publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 23.08.1942–13.06.1945

Kolejne lata okupacji hitlerowskiej i nasilający się terror skłaniają diarystkę, aby w dzienniku z lat 1942–1945 skupić się przede wszystkim na kwestiach religijnych. W przeciwieństwie do wcześniejszego zeszytu jednak tym razem jej rozważania nie są skupione na własnej osobie, a dotyczą raczej całego świata chrześcijańskiego. Niezwykle ważną rzeczą jest dla niej, aby w tych ciężkich czasach ludzie nadal potrafili zachować czystość duszy: „Całe życie ludzkie jest adwentem, ku Bogu. Pamiętajmy o tym. Ten adwent duszy, to najważniejsza sprawa życia.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 22.09.1913–27.10.1914

Piąty zeszyt dziennika Romualdy Baudouin de Courtenay obejmuje okres od 22 września 1913 r. do 27 października 1914 r. i rozpoczyna się słowami: „Niewesoła jesień dla nas, chociaż wyjątkowo ładna w P-gu” (s. 1). Diarystka ocenia rok 1913 jako szczególnie nieudany. Codzienność wypełniają zmartwienia o dzieci: Cezarię przebywającą samotnie w Warszawie, Świętosława zdającego egzaminy na studiach prawniczych, poza tym wyjazdy, zdrowie i egzaminy pozostałych córek: Eweliny, Zofii i Marii. Udręką są też sprawy sądowe męża i zagrożenie wojną w Europie.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 15/28.12.1915–23.09/5.10.1916

Ósmy zeszyt dziennika Romualdy Baudouin de Courtenay rozpoczyna się słowami: „Koniec r. 1915-go i r. 1916-ty – jeżeli dożyjemy”. Pierwszy wpis pochodzi z 15/28 grudnia 1915 r. (Petersburg), ostatni – z 23 sierpnia/ 5 września 1916 r. (Helsinki). Ten tom dziennika odsłania psychologiczne oblicze wojny. Autorka wielokrotnie pisze, że nie może odpędzić swoich myśli od obrazów zamordowanych ludzi: „Teraz znowu wyobraźnia widzi ciągle stosy ciał żołnierskich – pod Verdun, pomiędzy jeziorami litewskimi […]” (s.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 12.12.1914–17.08.1915

Siódmy zeszyt dziennika Romualdy Baudouin de Courtenay. Pierwszy wpis pochodzi z 12 grudnia 1914 r., kiedy to autorka przebywała w Warszawie w odwiedzinach u córki Cezarii (zatrzymała się w mieszkaniu przy ul. Dolnej 46). Ostatni wpis został sporządzony 17 sierpnia 1915 r. w miejscowości Hadziacz na Ukrainie. Większość wpisów pochodzi z Wielbówki (pod Hadziaczem), gdzie autorka mieszkała razem z trzema najmłodszymi córkami: Zofią, Eweliną i Marią, chroniąc się przed wojenną zawieruchą.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 10/23.11.1914–12/25.12.1915

Szósty tom dziennika Romualdy Baudouin de Courtenay rozpoczyna się słowami: „Ciąg dalszy okropnego roku 1914-go i 1915-ty”. Pierwszy wpis pochodzi z 10/23 listopada 1914 r., ostatni – z 12/25 grudnia 1915 r. (daty podawane zgodnie z kalendarzem kościoła prawosławnego i katolickiego). W tym czasie Romualda przebywała w Petersburgu, ale na kilka dni wyjeżdżała do Warszawy i Finlandii. W czasie trwającej Wielkiej Wojny działała w kilku organizacjach społecznych, m.in. w Towarzystwie Pomocy Ofiarom Wojny i Kole Pomocy Jeńcom.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 10.01.1985–31.12.1985

Dziennik 1985 r. jest pierwszym z wielu dzienników Marii Grabowskiej, który miał nigdy nie powstać: „Miałam zamiar zakończyć pisanie dzienników na roku 1984. Ale jednak nie można. Mnie osobiście tak haniebne sprawy, jak ten proces, dogłębnie bulwersują. Gdy je opiszę, robi mi się lżej, choć nadal ciężko” (k. 23r). Głównym powodem „przedłużenia” dziennika jest głośny proces morderców ks. Jerzego Popiełuszki, który odbył się w styczniu tegoż roku.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 6.09.1980–23.09.1980

Dziennik Marii Grabowskiej z 1979 r., w przeciwieństwie do pozostałych z tego okresu, w minimalnym stopniu skupia się na pracy zawodowej autorki czy jej życiu codziennym. Informacje o rodzinie ograniczają się do krótkich wzmianek na temat wakacji ukochanego wnuka czy jego zaręczyn. Notatki o życiu codziennym diarystki zastąpione zostały dwoma dużo ważniejszymi, bardziej globalnymi sprawami, które w 1979 r. zaprzątały głowę autorki. Pierwsza to przyjazd Jana Pawła II do Polski.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys mojej cioci – Bożeny Matuszewskiej

Życiorys Bożeny Matuszewskiej zawiera najważniejsze fakty z jej życia, przede wszystkim oscylujące wokół drugiej wojny światowej. Po krótkiej informacji na temat urodzenia i wykształcenia (Szkoła Handlowa w Poznaniu) autorka opisała zatrudnienie w Banku Wzajemnych Ubezpieczeń „Vesta” i działalność w utworzonej tam w październiku 1939 r. organizacji konspiracyjnej „Ojczyzna”. 3 lutego 1940 r. na skutek denuncjacji została aresztowana i przewieziona do aresztu śledczego przy ul.

publikacje

Wróć do listy

3 Maja 1942 w Warszawie

Autorka wspomina obchody Święta Konstytucji 3 Maja w okupowanej Warszawie, kiedy ludność miasta starała się w miarę możliwości zamanifestować swój patriotyzm. W 1942 r. Bańkowska wraz z kilkoma dziewczętami z drużyny harcerskiej otrzymały zadanie, żeby w ramach tzw. małego sabotażu złożyć wiązanki kwiatów pod warszawskimi pomnikami. Jej koleżanki dekorowały pomnik Jana Kilińskiego, a ona z siostrą przystroiły płytę w Ogrodzie Saskim. Zadanie okazało się tym bardziej niebezpieczne, że na ławce w pobliżu miejsca złożenia kwiatów siedział żołnierz Wermachtu.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 15.01.1914–4.03.1950

Dziennik rozpoczyna się tuż przed mobilizacją wojsk niemieckich latem 1914 r. Autorka, podobnie jak wiele innych osób z jej otoczenia, zastanawia się, czy plotki o masowej mobilizacji rezerwistów są prawdziwe i czy dojdzie do wojny. Nie myśli jednak o sobie – jej główną troską jest wyekspediowanie matki z Poznania do Wrześni, gdzie w jej przekonaniu będzie bezpieczniejsza.

Strony