w związku z odbywającym się tam plebiscytem.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 17)

Wpisy w kolejnym tomie dziennika zaczynają się jesienią 1919 r. Diarystka opisała sytuację swojej rodziny na Litwie. Ciocia Klosia (Klotylda Potworowska), przebywająca cały czas w Mińsku, znalazła się w tamtejszym szpitalu z powodu dyzenterii. Od wuja Hieronima Kieniewicza Janina Żółtowska dowiedziała się, że choroba uratowała ciotkę od wywiezienia przez bolszewików: „Znajdowała się najprzód z wszystkimi naraz zakładnikami (paręset osób) w wielkiej ciasnocie w więzieniu, a pielęgnowała ją Żydówka.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 16)

Diarystka wiosną 1919 r. cały miesiąc spędziła w Wierzenicy u Augusta Cieszkowskiego („pana Gugi”). Potem wróciła do Poznania, gdzie spotkała się z powracającym z Warszawy mężem. Święta wielkanocne spędzili w Dobrojewie. Potem w Oporowie spotkali się z Kwileckimi. Doszła do nich wiadomość o odbiciu Wilna z rąk bolszewików przez wojsko polskie. Janina Żółtowska wyrzucała sobie, że nie starała się skontaktować z matką. Autorka była zaangażowana w kwestie polityczne.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 15)

Żółtowscy pod koniec sierpnia 1918 r. wrócili do Bolcienik, a następnie do Rajcy. Autorka dużo zapisków poświęciła sprawom politycznym; śledząc bieżące wydarzenia, dotyczące zwłaszcza sprawy polskiej. W listopadzie zanotowała zaczerpnięte z gazet informacje o uformowaniu się polskiego gabinetu: „Gabinet jednak uformowany. Świeżyński prezesem ministrów, Głąbiński spraw zagranicznych, Chrzanowski spraw wewnętrznych. Na głównych stanowiskach sami ludzie, którym ufać można. Piłsudski ministrem wojny. Jeśli jest dobrym Polakiem – to z tamtymi pójdzie zgodnie” (k. 20).

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 12)

Jesienią 1914 r. Żółtowscy zmuszeni zostali do pozostania na Litwie w rodzinnym domu Janiny w Bolcienikach. Czas upływał spokojnie na rozmowach i zwykłych zajęciach. Żółtowska spotkała się m.in. z ciotką Lelą (Adelą Kieniewicz), ciocią Klosią (Klotyldą Potworowską), Dziunią (Jadwigą Łopacińską) i dawno niewidzianym kuzynem, Lukiem, Ludwikiem Chomińskim zafascynowanym polityką i gospodarką.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 7)

Dziennik obejmuje zapiski z lat 1910–1911. Najważniejszym tematem jest związek diarystki z Adamem Żółtowskim. Puttkamerówna coraz więcej czasu spędzała z narzeczonym, ich stosunki stały się bardziej zażyłe. Rozmawiali na tematy związane z historią, filozofią, religią. Jej matka była nieco zasmucona tym, że córka niedługo opuści dom rodzinny. Na początku czerwca Adam Żółtowski wyjechał z Bolcienik, a kolejne jego listy nie były już tak uczuciowe jak wcześniej, co smuciło Janinę, która chciała otrzymywać ciągłe zapewnienia o miłości. Tłumaczyła sobie zmianę zmęczeniem Adama pracą.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 2)

Dziennik obejmuje okres od 1906 do początku 1907 r. Mimo obaw dotyczących rewolucji, w życiu rodziny autorki nic się nie zmieniło. W tym czasie pracowała nad powieścią i czytała Oskara Wilde’a. Spisała też alternatywną historię swojego życia, którą zaczęła wymyślać już we wczesnym dzieciństwie. W tej opowieści należała do rodu Wazów i po poślubieniu księcia Radziwiłła zamieszkała w ogromnym pałacu. Diarystka nakreśliła całą genealogię wymyślonej rodziny, w której pojawiały się też postaci rzeczywiste.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik, t. 21

Podobnie jak w poprzednich zeszytach, tak i w tym dominują wątki związane z wydarzeniami międzynarodowymi. Autorka pilnie czyta gazety, śledzi informacje radiowe i telewizyjne. Pomimo radości z upadku władzy komunistycznej, autorka postrzega rzeczywistość w czarnych barwach ze względu na pogłębiający się chaos w byłych demoludach – jest oburzona brutalnością Rosjan wobec rumuńskich inteligentów próbujących pieszo emigrować do Finlandii, szczególnie negatywnie postrzega pogłębiający się konflikt w Jugosławii: „[...] wiadomości są złe. Dubrownik i Vukovar nadal atakowane.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik, t. 19

Dziennik rozpoczyna się od wynotowywania przez autorkę listy polskich pisarzy, którzy zmarli lub zostali zamordowani w czasie II wojny światowej. Pretekstem do sporządzenia tego zestawienia jest artykuł przeczytany w jednej z polskich gazet, które Nadzinowa otrzymuje w czasie swojego pobytu w Szwecji. Lista jest długa, szczegółowa i bardzo dla autorki bolesna – wiele z wymienionych osób to jej przedwojenni lub wojenni przyjaciele, znajomi lub ludzie, których kojarzyła ze względu na kontakty swojej matki.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik, t. 18

Dziennik ten koncentruje się przede wszystkim na doniesieniach ze świata. Przebywająca na emigracji w Szwecji Nadzinowa szczególną uwagę zwraca przy tym na wydarzenia w Polsce, a także na stosunek USA i ZSRR do wolno (zbyt wolno, jej zdaniem) zachodzących przemian w Europie Środkowo-Wschodniej. Wśród zapisków dotyczących wydarzeń z Polski znaleźć można także informacje o pobycie w Polsce prezydenta George’a Busha i jego wizycie w domu Wałęsów.

Strony