publikacje

Wróć do listy

W pamięci dziecka

Wspomnienia Hanny Jarodzkiej obejmujące okres sprzed okupacji aż do czasów powojennych. Jako dziecko mieszkała z rodzicami w Koninie; szczęśliwe dzieciństwo przerwał wybuch II wojny światowej. Okupację spędziła na wsi. Po wojnie rodzina osiadła we Wrocławiu. Autorka wspomina losy rodziny na tle wydarzeń historycznych: wojny, zjednoczenia Niemiec, stanu wojennego. Autorka zachowała dystans wobec przedstawianych wydarzeń, starając się oddać przeszłość dokładnie tak, jak ją zapamiętała.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Wandy Kindy

Wanda Kinda, urodzona i mieszkająca na Podolu (obecnie Ukraina) opisała realia II wojny światowej na Kresach i akcję przesiedleń Polaków po II wojnie światowej. Wojna przerwała jej młodość. Aby uniknąć wywózki na roboty do Niemiec, pospiesznie wyszła za mąż. W obawie przed UPA, napadami i prześladowaniami kilkakrotnie zmieniała miejsce pobytu (Ludwikówka, Stanisławów).

publikacje

Wróć do listy

Długa droga na zachód

Kazimiera Książek opisuje swoje przeżycia z lat II wojny światowej, którą przeżyła we Lwowie i skąd wyjechała w 1945 r. na Ziemie Odzyskane. Wspomina m.in. wydarzenia z okupacji sowieckiej i niemieckiej: aresztowania, wywózki na Syberię, ukrywanie się, eksterminację Żydów oraz swoją wojenną egzystencję – najpierw wspólną z mężem, a pod koniec wojny samotną. Z zapisków autorki wyłania się portret sprawczej i zaradnej kobiety, która potrafiła w trudnym okresie samodzielnie wyżywić rodzinę, opiekując się trójką dzieci.

publikacje

Wróć do listy

Repatrianci – relacja Olgi Lickindorf

Wspomnienia Olgi Lickindorf z sześcioletniego zesłania na Syberię są przejmującym zapisem przeżyć małych dzieci, które jedynie dzięki zaradności i heroizmowi swej matki przetrwały warunki zsyłki. Zapiski zawierają opis realiów podróży, przybycia i egzystencji w Barnaule po wcieleniu ojca autorki do wojska. Lickindorf opisuje nieprzerwane starania matki, która imała się różnych sposobów, żeby wykarmić czwórkę małych dzieci – nauczyła się m.in. wróżyć z kart i w ten sposób zarabiała. Autorka wspomina ogromny, ciągły głód, choroby i klimat, który dodatkowo utrudniał życie zesłańcom.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Cecylii Łuciów z zesłania na Sybir

Wspomnienia Cecylii Łuciów z lat wojny, kiedy jako dziewczynka została wywieziona z rodziną na Syberię. Zachowując perspektywę dziecka, autorka opisała swoje i rodziny życie przed wojną, w jej trakcie i na zesłaniu. Miała troje starczego rodzeństwa. Matka prowadziła gospodarstwo rolne, ojciec był kierownikiem w spółdzielni mleczarskiej. Wojna rozłączyła rodzinę – ojciec został zmobilizowany, matkę autorki aresztowano i wywieziono wraz z dziećmi.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Ireny Magier

Wspomnienia obejmują życie Ireny Magier do 1945 r., kiedy w ramach akcji przesiedleńczej opuściła rodzinne miasto Stryj (obecnie Ukraina). Autorka opisała sielankowe dzieciństwo i młodość, m.in. lata szkolne i swoje koleżanki – Żydówki, Ukrainki, które wg niej żyły ze sobą „w idealnej zgodzie”. W prywatnym gimnazjum wszystkie Żydówki, Ukrainki i Polki musiały jednakowo odmawiać katolicką modlitwę, a lekcje religii były obowiązkowe bez względu na wyznanie. Autorka ukazała także lata wojny i tragiczne losy swojej rodziny: aresztowania, wywózkę na Syberię i śmierć bliskich (m.in.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Marii Piszczek

Maria Piszczek we wspomnieniach szczegółowo opisuje wojenne losy swej rodziny i długą drogę, którą przebyła ze Lwowa do Krosnowic na tzw. Ziemiach Zachodnich, gdzie trafiła w ramach akcji przesiedleńczej w 1945 r. Autorka przedstawia m.in.: wydarzenia z życia rodzinnego, warunki egzystencji podczas okupacji we Lwowie – najpierw sowieckiej, następnie niemieckiej (aresztowania i wywózki, atmosferę panującą wśród Polaków mieszkających we Lwowie) oraz swoją wędrówkę po opuszczeniu Lwowa w 1942 r.

publikacje

Wróć do listy

Repatrianci – relacja Jadwigi Podleskiej

Wspomnienia Jadwigi Podleskiej rozpoczyna opis sytuacji ludności polskiej na Kresach Wschodnich w przededniu przymusowych przesiedleń – napięć na tle etnicznym, zbrodni. Autorka nawiązuje również do osobistej historii i przeżyć: wspomina pozostawiony rodzinny majątek w Czernielowie Mazowieckim (obecnie Soborne na Ukrainie), procedury ewakuacyjne, podróż na Ziemie Zachodnie, przybycie do nowego miejsca i kolejne etapy na drodze do stabilizacji własnego życia: Kłodzko, Gliwice.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z 1939 r.

Maria Półtorak opisała swoje dzieciństwo, młodość oraz życie w Złoczowie (obecnie na Ukrainie) po wybuchu II wojny światowej i podczas sowieckiej oraz niemieckiej okupacji. Wspomniała m.in.: wywózki, aresztowania, masakrę przetrzymywanych w więzieniu NKWD na zamku Sobieskich ponad 600 osób w 1941 r., prześladowania ludności żydowskiej po zajęciu Złoczowa przez oddziały niemieckie, łapanki, wywózki do Niemiec oraz represje wobec ludności polskiej ze strony Ukraińców pod koniec wojny. Autorka opisała także proces przesiedlenia – procedurę „ewakuacyjną”, warunki i trasę przejazdu na tzw.

publikacje

Wróć do listy

Kwestionariusz

Informacje dotyczące życia i rodziny Teresy Rostworowskiej, spisane przez autorkę w formie kwestionariusza, wypełnionego według pytań zamieszczonych w „Gazecie Wyborczej” nr 82 z 6 kwietnia 1992 r. Kwestionariusz zawiera 15 punktów – m.in.: stosunek do tytułu własności, losy rodziny, losy własne, żyjący spadkobiercy.

Strony