publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Cecylii Łuciów z zesłania na Sybir

Wspomnienia Cecylii Łuciów z lat wojny, kiedy jako dziewczynka została wywieziona z rodziną na Syberię. Zachowując perspektywę dziecka, autorka opisała swoje i rodziny życie przed wojną, w jej trakcie i na zesłaniu. Miała troje starczego rodzeństwa. Matka prowadziła gospodarstwo rolne, ojciec był kierownikiem w spółdzielni mleczarskiej. Wojna rozłączyła rodzinę – ojciec został zmobilizowany, matkę autorki aresztowano i wywieziono wraz z dziećmi.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Ireny Magier

Wspomnienia obejmują życie Ireny Magier do 1945 r., kiedy w ramach akcji przesiedleńczej opuściła rodzinne miasto Stryj (obecnie Ukraina). Autorka opisała sielankowe dzieciństwo i młodość, m.in. lata szkolne i swoje koleżanki – Żydówki, Ukrainki, które wg niej żyły ze sobą „w idealnej zgodzie”. W prywatnym gimnazjum wszystkie Żydówki, Ukrainki i Polki musiały jednakowo odmawiać katolicką modlitwę, a lekcje religii były obowiązkowe bez względu na wyznanie. Autorka ukazała także lata wojny i tragiczne losy swojej rodziny: aresztowania, wywózkę na Syberię i śmierć bliskich (m.in.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Marii Piszczek

Maria Piszczek we wspomnieniach szczegółowo opisuje wojenne losy swej rodziny i długą drogę, którą przebyła ze Lwowa do Krosnowic na tzw. Ziemiach Zachodnich, gdzie trafiła w ramach akcji przesiedleńczej w 1945 r. Autorka przedstawia m.in.: wydarzenia z życia rodzinnego, warunki egzystencji podczas okupacji we Lwowie – najpierw sowieckiej, następnie niemieckiej (aresztowania i wywózki, atmosferę panującą wśród Polaków mieszkających we Lwowie) oraz swoją wędrówkę po opuszczeniu Lwowa w 1942 r.

publikacje

Wróć do listy

Repatrianci – relacja Jadwigi Podleskiej

Wspomnienia Jadwigi Podleskiej rozpoczyna opis sytuacji ludności polskiej na Kresach Wschodnich w przededniu przymusowych przesiedleń – napięć na tle etnicznym, zbrodni. Autorka nawiązuje również do osobistej historii i przeżyć: wspomina pozostawiony rodzinny majątek w Czernielowie Mazowieckim (obecnie Soborne na Ukrainie), procedury ewakuacyjne, podróż na Ziemie Zachodnie, przybycie do nowego miejsca i kolejne etapy na drodze do stabilizacji własnego życia: Kłodzko, Gliwice.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z 1939 r.

Maria Półtorak opisała swoje dzieciństwo, młodość oraz życie w Złoczowie (obecnie na Ukrainie) po wybuchu II wojny światowej i podczas sowieckiej oraz niemieckiej okupacji. Wspomniała m.in.: wywózki, aresztowania, masakrę przetrzymywanych w więzieniu NKWD na zamku Sobieskich ponad 600 osób w 1941 r., prześladowania ludności żydowskiej po zajęciu Złoczowa przez oddziały niemieckie, łapanki, wywózki do Niemiec oraz represje wobec ludności polskiej ze strony Ukraińców pod koniec wojny. Autorka opisała także proces przesiedlenia – procedurę „ewakuacyjną”, warunki i trasę przejazdu na tzw.

publikacje

Wróć do listy

Kwestionariusz

Informacje dotyczące życia i rodziny Teresy Rostworowskiej, spisane przez autorkę w formie kwestionariusza, wypełnionego według pytań zamieszczonych w „Gazecie Wyborczej” nr 82 z 6 kwietnia 1992 r. Kwestionariusz zawiera 15 punktów – m.in.: stosunek do tytułu własności, losy rodziny, losy własne, żyjący spadkobiercy.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Stefanii Rząsy

Wspomnienia Stefanii Rząsy przedstawiają w skrócie jej losy: lata wojny, przesiedlenie na tzw. Ziemie Zachodnie i okres powojenny – naukę, rozwój zawodowy, pracę, życie rodzinne. W czasie wojny była łączniczką AK – dostarczała żywność do getta żydowskiego w rodzinnej Bóbrce. Wspomina także o prześladowaiach polskiej ludności przez ukraińskich nacjonalistów. Najwięcej uwagi autorka poświęciła swoim doświadczeniom powojennym, ukazując m.in. ścieżkę edukacji i awansu zawodowego. Po zakończeniu wojny zamieszkała z rodzicami w Miliczu na tzw. Ziemiach Odzyskanych, kontynuowała edukację.

publikacje

Wróć do listy

Godło BUCZACZ

Wspomnienia Zofii Sawickiej z czasów II wojny światowej i po jej zakończeniu są zwięzłym opisem losów autorki, w których dokonuje po trosze bilansu swego życia. Autorka wraca pamięcią m.in. do pięknych lat młodości przerwanych wybuchem wojny: opisuje dom rodzinny w Buczaczu, następnie okupację sowiecką i niemiecką, lata spędzone we Lwowie (w sumie 6 lat) oraz życie po przesiedleniu na Ziemie Zachodnie – najpierw w Bytomiu, a od 1949 r. we Wrocławiu.

publikacje

Wróć do listy

Szkoła mojego życia

Wspomnienia dotyczą pracy nauczycielskiej Elżbiety Schönthaler. Autorka opisała okoliczności, w jakich została nauczycielką, swoją pracę z młodzieżą w czasach okupacji oraz powojenne życie szkoły, m.in.: warunki pracy, napotykane trudności, prowadzone lekcje i zajęcia pozalekcyjne (harcerstwo, czyny społeczne). Schönthaler relacjonowała również różne wydarzenia, które szczególnie utkwiły jej w pamięci: dzień, w którym ogłoszono koniec wojny, konferencję Związku Nauczycielstwa Polskiego w Kielcach. Opisała również okoliczności wyrzucenia jej z pracy w 1950 r.

publikacje

Wróć do listy

Nasza Podolan rozpacz – Sowietów hańba!

Janina Sikorowska opisuje przymusowe wysiedlenie swojej rodziny z Zaleszczyk w 1945 r. – okoliczności i okres poprzedzający wyjazd na Ziemie Zachodnie. W emocjonalnym wpisie autorka wspomina m.in. represje wobec polskiej ludności podczas II wojny światowej i emocje towarzyszące opuszczeniu rodzinnej miejscowości – rozpacz i tęsknotę.

Strony