Relacja obejmuje lata 1939 – 1945.

Relacja obejmuje wydarzenia z lat 1941-1945.

Wspomnienie rozpoczyna informacja, że po wejściu wojsk wermachtu do Lwowa. Matka Autorki decyduje się ją oddać pod opiekę znajomej Polce. Po dwóch latach jednak ta bojąc się donosu decyduje przekazać Autorkę pod opiekę znajomym mieszkającym poza miastem, lecz nie wspomina im, iż dziewczynka jest Żydówką. Autorka wspomina przygotowania do przeniesienia oraz to, że jej ówczesna opiekunka uczyła ją modlitw katolickich.

Luba Minikies opisuje zajęcie Wilna przez Niemców i utworzenie getta. Jej ojciec został zamordowany w Ponarach. Autorka i jej brat byli ukrywani przez Polkę. 

Alicja Prechner wspomina, że po wybuchu II wojny światowej jej rodzina planowała wyjechać do Związku Radzieckiego, lecz przeciwny był dziadek, który stwierdził: „nie będzie tak źle”. Rodzina straciła dom na warszawskim Powiślu wskutek bombardowania. Ojcie został powołany do wojska, a Prechner wraz z matką przebywały w getcie. Jej matka była organistką w Caritasie: „bo wszyscy starali się jakoś pracować”. Kiedy Prechnerowa znalazła się na Umschlagplatz, wyprowadził ją znajomy policjant. Autorka w tym czasie mieszkała z ojcem w obozie pracy w Rembertowie. Następnie była ukrywana po tzw.

Relacja obejmuje lata 1939 – 1945.

Autorka rozpoczyna wspomnienie od informacji o wyrzuceniu jej wraz z rodziną z domu po wejściu Niemców. Autorka wspomina trzy nieudane próby przedostania się na stronę radziecką.

Opisuje ona moment utworzenia getta – pretekst jakim było podpalenie młyna rzekomo przez Żydów.

Gizela Szulberg po wybuchu wojny przenosi się z rodziną z Warszawy do domu babci w Dubecznie (Lubelszczyzna). Po utracie domu i śmierci babci, rodzice ukryli ją u znajomego Polaka, gdzie była szykanowana przez członków jego rodziny, zmuszana do pracy i często chowana w szafie. Jednak czuła wdzięczność za udzieloną pomoc. Szulberg przypomina o chwili, kiedy pierwszy raz przyszła na grób rodziców i płakała, ale potem stwierdziła: „dziś już nie płaczę, takie serce mam zatwardziałe z tego strachu, co przeżyłam”.

Relacja traktuje o wydarzeniach mających miejsce w 1943 roku.

Autorka rozpoczyna relację od informacji o tym, że od początku 1943 roku pracowała w Będzinie w szopie Hodla przy ulicy Modrzejowskiej. Pracownice i pracownicy szopu zajmowali się produkcją i reperacją mundurów. Pojawia się informacja, że pracowali tak mężczyźni, kobiety i dzieci. Autorka również opisuje okoliczności utworzenia szopu. W relacji pojawia się również informacja o stosowaniu przemocy fizycznej wobec pracowników i pracownic przez jednego z właścicieli szopu.

Jest to uzupełnienie wcześniejszej relacji Anny Kłosowskiej, dotyczące losów jej i jej męża podczas II wojny światowej. Mąż był oficerem Wojska Polskiego. W sierpniu 1939 r. powołano go na ćwiczenia i został w wojsku na obronie Lwowa. Służył w 40 pułku piechoty we Lwowie na ul. Łyczaków. Po zakończeniu działań wojennych jego ordynans zabrał go do siebie do domu. Dał mu cywilne ubranie i mąż wrócił do domu, do Zadwórza. W tym czasie Anna szukała go we Lwowie, bo dostała wiadomość, że został ranny. Nie znalazła go nigdzie.

Autorka pochodziła z Zadwórza (35 km od Lwowa). Swą opowieść autorka zaczyna od wydarzeń tuż po bitwie pod Zadwórzem podczas wojny polsko-bolszewickiej 17 sierpnia 1920 r. Anna była wtedy małą dziewczynką. Pewnego dnia, gdy szły z mamą do ciotki, zauważyły leżącego w rowie polskiego żołnierza. Był we krwi, miał okaleczone ręce. Wraz z przechodzącym mężczyzną pomogły wstać rannemu. Pomagający mężczyzna chciał zaprowadzić żołnierza na stację, do punktu Czerwonego Krzyża, jednak nadjechał Kozak na koniu i kazał chłopu uciekać, a rannego zastrzelił. Nie było to odosobnione zdarzenie.

Autorka opisuje losy swojej rodziny podczas II wojny światowej. Do 1940 r. mieszkali we wsi Węgierska Górka, gm. Cięcina, pow. Żywiec. 8. Grudnia 1940 r. rano do ich mieszkania przyszedł oficer gestapo i oznajmił matce (ojciec już w kwietniu znalazł się w obozie koncentracyjnym w Mauthausen Gussen koło Linz w Austrii), że w ciągu 20 min. muszą się wyprowadzić.  W domu oprócz matki była trójka nastoletnich dzieci (Wacław 15 lat, Zofia 13 lat, Janina 12 lat). Samochodem ciężarowym zawieziono ich do szkoły w Żywcu, gdzie zgromadzone były też inne rodziny.