publikacje

Wróć do listy

Ostatnia jesień marszałka Piłsudskiego

Wspomnienia Marii Morawskiej obejmują okres pobytu Józefa Piłsudskiego w Moszczanicy pod Żywcem w 1934 r. Morawska była córką właścicieli dworu, w którym przez osiem miesięcy przebywał chory marszałek. W jej zapiskach pojawia się legendarny Naczelnik Państwa przedstawiony jako ojciec narodu, lecz równocześnie autorka rozpatruje jego osobowość z prywatnego punktu widzenia. Jest on dla niej wyzwolicielem Polaków, który mimo sławy nie zapominał o zwykłych ludziach. Jednak sentymentalna konwencja wspomnień potęguje mityczny wizerunek dowódcy I Kompanii Kadrowej.

publikacje

Wróć do listy

Wyspy cierpienia. Pamiętnik

Helena Platta-Szorc opisała historię swojej choroby i liczne pobyty w szpitalach. Autorka analizuje także funkcjonowanie służby zdrowia i opieki lekarskiej. Szpital w jej ujęciu staje się symboliczną wyspą cierpienia, a także realnym miejscem, gdzie objawiają się wszystkie najlepsze i najgorsze cechy pacjentów i pacjentek.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik 1891 rok 1892

Zapiski Józefy Bąkowskiej dotyczą głównie spraw osobistych: odwiedzin znajomych, rutynowych czynności i zajęć oraz samopoczucia autorki. Pamiętnik był pisany w różnych miejscach, m.in. we Lwowie, Popieluchach (pow. olchowski), Odessie, gdzie Bąkowska pracowała jako nauczycielka u państwa Brzozowskich. Autorka opisuje także życie rodzinne i towarzystkie, ciekawe zdarzenia, np.

publikacje

Wróć do listy

Pokonany

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Autorka przedstawia historię mężczyzny wracającego po zakończeniu II wojny światowej do Warszawy. Jego priorytetem jest znalezienie miejsca, w którym kiedyś mieszkał („Skręcił machinalnie w lewo. Właściwie ulice niczym nie różniły się między sobą. Wszystkie świeciły oczodołami wypalonych okien, straszyły sterczącymi kikutami kominów, spazmatycznie powykręcanymi żelaznymi belkami. To chyba tutaj właśnie… A więc jednak różnią się między sobą. Ciężarem gatunkowym wspomnień”).

publikacje

Wróć do listy

Przeminęło z wiatrem

Autorka wspomina Warszawę ostatniego dziesięciolecia XIX w., przedstawia swoje życie codzienne i edukację na tle ówczesnej stolicy. Opisuje okolice Alei Ujazdowskich, szczególną uwagę zwraca na pobliski Ogród Botaniczny. Dużą cześć wspomnień autorka poświęca warszawskiej pensji, wspomina koleżanki, nauczycieli, odbywające się tam zajęcia oraz opowiada o sposobach spędzania wolnego czasu wraz z innymi pensjonariuszkami. Pisze o panujących zakazach i obowiązkach. Opowieść kończy zbliżający się wybuch I wojny światowej. Opowiadania są praca nadesłaną na konkurs tygodnika „Stolica” pt.

publikacje

Wróć do listy

Spalony świat

Autorka rozpoczyna swoje wspomnienia od informacji na temat miejsc, w których mieszkała w Warszawie. Opisuje sklepy znajdujące się w okolicach ulic Marszałkowskiej i Złotej, wymienia ich asortyment. Autorka wspomina: „Mieliśmy także dwóch kupców kolonialnych, prowadzących swoje sklepy na szerszą skalę i konkurujących ze sobą, no i, rzecz prosta, całą gamę większych i mniejszych sklepów spożywczych. Dwie duże wędliniarnie Gottera i Janowicza i trzecia żydowska koszerna, trzy sklepy z pieczywem, piekarnię i sklep miejski [...]”.

publikacje

Wróć do listy

Warszawa moich wspomnień

„Warszawę pamiętam od najwcześniejszych lat mojego życia, to jest od ostatniej ćwierci wieku XIX. Urodziłam się wprawdzie i wychowałam w Krakowie, ale moi rodzice pochodzili, jak to się mówiło wówczas »z za kordonu« , a matka całą rodzinę (chociaż pochodzenia kresowego) miała w Warszawie i odwiedzała ją co roku wraz ze mną”. Autorka opisuje dziewiętnastowieczną Warszawę, lecz co chwila zestawia ją z Krakowem. Warszawa była idealna, była wzorem patriotyzmu, a Kraków nastawiony austriacko. Autorka swoją miłość do Warszawy zawdzięcza rodzicom – głównie matce.

publikacje

Wróć do listy

Ulica Bednarska

Wspomnienia rozpoczyna opis ulicy Bednarskiej, przy której mieszkała autorka. Jest to wspomnienie dziecięcych lat spędzonych na grach i zabawach. Autorka za cel samodzielnych wypraw obierała sobie wycieczkę do sklepu, po cukierki. We wspomnieniach pojawiają się obrazy widoków z Bednarskiej, szczególnie widoku na Pragę.Pamiętnikarka przywołuje również sklepy i punkty usługowe wraz z ich lokalizacjami: „Idąc na Senatorską szło się do »Merkurego«. Dużo uwagi poświęca również opisom rozmaitych gier dziecięcych np.: entliczek, pentliczek.

publikacje

Wróć do listy

Jak w starej Warszawie żartowano

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Jest to krótkie opowiadanie dotyczące żartów znanych Warszawiaków. W tekście opisano dowcip aktora Żółkiewskiego, który w 1815 r.: „na balkonie swojego mieszkania w dniu iluminacji, urządzonej celem uczczenia traktatu wiedeńskiego, oddającego Królestwo Polskie pod opiekę Cesarstwa Rosyjskiego [...] umieścił jeden tylko wyraz: »Napoleon«”. Zgodnie z relacją autorki, aktor wyjaśnił, że wyraz ten jest akronimem wyrażenia „Najjaśniejszy Aleksander Polski Oswobodziciel Ludów Europy Obrońca Narodów”.

publikacje

Wróć do listy

W archiwum miejskim. Jak przyszłam do archiwum miejskiego, co tam zastałam i robiłam

Praca powstała na podstawie notatek, dzienników i wspomnień Autorki podczas pracy w Archiwum m. st. Warszawy w latach 1935-1940. Autorka opisuje dokładnie swoją rozmowę o pracę, przedstawia swoich współpracowników – Eugeniusza Szwankowskiego, Adama Słomczyńskiego i swojego bezpośredniego przełożonego – Adama Wincentego Englerta. We wspomnieniach pojawia się wiele informacji o sposobie zbierania archiwaliów. Opisuje też, że w 1935 r. magazyn Archiwum stanowiły dwie wielkie sale i mieściło się ono w jednej z oficyn pałacu Jabłonowskich.

Strony