publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik z Powstania Warszawskiego

Dokument w postaci terminarza na rok 1944 zawiera krótkie, nieregularne wpisy dotyczące rozmaitych tematów. Od stycznia do końca lipca przeważają notatki o sytuacji finansowej autorki. Zapisuje ona kwoty, które zarobiła lub pożyczyła, oraz wydatki na odzież wraz z cenami poszczególnych rzeczy. Pojawiają się wiadomości o wizytach składanych różnym osobom, również adnotacje o wysyłanych i otrzymywanych paczkach. Od sierpnia autorka umieszcza dłuższe fragmenty odnoszące się do epizodów powstania warszawskiego, które spędza na Żoliborzu z matką.

publikacje

Wróć do listy

Współpraca z Polskim Czerwonym Krzyżem w Lublinie 1942–44

Ewa Kołaczkowska wyznaje, że chce dać świadectwo czasów, które przeżyła, dlatego postanowiła spisać swoje wspomnienia po trzydziestu latach od tych wydarzeń. Tekst ma charakter wspomnieniowy i dotyczy działalności autorki w placówce Polskiego Czerwonego Krzyża w Lublinie. Kołaczkowska podjęła współpracę z oddziałem lubelskim PCK pod koniec maja 1942 r. Do jej zadań należało zaopatrywanie jeńców polskich w paczki żywnościowe. Kołaczkowska wspomina, że podczas pracy prowadziła zeszyt, w którym wynotowywała imiona i nazwiska więźniów, numery i liczbę paczek oraz darczyńców.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Pai Pawłowskiej

Relacja sporządzona w roku 1945, obejmuje wydarzenia z okresu 1944-1945.

Autorka poświęciła pierwszą część relacji warunkom mieszkaniowym, higienicznym i aprowizacji obozu pracy Stutthof na przełomie 1944 i 1945 roku.

Stosunkowo dużo miejsca przeznaczono na zrelacjonowanie przygotowań do ewakuacji obozu, w tym spaleniu części baraków. W zniszczonych w ten sposób pomieszczeniach znajdowały się więźniarki chore, starsze i niezdolne do dalszej pracy czy ewakuacji.

Relację kończą informacje o przebiegu samej ewakuacji.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Berty Rachmil

Berta Rachmil została wywieziona z getta w Szawlach do obozu pracy Stutthof (Sztutowo) latem 1944 r. Opisała akcję likwidacyjną osób niezdolnych do pracy – starszych i chorych więźniów. W grupie liczącej tysiąc więźniarek trafiła następnie do podobozu Stutthof w Melken (Małki, k. Brodnicy) w listopadzie 1944 r. Przebywała tam do stycznia 1945. W czasie ewakuacji obozu próbowała uciec. W zakończeniu relacji krótko informuje o obozie pracy przymusowej w Pruszczu Gdańskim. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Niusi Białoszer

Relacja powstała w roku 1945, obejmuje wybrane wydarzenia z wileńskiego getta z roku 1941.

Tekst otwierają informacje dotyczące zajęcia Wilna przez armię niemiecką. Autorka opisała konfiskaty żydowskich domów i sklepów, zrelacjonowała przypadki grabieży i dewastacji. Skupiła się na wprowadzaniu antyżydowskich praw, opisała pojawienie się zarządzenia nakazującego noszenie łat i nakładane na Żydów kontrybucje.

Pobieżnie zrelacjonowała nastroje panujące wśród wileńskich Żydów. Opisała pojawienie się informacji dotyczących planów założenia w mieście getta.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z czasu wojny 1939–1945

Tekst rozpoczyna opis podróży z Warszawy do rodzinnego majątku na Litwie, którą autorka odbyła pociągiem w sierpniu 1939 r. Autorka pożegnała się z mężem i wraz z półrocznym synkiem udała się do Cytowian. Po wybuchu wojny dwór rodzinny stał się miejscem, w którym chronili się uciekinierzy. Autorka spędzała czas wolny zajmując się synem Joachimem i robiąc na drutach odzież dla internowanych. Odkąd mąż Zofii pozostał w Teheranie, próbował załatwić rodzinie wizy, co nie było łatwe ze względu na przepisy ograniczające ruchy uciekinierów wojennych.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik emigrantki

Pamiętnik Ireny Strzałkowskiej obejmuje lata 1939–1949 i rozpoczyna się od momentu mobilizacji i powołania do wojska jej męża, Jana Strzałkowskiego. Autorka w pierwszych dniach II wojny światowej jeździ z Lwowa do Stanisławowa, gdzie stacjonuje mąż. W Stanisławowie mieszka u znajomej, Nory Platonoff. Wspomina naloty na koszary w Stanisławowie i swój ciągły lęk o życie Jana, a także bombardowania Lwowa, gdzie została jej matka. Razem z mężem decydują się na ewakuację i ruszają za kolumną wojska w stronę Rumunii. Autorka czuje się uciekinierką, która porzuciła ojczyznę.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Łucji Stuczyńskiej

Na dokumencie tytuły dzielące go na dwie części, nieuwzględnione w katalogach archiwalnych: "Lud sądzi" i "Z getta w Strzegowie".

Relacja powstała w dniach 26-28 czerwca 1945 roku.

 

"Lud sądzi"

publikacje

Wróć do listy

Relacja Łucji Stuczyńskiej na temat jej wojennych losów

Relacja powstała w dniach 26-28 czerwca 1945 roku.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Racheli Rubinsztajn

Relacja stanowi opis działań oddziału partyzanckiego, który walczył w lasach okalających Rafałówkę.

Strony