publikacje

Wróć do listy

Dziennik wojenny, t. 3

Trzeci tom dzienników wojennych Amelii Łączyńskiej rozpoczyna się od opisu sytuacji okupowanych narodów europejskich. Szczególną uwagę przykłada diarystka do wydarzeń bezpośrednio ją poruszających: pisze zatem o pozornej zmianie nastrojów w ZSRR na propolskie, a także o wzmagającym się kursie antyukraińskim, wywołanym przez coraz to liczniejsze grupy uzbrojonych Ukraińców, przedzierających się na niemiecką stronę granicy.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik wojenny, t. 2

Znaczną część drugiego tomu dziennika wojennego Amelii Łączyńskiej wypełniają opisy jej starań o uzyskanie zgody „komisji niemieckiej” na przesiedlenie na zachodnią stronę granicy niemiecko-sowieckiej. Opisy kilkunastu tysięcy ludzi cisnących się do budynku, w którym nie przyjmowano więcej niż kilkudziesięciu osób dziennie, rzucają nowe światło na udręki Polaków starających się wydostać ze Związku Radzieckiego.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik wojenny, t. 1

Pierwszy tom dzienników wojennych Amelii Łączyńskiej rozpoczyna się w połowie marca 1940 r. Autorka pokrótce przedstawia sytuację ludności w okupowanym przez bolszewików Lwowie, a także działania propagandy komunistycznej: „[...] na każdej kamienicy nalepiono afisze propagandowe przedstawiające dobrodziejstwo wolności przyniesionej przez oswobodzicielski Związek Radziecki, np. taki obrazek. Do salonu, w którym siedzi opasły szlachcic polski, ksiądz i oficer polski, wkracza bolszewik, niosąc swoją konstytucję, szlachcic przerażony zrywa się, bo wie, że ostatnia jego godzina wybiła.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 4.03–23.09.1917

Dziesiąty zeszyt dziennika Romualdy Baudouin de Courtenay obejmuje okres od 4 marca do 23 września 1917 r. Autorka przebywa razem z rodziną w Petersburgu, dlatego tematyka tego tomu to przede wszystkim rodzina i warunki życia oraz wydarzenia społeczno-polityczne w Petersburgu. Czasami autorka pochylała się również nad „szczegółami” życia codziennego: „Zapisuję ot tak, jako szczegół czasu, menu obiadu” (s. 7). Diarystka pisze regularnie średnio co kilka dni, z jednym wyjątkiem.

publikacje

Wróć do listy

Wygnania i powroty

Czwarty tom wspomnień Amelii Łączyńskiej otwierają charakterystyka rodziny męża, Zygmunta Łączyńskiego, oraz opis pierwszych tygodni małżeństwa: „Po miodowym tygodniu spędzonym w pensjonacie Chramca w Zakopanem ruszyliśmy samochodem do Lwowa. Jechaliśmy przez tereny niedawnych bitew i kraj spustoszony. Spalone wsie, domy rozbite artyleryjskimi pociskami robiły przygnębiające wrażenie, ale nie pozbawiały mnie ochoty do życia i zapału do odbudowy własnego gniazda” (k. 6r). Kolejne karty wspomnień poświęciła autorka m.in.

publikacje

Wróć do listy

Bukiet krakowski

Trzeci tom wspomnień Amelii Łączyńskiej otwiera przeprowadzka do Krakowa i wejście autorki w wiek „panny do wzięcia”. Z typowym dla siebie humorem i swobodą opisuje więc socjetę stolicy Galicji, nie oszczędzając żadnej rodziny: „Najstarszy Adam [Konopka] ożeniony z Muszką Czermińską (właściciel Modlnicy) mieszkał we Lwowie, gdzie miał posadę w banku. Przezywano go papieżem, bo był bardzo klerykalny, co w praktyce objawiło się niezwykle licznym potomstwem. Dopiero po dziesiątym dziecku nastąpił koniec naturalnego przyrostu [...]” (k. 19r).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 22.03.1945–21.11.1946

Dokument z pogranicza dziennika pracy zawodowej i dziennika prywatnego. Notowanie rozpoczyna się informacją o rozpoczęciu przez autorkę pracy w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. Zapiski ukazują tragiczny stan poznańskich bibliotek tuż po zakończeniu bitwy o Poznań, a także ofiarność poznańskich bibliotekarzy w ratowaniu i zabezpieczeniu zbiorów tuż przed rozpoczęciem szturmu na miasto przez Armię Czerwoną w styczniu 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

Sztambuch Izabeli ze Stamów Nowakowej 1924–1928

Sztambuch z lat 1924–1928 prezentuje przede wszystkim krąg towarzyski i rodzinny autorki. Zdecydowanie mniej tutaj niż w drugim sztambuchu wpisów szkolnych koleżanek, zdecydowanie więcej za to wpisów członków rodziny, a także znajomych spoza kręgu szkolnego (np. adoratorów Izabeli). Dołączone zostały notatki autorki na temat poszczególnych osób, informują odbiorcę o tragicznych losach rodziny Stamów w czasie II wojny światowej, wielu członków zginęło w obozach koncentracyjnych, hitlerowskich więzieniach, bombardowaniach miasta w 1939 r., a także walkach o Poznań w 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 2.01.1995–23.06.1996

Autorka dziennika, będąc już w podeszłym wieku, ma wyrzuty sumienia, że jej twórczość nie jest obszerniejsza i że pomimo wielu ważnych wydarzeń na świecie notuje coraz mniej informacji: „A ja coraz rzadziej i coraz mniej piszę. A powinnam, bo ciągle się coś dzieje, i to nie bardzo dobrego, tak u nas, jak i na świecie” (k. 9r). Stoi to w oczywistej sprzeczności z jej deklaracją sprzed lat, że nie będzie notowała już wydarzeń politycznych, a zamierzała jedynie prowadzić dziennik literacki.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 3.06.1945–30.05.1946

Dziennik stanowi w większości zapis regularnych rachunków sumienia czynionych przez diarystkę oraz jej prywatnych rozmów z Bogiem. Wyjątkowo dużo tu, nawet jak na standardy tematyczne Ludwiki Dobrzyńskiej-Rybickiej, przejawów bogobojności i próśb o wybaczenie: „O mój Jezu! Wczoraj opowiedziałam ojcu, jak mnie zabrałeś na górę. A potem wieczorem, a zwłaszcza rano, miałam pęd konieczny spowiedzi. […] Pęd ku spowiedzi z całego życia. Przeżyłam moje życie, z jego upadkami i niemoralnościami, do głębi przeżyłam.

Strony