publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Stefanii Rząsy

Wspomnienia Stefanii Rząsy przedstawiają w skrócie jej losy: lata wojny, przesiedlenie na tzw. Ziemie Zachodnie i okres powojenny – naukę, rozwój zawodowy, pracę, życie rodzinne. W czasie wojny była łączniczką AK – dostarczała żywność do getta żydowskiego w rodzinnej Bóbrce. Wspomina także o prześladowaiach polskiej ludności przez ukraińskich nacjonalistów. Najwięcej uwagi autorka poświęciła swoim doświadczeniom powojennym, ukazując m.in. ścieżkę edukacji i awansu zawodowego. Po zakończeniu wojny zamieszkała z rodzicami w Miliczu na tzw. Ziemiach Odzyskanych, kontynuowała edukację.

publikacje

Wróć do listy

Godło BUCZACZ

Wspomnienia Zofii Sawickiej z czasów II wojny światowej i po jej zakończeniu są zwięzłym opisem losów autorki, w których dokonuje po trosze bilansu swego życia. Autorka wraca pamięcią m.in. do pięknych lat młodości przerwanych wybuchem wojny: opisuje dom rodzinny w Buczaczu, następnie okupację sowiecką i niemiecką, lata spędzone we Lwowie (w sumie 6 lat) oraz życie po przesiedleniu na Ziemie Zachodnie – najpierw w Bytomiu, a od 1949 r. we Wrocławiu.

publikacje

Wróć do listy

Szkoła mojego życia

Wspomnienia dotyczą pracy nauczycielskiej Elżbiety Schönthaler. Autorka opisała okoliczności, w jakich została nauczycielką, swoją pracę z młodzieżą w czasach okupacji oraz powojenne życie szkoły, m.in.: warunki pracy, napotykane trudności, prowadzone lekcje i zajęcia pozalekcyjne (harcerstwo, czyny społeczne). Schönthaler relacjonowała również różne wydarzenia, które szczególnie utkwiły jej w pamięci: dzień, w którym ogłoszono koniec wojny, konferencję Związku Nauczycielstwa Polskiego w Kielcach. Opisała również okoliczności wyrzucenia jej z pracy w 1950 r.

publikacje

Wróć do listy

Nasza Podolan rozpacz – Sowietów hańba!

Janina Sikorowska opisuje przymusowe wysiedlenie swojej rodziny z Zaleszczyk w 1945 r. – okoliczności i okres poprzedzający wyjazd na Ziemie Zachodnie. W emocjonalnym wpisie autorka wspomina m.in. represje wobec polskiej ludności podczas II wojny światowej i emocje towarzyszące opuszczeniu rodzinnej miejscowości – rozpacz i tęsknotę.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Reginy Sikorskiej z zesłania

Wspomnienia Reginy Sikorskiej obejmują lata spędzone w kołchozie na Syberii oraz pierwsze dni po powrocie do Polski. Autorka – deportowana jako mała dziewczynka – opisała swoje przeżycia z punktu widzenia dziecka, które szybko zaczyna traktować straszną rzeczywistość jako oczywistość, nie porównuje jej z inną, tylko adaptuje się do warunków. Sikorska opisała także szok kulturowy, którego doznała po przyjeździe (po ośmiu latach spędzonych na Syberii) do Wrocławia.

publikacje

Wróć do listy

Opis historii mego życia w okresie osadnictwa polskiego po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych

Bernadeta Swirska wspomina niełatwe dzieciństwo, które przypadło na lata II wojny światowej. Autorka opisuje m.in. życie rodziny w czasie wojny i rodzinną wieś, najwięcej zaś miejsca poświęca losom swoich bliskich po 1943 r. W pracy znalazły się m.in.: fragmenty dotyczące sytuacji wiejskiej ludności polskiej w tym czasie (np. wzmianka na temat rzezi wołyńskiej), zapowiedź wyjazdów w 1945 r., przygotowania do opuszczenia Łoszniowa i wreszcie opis samego wyjazdu.

publikacje

Wróć do listy

Dąbrowa

Krystyna Telichowska opisuje okoliczności wyjazdu na Ziemie Zachodnie w 1945 r. oraz okres go poprzedzający. Do decyzji o wyjeździe przyczyniły się m.in. losy poszczególnych członków rodziny Telichowskiej, z których wielu zostało zamordowanych (w tym ojciec autorki) podczas II wojny światowej. Autorka wspomina przygotowania do wyjazdu: pakowanie, zabrany częściowo dobytek, nastroje panujące wśród wyjeżdżających i podróż transportem na zachód do Myślenic, gdzie ostatecznie osiadła cała rodzina.

publikacje

Wróć do listy

Pamięcią sięgam dziecięcych lat

Nostalgiczne, utrzymane w patetycznym tonie refleksje Magdaleny Trybuły na temat stron rodzinnych i wojennych dziejów ojczyzny. Autorka odniosła się do osobistych doświadczeń i przeżyć: wysiedlenia w 1946 r. z teranu dzisiejszej Ukrainy i osiedlenia się jej rodziny w Bystrzycy Kłodzkiej; z tych doświadczeń starała się wysnuć wnioski natury ogólnej, przekraczające jej jednostkową perspektywę.

publikacje

Wróć do listy

Nasz drogi Lwów

Autorka podzieliła swoje wspomnienia na dwie części: krótszą, dotycząca życia we Lwowie do 1951 r. i dłuższą, zasadniczą – obejmującą zesłanie na Syberii w latach 1951–1955. Tyszko wspomina szczęśliwe dzieciństwo we Lwowie, rodzinny dom na Łyczakowie, wojnę i życie we Lwowie po wojnie – wspólnie z rodzicami i starszą siostrą. Drugi rozdział wspomnień rozpoczyna się od dokładnego opisu dnia, w którym rodzina autorki została aresztowana i wywieziona na Wschód – zaskoczenia, emocji, pakowania i pożegnań z ukraińskimi sąsiadami.

publikacje

Wróć do listy

Dzień dobry

Dokument jest zapisem wspomnień Pauliny Wierzbickiej, dotyczących bolesnych czasów II wojny światowej i losów ludności polskiej na Kresach Wschodnich w tym czasie. Autorka porusza kwestie mordów ukraińskich na Polakach i towarzyszącego Polakom ciągłego poczucia zagrożenia. Przedstawia akcję wysiedlenia – panujących wtedy warunków (głód, brud) i dziewięciotygodniowego transportu na Ziemie Zachodnie.

Strony